در یخچال یا کابینت‌تان پر از داروهای استفاده نشده و تاریخ گذشته است؟ دیگر احتیاجی به استفاده از داروهایتان ندارید و می‌خواهید آنها را دور بریزید؟
دارویی که برای شما تجویز شده است، ممکن است برای فرد دیگری خطرساز باشد. بنابراین نحوه‌ی دفع و دور ریختن درست داروها، اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
برنامه‌های جمع‌آوری داروها
اگر داروهای مصرفی شما، داروهای خاصی باشند ممکن است لازم باشد تعداد باقیمانده از آنها را تحویل داروساز یا مرکز بهداشت بدهید. البته در کشور ما هنوز این نحوه از برنامه‌های جمع‌آوری دارو هنوز خیلی پا نگرفته‌اند. اما با توجه به اهمیت بعضی داروها و احتمال سوءاستفاده از آنها، خارج کردن این داروها از دسترس کسی که دیگر به آنها احتیاجی ندارد اهمیت پیدا می‌کند.
دفع داروها در خانه
در صورتی که برنامه‌ی جمع‌آوری برای داروی شما وجود نداشته باشد، بسته به نوع دارو، به دو صورت می‌توانید آن را دفع کنید
- از آنجایی که برخی از داروها می‌توانند برای دیگران خطرناک باشند، باید حتما به خوبی دفع و غیرقابل استفاده بشوند. معمولا نحوه دفع این داروها روی جعبه دارو یا بروشور دارو ذکر شده است. به عنوان مثال هر دارویی که در آن بوپرنورفین وجود داشته باشد یا ژل مقعدی دیازپام، از جمله داروهایی هستند که در صورتی که دیگر به آنها اجتیاجی ندارید، باید در اولین فرصت آنها را در فاضلاب و دستشویی دفع کنید. البته بسیاری از منابع ذکر می‌کنند که این نحوه‌ی دفع میتواند آسیب زیادی به جامعه وارد بکند. زیرا دارو با ورود به فاضلاب شهری میتواند تعداد زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار دهد.
- تقریبا تمام داروها، بجز داروهایی که باید در دستشویی دفع شوند، قابل دفع در زباله‌های خانگی هستند. داروهای بدون نسخه، کرم‌ها، قرص‌ها، داروها با فرم مایع و قطره‌ها از این دسته هستند.
در این مقاله درباره انواع مواد محافظ در داروها بخوانید
مراحل دفع سالم دارو در زباله خانگی به شرح زیر است:
- داروها را از بسته‌بندی اصلی خود خارج کرده و با چیز ناخوشایندی ترکیب کنید، مثل تفاله چای، زباله و… . این اقدام باعث می‌شود حیوانات، کودکان یا افرادی که در آشغال‌ها می‌گردند، این داروها را سهوا یا تعمدا مصرف نکنند.
- ترکیبی که ساختید را در ظرف یا پلاستیکی که قابل بسته شدن باشد، گذاشته و دفع کنید تا منع نشت یا ریختن آن به بیرون شوید.
- پلاستیک حاوی دارو را در زباله بیندازید.
- درصورتی که دارو را در بسته‌هایی با مشخصات خودتان یا دستور مصرف مخصوص به خودتان از داروساز دریافت کرده‌اید، حتما قبل از دفع دارو، مشخصات و دستورات را از روی بسته‌بندی پاک و حذف بکنید.
دفع اسپری‌های تنفسی
افراد مبتلا به آسم یا بیماری‌های تنفسی انسدادی یا غیرانسدادی دیگر، از اسپری‌های تنفسی دهانی به عنوان جزئی اصلی از درمان، استفاده می‌کنند. نگرانی‌های محیط زیستی زیادی درمورد دفع این اسپری‌ها وجود دارد. اسپری‌های تنفسی در صورتی که محفظه آنها باز شود یا در معرض حرارت یا آتش قرار بگیرند، می‌توانند خطرساز باشند.
با توجه به تفاوت‌هایی که انواع این اسپری‌ها با هم دارند، نحوه دفع هرکدام میتواند متفاوت باشد. بنابراین توصیه می‌شود افرادی که به صورت مزمن از این داروها استفاده می‌کنند، حتما بخش مربوط به دفع صحیح دارو را در بروشور داروی مربوطه مطالعه کنند.
چطور تاریخ انقضای داروهایم را بفهمم؟
قرص‌ها و کپسول‌ها
در حاشیه بلیستر دارو، تاریخ انقضا معمولا به صورت ماه/سال پانچ شده است. بنابراین توصیه می‌شود، ورقه‌های قرص و کپسول را به طور کامل نگهداری کرده و از بریدن و جدا کردن تعداد باقیمانده از مابقی ورقه، خودداری کنید.
اشکال دیگر دارویی
درمورد کرم‌ها، پمادها و دیگر فرم‌های دارویی، تاریخ انقضا علاوه بر جعبه دارو، معمولا درانتهای تیوب محصول نیز پانچ شده است. همچنین داروهای تزریقی باید تاریخ تولید و انقضا را به صورت چاپ شده روی خود داشته باشند.
قطره‌ها، شربت‌ها و سوسپانسیون‌ها نیز تاریخ انقضا را روی جعبه یا خود محصول ذکر کرده‌اند.
توجه: در مورد بسیاری از اشکال دارویی، تاریخ انقضای دارو با مهلت استفاده از آن دارو متفاوت است. به عنوان مثال درمورد اغلب قطره‌های خوراکی، بعد از باز شدن درب قطره، فقط تا یک ماه فرصت استفاده از آن را دارید. درحالیکه تاریخ انقضای قطره ممکن است دو سال دیگر باشد. یعنی درواقع تاریخ انقضای چاپ شده روی این محصولات، تاریخی است که دارو درصورتی که باز نشده باشد و در شرایط محیطی مناسب نگهداری شده باشد، تا آن زمان قابل استفاده است.
سخن آخر
بهتر است قبل از دور انداختن هر نوع دارو، از نحوه صحیح دفع آن مطمئن شوید. با این کار می‌توانید از مشکلاتی که ممکن است دفع ناسالم دارو برای افراد و طبیعت ایجاد کند، جلوگیری خواهید کرد. علاوه بر آن می‌توانید داروهای جمع‌آوری شده در منزل خود را دور بیندازید.
شما می‌توانید صفحه انواع داروهای گیاهی، مکمل‌های غذایی، مولتی ویتامین‌‌ها و محصولات آرایشی و بهداشتی را در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب را مشاهده کرده و محصولات دلخواه و مورد نیاز خود را به صورت اینترنتی و آسان سفارش دهید.
