معرفی چند مکمل فوق‌العاده برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا

سیستم ایمنی بدن شامل مجموعه پیچیده‌ای از سلول‌ها، فرآیندها و ترکیبات شیمیایی است که به طور مداوم از بدن در برابر عوامل بیماری زا از جمله ویروس‌ها، سموم و باکتری‌ها محافظت می‌کند. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به معرفی چند ماده مغذی و گیاه مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا می‌پردازیم.

کلید پیشگیری از عفونت و بیماری، سالم نگه داشتن سیستم ایمنی در طول سال است. داشتن سبک زندگی سالم با مصرف خوراکی‌های مغذی، خواب کافی و ورزش مهم‌ترین روش‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن هستند. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف برخی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، گیاهان و مواد دیگر می‌تواند به بهبود پاسخ ایمنی کمک نموده و به صورت بالقوه از بدن در برابر بیماری محافظت کند.

یک نکته مهم

هیچ مکملی از بیماری پیشگیری و یا آن را درمان نمی‌کند. با وجود همه گیری کرونا (COVID-19) درک این مطلب که مکمل، رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی (به جز رعایت فاصله اجتماعی و به کار بستن نکات بهداشتی مناسب) از ابتلا به این بیماری پیشگیری نمی‌کند، اهمیت دارد.

در حال حاضر (در زمان انتشار این مقاله در آوریل ۲۰۲۱) هیچ تحقیقی از استفاده از مکمل برای محافظت در برابر COVID-19 به‌طور خاص پشتیبانی نمی‌کند. 

در ادامه به معرفی مواد مغذی و گیاهان مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا و سایر بیماری‌ها می‌پردازیم.

ویتامین D برای تقویت سیستم ایمنی بدن

یکی از ویتامین‌های مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا، ویتامین D است. ویتامین D یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی ضروری می‌باشد. این ویتامین اثرات مونوسیت‌ها و ماکروفاژهای (گلبول‌های سفید خون که بخش مهمی از سیستم ایمنی هستند) مبارزه کننده با عوامل بیماری زا را افزایش و التهاب را کاهش می‌دهد که این مسئله به ارتقاء پاسخ ایمنی کمک می‌کند. 

بسیاری از افراد، دچار کمبود این ویتامین مهم هستند که این مسئله می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد ایمنی داشته باشد. در واقع، سطح پایین ویتامین D با افزایش ریسک عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی از جمله آنفولانزا و آسم آلرژیک مرتبط است. 

برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین D می‌تواند پاسخ ایمنی را بهبود بخشد. در واقع، تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که مصرف این ویتامین می‌تواند در مقابل عفونت‌‎های دستگاه تنفسی محافظت کننده باشد.

در یک بررسی مطالعات کنترل شده تصادفی بر روی ۱۱۳۲۱ نفر در سال ۲۰۱۹، مصرف مکمل ویتامین D به‌طور قابل توجهی ریسک عفونت‌های تنفسی را در افراد مبتلا به کمبود این ویتامین کاهش داد و همچنین ریسک عفونت را در افراد دارای سطح کافی ویتامین D پایین آورد. این مسئله یک اثر محافظتی کلی را نشان می‌دهد.

مطالعات دیگر نشان می‌دهند که مکمل‌ ویتامین D می‌تواند پاسخ به درمان‌های ضد ویروسی را در افراد مبتلا به عفونت‌های خاص از جمله هپاتیت C و HIV بهبود بخشد.

بسته به سطح خون، روزانه بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ واحد بین‌المللی (IU) مکمل ویتامین D برای بیشتر افراد کافی است؛ اگر چه افرادی که دچار کمبود جدی‌ این ویتامین هستند، اغلب به دوزهای بالاتری نیاز دارند. 

درباره ویتامین D و ارتباط آن با کرونا (COVID-19) به دلیل تاثیر آن بر سیستم ایمنی، تحقیقات زیادی انجام شده است. مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین D می‌تواند درمان را تسریع و التهاب دستگاه تنفسی را متوقف کند. 

اخیرا یک مطالعه مروری سریع، نتیجه گیری نمود که تحقیقات بیشتری برای توصیه مکمل ویتامین D برای پیشگیری و درمان کرونا (COVID-19) لازم است. 

با این حال بسیاری از متخصصان جامعه بهداشتی و علمی، این‌گونه استدلال می‌کنند که ویتامین D به طور کلی بی‌خطر است و احتمالا می‌تواند به حفاظت از افراد در برابر این ویروس کمک کند. این ویتامین می‌تواند برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا مفید باشد.

زینک یا روی برای تقویت سیستم ایمنی بدن

یکی دیگر از مواد مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا، زینک یا روی است. زینک یک ماده معدنی است که معمولا به مکمل‌ها و دیگر محصولات سلامتی مانند قرص‌های مکیدنی به منظور تقویت عملکرد سیستم ایمنی افزوده می‌شود. 

زینک برای توسعه و ارتباط سلول‌های ایمنی لازم است و نقش مهمی در واکنش التهابی دارد. همچنین زینک به‌طور خاص از بافت‌های پوششی بدن محافظت و به جلوگیری از ورود عوامل بیماری زای خارجی کمک می‌کند.  

کمبود زینک به طور قابل توجهی بر توانایی سیستم ایمنی برای عملکرد صحیح اثر می‌گذارد که این مسئله منجر به افزایش ریسک عفونت و بیماری از جمله پنومونی (ذات الریه) می‌شود. طبق تحقیقات، نشان داده شده که ۱۶% از کل عفونت‌های تنفسی عمیق در جهان، به دلیل کمبود زینک است. 

کمبود زینک حدود ۲ میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بزرگسالان مسن‌تر بسیار متداول است. در واقع، تا ۳۰% بزرگسالان مسن دچار کمبود این ماده مغذی هستند. 

مطالعات متعدد نشان می‌دهند که مکمل‌ زینک می‌تواند در برابر عفونت‌های دستگاه تنفسی از جمله سرماخوردگی، از بدن محافظت کند. علاوه بر این، این مکمل‌ می‌تواند برای افرادی که بیمار هستند نیز مفید باشد.

بیشتر بخوانید: تقویت سیستم ایمنی با مواد غذایی

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ بر روی ۶۴ کودک بستری به علت عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی تحتانی (ALRIs)، مصرف ۳۰ میلی‌گرم زینک در روز، مدت زمان کلی عفونت و طول دوران بستری را به‌طور میانگین ۲ روز کاهش داد (نسبت به گروهی که به آن‌ها پلاسیبو یا دارونما داده شده بود).

همچنین مکمل زینک می‌تواند به کاهش مدت سرماخوردگی کمک کند. علاوه بر این زینک از خود فعالیت ضد ویروسی نشان می‌دهد.

مصرف بلند مدت زینک، مادامی که دوز روزانه آن کمتر از حد بالای ۴۰ میلی‌گرم باشد، معمولا برای بزرگسالان سالم بی‌خطر است. مصرف بیش از حد می‌تواند با جذب مس تداخل داشته باشد که این مسئله می‌تواند ریسک عفونت را افزایش دهد.

ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی 

یکی دیگر از مواد مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا، ویتامین C است. این ویتامین به دلیل نقش مهمی که در سلامت سیستم ایمنی دارد، شاید محبوب‌ترین مکملی است که برای محافظت در برابر عفونت استفاده می‌شود.

ویتامین C، عملکرد سلول‌های ایمنی مختلف را تقویت کرده و توانایی آن‌ها را برای محافظت در مقابل عفونت افزایش می‌دهد. همچنین ویتامین C برای مرگ سلولی ضروری است و با پاکسازی سلول‌های قدیمی و جایگزین کردن آن‌ها با سلول‌های جدید، سیستم ایمنی بدن را سالم نگه می‌دارد.

همچنین ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل کرده و در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو از ما محافظت می‌کند. استرس اکسیداتیو در اثر تجمع مولکول‌هایی به نام رادیکال‌های آزاد اتفاق می‌افتد. استرس اکسیداتیو می‌تواند بر سلامت سیستم ایمنی تاثیر منفی داشته باشد و با بیماری‌های متعددی مرتبط است.

نشان داده شده که مصرف مکمل ویتامین C مدت و شدت عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی از جمله سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.

یک بررسی بزرگ روی ۲۹ مطالعه بر ۱۱۳۰۶ نفر، نشان داد که مصرف منظم مکمل ویتامین C با دوز متوسط ۱ تا ۲ گرم در روز، مدت سرماخوردگی را ۸% در بزرگسالان و ۱۴% در کودکان کاهش می‌دهد. همچنین این بررسی نشان داد که مصرف منظم مکمل ویتامین C تا ۵۰% باعث کاهش سرماخوردگی در افراد دارای استرس شدید جسمی از جمله دوندگان ماراتون و سربازان می‌شود.

همچنین نشان داده شده است که درمان درون وریدی با دوز بالای ویتامین C، علائم را در افراد مبتلا به عفونت‌های شدید از جمله سپسیس و سندرم دیسترس حاد تنفسی ناشی از عفونت‌های ویروسی، به‌طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد.  

با این حال، مطالعات دیگر نشان می‌دهند که نقش ویتامین C در این شرایط، هنوز تحت بررسی است.

در مجموع، این نتایج تایید می‌کنند که مکمل‌های ویتامین C می‌توانند به‌طور قابل توجهی بر سلامت سیستم ایمنی بدن به‌ویژه در افرادی که در رژیم غذایی خود مقدار کافی از این ویتامین را دریافت نمی‌کنند، تاثیر بگذارند. 

حد بالای ویتامین ث ۲۰۰۰ میلی‌گرم است. دوز روزانه به صورت مکمل، معمولا بین ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم می‌باشد.

شما می‌توانید برای تهیه شربت ویتامین سی زینکاسین روناک از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید شربت ویتامین سی

گیاه آقطی برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی

آقطی سیاه یا الدربری (Sambucus nigra) که مدت طولانیست برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود، برای تاثیراتش بر سیستم ایمنی مورد مطالعه قرار گرفته است.

در مطالعات درون کشتگاهی (test-tube studies)، عصاره آقطی در برابر عوامل بیماری زای باکتریایی مسئول عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و گونه‌های ویروس آنفولانزا، از خود پتانسیل ضد ویروسی و ضد باکتریایی قوی نشان داده است.

علاوه بر این، نشان داده شده که این گیاه پاسخ سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد و می‌تواند به کم کردن مدت و شدت سرماخوردگی و نیز کاهش علائم مرتبط با عفونت‌های ویروسی کمک کند.

مروری بر ۴ مطالعه کنترل شده تصادفی در ۱۸۰ نفر، نشان داد که مکمل‌های الدربری علائم تنفسی فوقانی ناشی از عفونت‌های ویروسی را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

یک مطالعه ۵ روزه قدیمی‌تر در سال ۲۰۰۴، نشان داد که علائم افراد مبتلا به آنفولانزا که ۴ بار در روز یک قاشق غذاخوری (۱۵ میلی‌لیتر) شربت آقطی مصرف کردند، ۴ روز زودتر نسبت به افرادی که از این شربت استفاده نکرده بودند، برطرف شد و نیز کمتر به دارو وابسته بودند. با این حال این مطالعه منسوخ شده و اسپانسر آن، شرکت تولید کننده آن شربت بوده و ممکن است نتایج نامعتبر باشند.

اگرچه گفته شده که آقطی می‌تواند به رفع علائم برخی از عفونت‌ها و ویروس آنفولانزا کمک کند، اما باید از خطرات آن آگاه باشیم. برخی گزارش می‌دهند که آقطی می‌تواند منجر به تولید سیتوکین اضافه شود که به صورت بالقوه می‌تواند به سلول‌های سالم آسیب برساند. به همین دلیل برخی از محققان توصیه می‌کنند که مکمل‌ آقطی، تنها در مرحله اولیه کرونا (COVID-19) مصرف شود.

لازم به ذکر است که هیچ مطالعه تحقیقی منتشر شده‌ای استفاده از آقطی را برای کرونا (COVID-19) ارزیابی نکرده است. این توصیه‌ها بر اساس مطالعات قبلی انجام شده بر روی آقطی هستند.

یک بررسی سیستمیک بر روی آقطی نتیجه گیری نمود:

• در تحقیقات آزمایشگاهی روی حیوانات و انسان، آقطی اثرات ضد ویروسی داشت و چندین گونه از آنفولانزای A و B را مهار نمود.
• آقطی خام برای جلوگیری از تهوع، استفراغ یا مسمومیت با سیانور، پخته شود.
• آقطی باید تحت نظر پزشک مصرف شود.   

مکمل‌های آقطی معمولا به صورت شربت یا کپسول هستند.

گون برای سیستم ایمنی بدن

استفاده از گون در طب سنتی چینی متداول است. تحقیقات روی حیوانات نشان می‌دهد که عصاره گون می‌تواند پاسخ‌های مرتبط با ایمنی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

سلنیوم برای تقویت سیستم ایمنی بدن

سلنیوم یک ماده معدنی است که برای سلامت سیستم ایمنی ضروری می‌باشد. مطالعات روی حیوانات نشان می‌دهد که مکمل‌های سلنیوم می‌توانند دفاع ضد ویروسی را در برابر گونه‌های آنفولانزا از جمله H1N1 تقویت نمایند.

سیر برای بهبود سیستم ایمنی بدن

سیر دارای خواص ضد ویروسی و ضد التهابی قوی است. نشان داده شده است که سیر با تحریک گلبول‌های سفید محافظ مانند سلول‌های NK و ماکروفاژها، سلامت سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد. با این حال تحقیقات انسانی در این رابطه محدود هستند.

شیرین بیان برای عفونت‌های ویروسی

شیرین بیان حاوی مواد بسیاری از جمله گلیسیرریزین است که می‌تواند به محافظت در برابر عفونت‌های ویروسی کمک کند. طبق یک تحقیق درون کشتگاهی، گلیسیرریزین در برابر کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی (SARS-CoV) فعالیت ضد ویروسی نشان می‌دهد.  

پلارگونیوم سیدوایدس برای عفونت‌های تنفسی

برخی از تحقیقات روی انسان‌ها، از استفاده از عصاره گیاه پلارگونیوم سیدوایدس برای کمک به تسکین علائم عفونت‌های حاد تنفسی ویروسی از جمله سرماخوردگی و برونشیت پشتیبانی می‌کنند. با این حال نتایج تحقیقات متفاوت است و به تحقیقات بیشتری در این رابطه نیاز است.

شما می‌توانید برای تهیه شربت پلارژین بزرگسالان پارس گیتا (بهبود سرفه و سرماخوردگی) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید شربت پلارژین

این محصول حاوی عصاره خشک ریشه پلارگونیوم است و در درمان و بهبود سرفه، آبریزش بینی، جلوگیری از رشد باکتری و تقویت سیستم ایمنی بدن نقش قابل توجهی دارد.

ویتامین‌های گروه B برای تقویت سیستم ایمنی بدن

ویتامین‌های B از جمله B12 و B6 برای پاسخ ایمنی سالم مهم هستند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان دچار کمبود این ویتامین‌ها می‌باشند که این مسئله می‌تواند بر سلامت سیستم ایمنی تاثیر منفی بگذارد. بنابراین برای جلوگیری از این تاثیر منفی و تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا باید از این کمبود پیشگیری شود.

شما می‌توانید برای تهیه شربت فروگلوبین ویتابیوتیکس (بهبود کم خونی ناشی از فقر آهن) از طریق سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید شربت فروگلوبین

در ترکیبات این محصول از ویتامین‌های گروه B از جمله B6 و B12 استفاده شده است.

کورکومین و خواص ضد التهابی آن

کورکومین ترکیب فعال اصلی در زردچوبه است. این ماده دارای خواص ضد التهابی قوی است و مطالعات روی حیوانات نشان می‌دهد که می‌تواند عملکرد ایمنی را بهبود بخشد. (درباره دیگر خواص زردچوبه در این مقاله بخوانید)

اکیناسه برای تقویت سیستم ایمنی بدن

اکیناسه گیاهی از تیره کاسنیان است. نشان داده شده است که گونه‌های خاصی از آن سلامت سیستم ایمنی را بهبود می‌بخشد و می‌تواند در برابر چندین ویروس تنفسی از جمله ویروس سینسیشیال تنفسی و راینوویروس‌ها اثرات ضد ویروسی باشد.

پروپولیس برای تقویت سیستم ایمنی بدن

پروپولیس یا بره موم یک ماده شبه رزین است که زنبورهای عسل آن را برای استفاده به عنوان ماده درزگیر در کندو تولید می‌کنند. این ماده دارای اثرات قابل توجه تقویت کنندگی سیستم ایمنی است و می‌تواند خواص ضد ویروسی نیز داشته باشد. اما تحقیقات بیشتری در این رابطه نیاز است.

شما می‌توانید برای تهیه شربت پروپولیس پلاس ساپلاس مدز (سرماخوردگی و سیستم ایمنی) از طریق سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید شربت پروپولیس

در ترکیبات این محصول از پروپولیس، آقطی سیاه و اکیناسه نیز استفاده شده است.

طبق نتایج حاصل از تحقیقات علمی، مکمل‌های معرفی شده در این مقاله می‌توانند خواص تقویت کنندگی سیستم ایمنی را داشته باشند. با این حال به خاطر داشته باشید بسیاری از این اثرات بالقوه این مکمل‌ها بر سلامت سیستم ایمنی، به‌طور کامل در انسان آزمایش نشده‌اند و به مطالعات بیشتری در این رابطه نیاز است.

جمع‌بندی

همان‌طور که در این مقاله اشاره شد، بسیاری از مکمل‌ها می‌توانند سلامت سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا شوند. 

زینک، آقطی و ویتامین‌های C و D تنها برخی از موادی هستند که برای پتانسیل تقویت کنندگی سیستم ایمنی خود مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. با این وجود، اگرچه این مکمل‌ها اندکی برای سیستم ایمنی مفید هستند اما نباید و نمی‌توان آن‌ها را جایگزینی برای یک سبک زندگی سالم در نظر گرفت.

داشتن یک رژیم غذایی متعادل از نظر مواد مغذی، خواب کافی، فعالیت فیزیکی منظم و عدم استعمال سیگار برخی از مهم‌ترین روش‌ها برای حفظ سلامت سیستم ایمنی و کاهش خطر عفونت و بیماری هستند.

باید در نظر داشته باشید که قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشک یا داروساز مشورت کنید چرا که ممکن است برخی مکمل‌ها با برخی از داروها تداخل داشته باشند یا برای بعضی از افراد نامناسب باشند.

علاوه بر این، به یاد داشته باشید که هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد موارد عنوان شده در این مقاله می‌توانند در برابر کرونا محافظت کننده باشند، حتی اگر برخی از آن‌ها خواص ضد ویروسی داشته باشند.

شما می‌توانید برای تهیه داروی تقویت سیستم ایمنی از طریق سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید داروی تقویت سیستم ایمنی

منبع: سایت healthline

توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.