قند خون بالا یا هیپرگلیسمی (hyperglycemia) با دیابت و پیش دیابت مرتبط است. پیش دیابت وضعیتی است که قند خون بالا باشد، اما نه به میزانی که به عنوان دیابت در نظر گرفته شود. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب قصد داریم به معرفی روش‌هایی برای کمک به پایین آوردن قند خون و درمان خانگی قند خون بالا بپردازیم. در این مطلب منظور از روش‌های درمان خانگی قند خون بالا، راهکارهایی است که به کنترل و مدیریت سطح قند خون کمک می‌کنند. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
هشدار: هیچکدام از راهکارهای معرفی شده در این متن، جایگزینی برای داروهای ضد دیابت نیست. اگر شما به بیماری دیابت مبتلا هستید، باید بدانید این راهکارها باید صرفا در کنار داروهای ضد دیابت استفاده شوند.
قطع یا حتی کاهش دوز داروهای پایین آورنده دیابت در افرادی که مبتلا به این بیماری هستند آسیب جدی به سلامتی وارد می کند.
ضمنا بهتر است پیش از مصرف هر گونه داروی گیاهی تنظیم قند خون در کنار داروهای اصلی خود، با پزشک مشورت کنید.
درمان خانگی قند خون بالا
قبل از معرفی روش‌هایی برای کمک به پایین آوردن قند خون و درمان خانگی قند خون بالا بهتر است با برخی از عوامل بالا رفتن قند خون آشنا شویم.
بدن معمولا با تولید انسولین سطح قند خون را مدیریت می‌کند. انسولین هورمونی است که به سلول‌ها اجازه می‌دهد از قندی که در خون در گردش است استفاده کنند. به این ترتیب، انسولین تنظیم کننده سطح قند خون است.
با این وجود، عوامل متعددی می‌توانند مدیریت قند خون را مختل کنند و منجر به هیپرگلیسمی شوند.
دلایل داخلی قند خون بالا عبارتند از:
- کبد گلوکز بیش از حد تولید می‌کند
- بدن انسولین بسیار کمی تولید می‌کند
- بدن نمی‌تواند به طور موثری از انسولین استفاده کند
به مورد آخر مقاومت به انسولین می‌گویند.
عوامل خارجی قند خون بالا شامل رژیم غذایی، برخی از داروها، سبک زندگی بی تحرک و استرس هستند.
مدیریت قند خون به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت مهم است. زیرا سطح بالای قند خون مزمن می‌تواند منجر به مشکلات تهدید کننده زندگی و مشکلات اعضای بدن شود. در ادامه دلیل اهمیت این موضوع را بیشتر توضیح می‌دهیم.
چرا کنترل قند خون مهم است؟
نگه داشتن قند خون در سطح مناسب به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کنند. قند خون بالا می‌تواند عوارض جانبی زیادی ایجاد کند. این عوارض می‌توانند ناگهانی باشند (مانند تجمع اسید در جریان خون) یا به مرور زمان ایجاد شوند.
نگه داشتن قند خون در سطح ناسالم، با گذشت زمان می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک و بزرگ در برخی اندام‌ها و سیستم‌های بدن آسیب برساند و منجر به عواقب جدی شود، مانند:
- اختلال بینایی و نابینایی
- زخم‌های پا، عفونت‌ها و قطع عضو
- نارسایی کلیه و دیالیز
- حمله قلبی و سکته مغزی
- بیماری سرخرگ محیطی، وضعیتی که در آن جریان خون به اندام‌ها کاهش می‌یابد
- آسیب به سیستم عصبی که منجر به درد و ضعف می‌شود
افراد مبتلا به دیابت می‌توانند با نگه داشتن قند خون ناشتا زیر ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) وقند خون بعد از غذا زیر ۱۸۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، به‌طور قابل توجهی ریسک عوارض جانبی این بیماری را کاهش دهند.
در ادامه به معرفی چند روش طبیعی برای کمک به پایین آوردن قند خون و درمان خانگی قند خون بالا می‌پردازیم.
ورزش منظم داشته باشید
یکی از راه‌ها برای کمک به درمان خانگی قند خون بالا ورزش منظم است. ورزش فواید بسیاری برای افراد مبتلا به دیابت دارد. از جمله این فواید می‌توان به کاهش وزن و افزایش حساسیت به انسولین (کاهش مشکل مقاومت به انسولین) اشاره کرد.
همچنین ورزش از طریق تحریک ماهیچه‌ها به استفاده از قند برای انرژی، به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند.
مصرف کربوهیدرات خود را کنترل کنید
مصرف کربوهیدرات شدیدا بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارد. بدن کربوهیدرات‌ها را به قندها (عمدتاً گلوکز) تجزیه می‌کند. سپس، انسولین به بدن شما کمک می کند تا قند تولید شده را به انرژی تبدیل، یا ذخیره کند. وقتی کربوهیدرات زیادی مصرف می‌کنید یا دچار مشکلات عملکرد انسولین هستید، این فرآیند با شکست مواجه می‌شود و سطح گلوکز خون می‌تواند افزایش یابد.
به همین دلیل انجمن دیابت آمریکا (ADA) توصیه می‌کند که افراد مبتلا به دیابت، مصرف کربوهیدرات خود را با شمارش آن و آگاهی از میزان کربوهیدرات مورد نیاز خود مدیریت کنند.
برخی مطالعات نشان می‌دهند این کار می‌تواند به شما در برنامه‌ریزی مناسب وعده‌های غذایی کمک کند و مدیریت قند خون را بهبود ببخشد.
همچنین مطالعات بسیاری نشان می‌دهد که داشتن یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات، به کاهش سطح قند خون و جلوگیری از اسپایک قند خون کمک می‌کند. اسپایک قند خون وضعیتی است که بعد از غذا قند خون بالا می‌رود و سپس ناگهان به شدت افت می‌کند.
به خاطر داشته باشید که رژیم غذایی کم کربوهیدرات و رژیم غذایی بدون کربوهیدرات یکی نیستند. شما می‌توانید همچنان با تحت نظر داشتن و کنترل قند خون خود مقداری کربوهیدرات مصرف کنید.
غلات کامل نسبت به غلات فرآوری شده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، ارزش غذایی بیشتری دارند و در عین حال به کاهش سطح قند خون شما کمک می‌کنند.
فیبر بیشتری مصرف کنید
فیبر هضم کربوهیدرات و جذب قند را کند می‌نماید و در نتیجه باعث افزایش تدریجی‌تر سطح قند خون می‌شود. دو نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول.
با وجود اینکه هر دو نوع فیبر مهم هستند، به وضوح نشان داده شده که فیبر محلول مدیریت قند خون را بهبود می‌بخشد. در حالی که فیبر نامحلول چنین اثری را نشان نداده است.
داشتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا، می‌تواند توانایی بدن را در تنظیم قند خون و به حداقل رساندن افت قند خون بهبود بخشد. این مسئله به مدیریت بهتر دیابت نوع ۱ کمک می‌کند.
غذاهای حاوی فیبر بالا عبارتند از:
- سبزیجات
- میوه‌ها
- حبوبات
- غلات کامل
مقدار روزانه توصیه شده برای مصرف فیبر، حدود ۲۵ گرم برای زنان و ۳۵ گرم برای مردان (حدود ۱۴ گرم به ازای هر ۱۰۰۰ کالری دریافتی) است.
آب بنوشید
نوشیدن آب کافی می‌تواند به نگه داشتن قند خون در محدوده سالم کمک کند. این کار علاوه بر پیشگیری از کم آبی یا دهیدراته شدن بدن، به کلیه‌ها کمک می‌کند قند اضافه را از طریق ادرار دفع کنند.
مروری بر مطالعات نشان داد در کسانی که آب بیشتری می‌نوشند ریسک ایجاد قند خون بالا کمتر است.
نوشیدن آب به طور منظم، می‌تواند خون را دوباره هیدراته کند، سطح قند خون را پایین بیاورد و ریسک دیابت را کاهش دهد.
به خاطر داشته باشید که آب و سایر نوشیدنی‌های بدون کالری بهترین انتخاب هستند. از مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر خودداری کنید زیرا می‌توانند گلوکز خون را بالا ببرند، باعث افزایش وزن شوند و خطر دیابت را افزایش دهند.
سهم‌های غذایی خود را کنترل کنید
کنترل سهم‌های غذایی می‌تواند به شما در تنظیم مصرف کالری و حفظ وزن متعادل کمک کند. در نتیجه، این مدیریت وزن سطح قند خون را بهبود می‌بخشد و نشان داده شده که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
کنترل اندازه وعده‌های غذایی به جلوگیری از اسپایک قند خون نیز کمک می‌کند.
چند نکته مفید برای مدیریت اندازه سهم‌های غذایی عبارتند از:
- سهم غذایی خود را اندازه گیری و وزن کنید
- از بشقاب کوچک‌تری استفاده کنید
- برچسب غذاهای مختلف را بخوانید و میزان محتوای چربی، قند و نمک آن را چک کنید
- غذاهایی که می‌خورید را یادداشت کنید
- آهسته غذا بخورید
غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین را انتخاب کنید
شاخص گلیسمی (GI) سرعت تجزیه کربوهیدرات‌ها در طول هضم و سرعت جذب آن‌ها توسط بدن را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص بر سرعت بالا رفتن سطح قند خون تاثیر می‌گذارد.
بر اساس این شاخص، غذاها به سه دسته دارای شاخص گلیسمی پایین، متوسط و بالا تقسیم شده و در مقیاس ۰ تا ۱۰۰ رتبه‌بندی می‌شوند. غذاهایی که رتبه ۵۵ یا کمتر دارند به عنوان غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین شناخته می‌شوند.
هم مقدار و هم نوع کربوهیدراتی که می‌خورید مشخص می‌کند که چطور آن غذا بر سطح قند خون شما تاثیر می‌گذارد.
به‌ویژه نشان داده شده که خوردن غذاهایی با GI پایین باعث کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت می‌شود. نمونه‌هایی از غذاهای دارای شاخص گلیسمی پایین تا متوسط عبارتند از:
- بلغور
- جو
- ماست یونانی شیرین نشده
- جو دوسر
- لوبیا
- عدس
- پاستای تهیه شده از گندم کامل
- سبزیجات غیر نشاسته‌ای
علاوه بر این، افزودن پروتئین یا چربی‌های سالم به غذا، به کاهش اسپایک قند خون بعد از غذا کمک می‌کند.
استرس خود را مدیریت کنید
یکی از کارهایی که می‌توان برای کمک به کنترل قند خون انجام داد، مدیریت استرس است زیرا استرس می‌تواند بر سطح قند خون اثر بگذارد. وقتی استرس دارید، بدن شما هورمون‌هایی به نام گلوکاگون و کورتیزول ترشح می‌کند که باعث افزایش سطح قند خون می‌شود.
یک مطالعه بر روی گروهی از دانش آموزان نشان داد که ورزش، ریلکسیشن و مدیتیشن به طور قابل توجهی استرس را کاهش می‌دهند و سطح قند خون را پایین می‌آورند.
ورزش و روش‌های ریلکسیشن مانند یوگا و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می‌توانند به اصلاح مشکلات ترشح انسولین در افراد مبتلا به دیابت مزمن کمک کنند.
سطح قند خون خود را بررسی کنید
نظارت داشتن بر سطح گلوکز خون می‌تواند به شما در مدیریت بهتر آن کمک کند. شما می‌توانید با استفاده از یک دستگاه سنجش قند قابل حمل که به گلوکومتر معروف است، این کار را در خانه انجام دهید.
پیگیری وضعیت قند خون، به شما کمک می‌کند تشخیص دهید آیا نیازی به تعدیل داروها یا غذاهایی که مصرف می‌کنید هست یا خیر. همچنین این کار کمک می‌کند که متوجه شوید بدن شما چگونه به برخی از غذاها واکنش نشان می‌دهد.
سعی کنید سطح قند خون خود را به طور منظم هر روز اندازه گیری کنید و اعداد را یادداشت نمایید. بررسی و ثبت قند خون به صورت جفتی برای مثال قبل و بعد از ورزش یا قبل و ۲ ساعت بعد از غذا می‌تواند مفیدتر باشد.
این کار می‌تواند نشان دهد آیا نیاز است تغییرات کوچکی در وعده غذایی خود ایجاد کنید یا خیر.
خواب با کیفیت و کافی داشته باشید
خواب کافی باعث ایجاد احساس خوب می‌شود و برای سلامتی ضروری است. در واقع عادات بد خواب و کمبود استراحت می‌تواند روی قند خون و حساسیت به انسولین تاثیر بگذارد و ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. کم‌خوابی همچنین می‌تواند باعث بیشتر شدن اشتها و در نتیجه افزایش وزن شود.
علاوه بر این، محرومیت از خواب باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول می‌شود، که همان‌طور که توضیح داده شد، در مدیریت قند خون نقشی اساسی دارد.
برای داشتن خواب کافی باید هم کمیت و هم کیفیت خواب را در نظر داشته باشید. بنیاد ملی خواب آمریکا، توصیه می‌کند بزرگسالان هر شب حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب با کیفیت بالا داشته باشند.
برای بهبود کیفیت خواب خود، سعی کنید:
- برای خواب خود برنامه داشته باشید
- از مصرف کافئین و الکل در هنگام عصر و شب پرهیز کنید
- ورزش منظم داشته باشید
- زمان استفاده از صفحه نمایش (موبایل، لپ تاپ و …) را قبل از خواب کاهش دهید
- اتاق خواب خود را خنک نگه دارید
- چرت زدن خود را محدود کنید
- یک روتین قبل از خواب داشته باشید
- از رایحه‌های تسکین دهنده و آرام بخش مانند اسطوخودوس استفاده کنید
- از کار کردن در اتاق خواب خود خودداری کنید
- قبل از خواب یک حمام یا دوش آب گرم بگیرید
- مراقبه یا تصویرسازی هدایت شده را امتحان کنید
غذاهای سرشار از کروم و منیزیم بخورید
قند خون بالا و دیابت با کمبود ریزمغذی‌ها مرتبط است. نمونه‌هایی از این کمبودها، کمبود کروم و منیزیم هستند.
کروم در متابولیسم کربوهیدرات و چربی نقش دارد. این ماده معدنی می‌تواند عملکرد انسولین را تقویت و در نتیجه به تنظیم قند خون کمک کند. غذاهای غنی از کروم عبارتند از:
- گوشت
- محصولات تهیه شده با غلات کامل
- میوه‌ها
- سبزیجات
- آجیل‌ها
با این وجود، مکانیسم پشت این ارتباط پیشنهادی کاملا مشخص نیست و مطالعات یافته‌های متفاوتی را نشان می‌دهند. بنابراین در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است.
همچنین نشان داده شده منیزیم نیز برای سطح قند خون مفید است. در واقع، رژیم‌های غذایی غنی از منیزیم با کاهش قابل توجه ریسک ابتلا به دیابت همراه هستند. در مقابل، سطح پایین منیزیم ممکن است منجر به مقاومت به انسولین و کاهش تحمل گلوکز در افراد مبتلا به دیابت شود.
گفته می‌شود اگر مقدار زیادی غذاهای غنی از منیزیم می‌خورید و سطح منیزیم خون شما کافی است، احتمالاً مصرف مکمل‌های منیزیم برای شما سودی نخواهد داشت.
غذاهای سرشار از منیزیم عبارتند از:
- سبزیجات برگی تیره
- کدو حلوایی و تخم کدو
- ماهی تن
- غلات کامل
- شکلات تلخ
- موز
- آووکادو
- لوبیا
وزن سالم و متعادل داشته باشید
یکی دیگر از راه‌های کمک به درمان خانگی قند خون بالا کاهش وزن است که به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند. داشتن اضافه وزن احتمال ابتلا به دیابت و همچنین مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهد.
مطالعات نشان می‌دهد حتی فقط ۷ درصد کاهش وزن، می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را تا ۵۸ درصد کاهش دهد.
مهم است که به خاطر داشته باشید فرد برای سود بردن از کاهش وزن ۱۰ تا ۲۰ پوندی (۴.۵ تا ۹ کیلوگرم) و حفظ آن، لازم نیست حتما به وزن ایده‌آل برسد. همچنین این کاهش وزن کلسترول را بهبود می‌بخشد و احساس سلامتی کلی فرد را بهتر می‌کند.
داروهای گیاهی پایین آورنده قند خون
تا اینجا با چند روش و نکته برای کمک به درمان خانگی قند خون بالا آشنا شدیم. در ادامه چند داروی گیاهی پایین آورنده قند خون را معرفی می‌کنیم:
کپسول سینابتیک
قرص سینابتیک یک داروی گیاهی برای کنترل دیابت و قند خون است. این محصول حاوی دارچین و کروم است که باعث تنظیم قند خون و افزایش متابولیسم چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن می‌شود.
شما می‌توانید برای تهیه قرص سینابتیک از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر بزنید:
قرص گالگا
گیاه گالگا از جمله گیاهان دارویی موثر در درمان دیابت است که سال‌ها در اروپا به منظور درمان این بیماری مورد استفاده بوده است. شرکت داروسازی دینه با بهره گیری از خواص درمانی این گیاه، دارویی به نام قرص گالگا تهیه کرده است که پایین آورنده قند خون در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری بوده و می‌تواند به عنوان کمک درمان دیابت نیز مورد استفاده قرار گیرد.
شما می‌توانید برای تهیه قرص گالگا از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر بزنید:
قرص ذیابطیس
قرص ذیابطیس یک داروی گیاهی پایین آورنده قند خون است که سوزش و کرختی دست و پا را از بین برده و باعث کاهش تری گلیسرید و کلسترول نیز می‌شود.
شما می‌توانید برای تهیه قرص ذیابطیس از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر بزنید:
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به معرفی روش‌هایی طبیعی برای کمک به درمان خانگی قند خون بالا پرداختیم. همان‌طور که گفته شد مواردی مانند ورزش منظم، مدیریت استرس و حفظ وزن متعادل و سالم می‌توانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند.
شما می‌توانید برای تهیه انواع قرص گیاهی پایین آورنده قند خون از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر بزنید:
خرید قرص گیاهی پایین آورنده قند خون
منابع: سایت‌های healthline و MedicalNewsToday
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
