فشار خون پایین عموما فشار پایینتر از عدد 90/60 روی دستگاه اندازهگیری فشار خون، در نظر گرفته میشود. گرچه ممکن است چیزی که در یک فرد فشار خون پایین محسوب میشود، در فرد دیگری عادی و بدون مشکل باشد. پایین بودن فشار خون میتواند بدون علامت بوده و یا با علائمی مانند سرگیجه و غش و بیحالی همراه شود. بسیاری از افرادی که دچار فشار خون پایین میشوند به دنبال کمک گرفتن از گیاهان دارویی برای این مشکل هستند. در این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفیدطب با ما همراه باشید تا درباره علائم و دلایل فشار خون پایین و گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد صحبت کنیم.
فشار خون پایین به چه معناست؟
قبل از این که به معرفی گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد بپردازیم، خوب است با معنای فشار خون پایین و علائم آن آشنا شوید. فشار خون پایین که با نام علمی هایپوتانسیون (Hypotension) نیز شناخته میشود، به زبان ساده زمانی اتفاق می افتد که خون با فشاری کمتر از حد طبیعی در رگها جریان دارد.
یک مقدار استاندارد پذیرفتهشده برای فشار خون پایین وجود ندارد و فشار خون پایین میتواند برای افراد مختلف معنای متفاوتی داشته باشد.
فشار خون نرمال معمولا بین 90/60 و 120/80 میلیمتر جیوه (به اصطلاح عموم، بین 9 روی 6 و 12 روی 8) است، اما اعداد خارج از این بازه هم ممکن است مشکلی به همراه نداشته باشد.
برای بدن هر فرد، فشار خون سالم بر اساس سابقه پزشکی، سن و شرایط کلی او تعیین میشود. پزشک ممکن است فشار خون شما را پایین تشخیص دهد اگر نتیجه آزمودن فشار با دستگاه پایینتر از 90/60 (به اصطلاح عموم، 9 روی 6) بوده و علائم دیگری شامل موارد زیر داشته باشید:
- تاری دید
- عدم تمرکز
- گیجی
- غش
- سبکی سر
- تهوع یا استفراغ
- ضعف
در صورتی که یکی از علائم زیر را دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تپش قلب بالا
- تنفس سریع و کم عمق
- سرد و مرطوب بودن پوست
این علائم ممکن است نشانۀ شوک باشد که وضعیتی اورژانسی محسوب میشود.
دلایل فشار خون پایین
فشار خون پایین میتواند موقتی یا طولانی مدت باشد. همچنین ممکن است این فشار خون پایین نشاندهنده یک مشکل زمینهای باشد.
دلایل زمینهای فشار خون پایین میتواند شامل موارد زیر باشد:
- یکباره بلند شدن (مثلا از حالت نشسته، به صورت سریع و ناگهانی ایستادن)
- کم خونی
- خوردن یک وعده غذایی بزرگ
- رژیم غذایی
- دهیدراته شدن بدن یا کم آبی
- مشکلات غدد درون ریز
- اختلالات دستگاه عصبی خودمختار
- کمبودهای تغذیهای از جمله کمبود ویتامین B12 و فولیک اسید
- عفونت شدید
- دیابت
- بارداری
- مشکلات قلبی
- بیماری های عصبی مانند پارکینسون
- مصرف برخی از داروها
- عوارض جانبی داروهای فشار خون بالا
- سالخوردگی
- استراحت طولانی در رختخواب
- مشکل تیروئید
- ورزش شدید
بهترین گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد کدامند؟
در این بخش درباره بهترین گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد صحبت میکنیم. بهتر است قبل از مصرف این گیاهان با پزشک خود مشورت نمایید تا از تداخلات دارویی احتمالی جلوگیری شود. همچنین توصیه میکنیم پس از مصرف هر یک از این گیاهان، بهتر است فشار خونتان را اندازهگیری کنید تا از تاثیر آن بر روی بدن خود مشاهده نمایید؛ بدن هر فرد ممکن است به گیاهان مختلف، به طور متفاوتی پاسخ دهد.
در بخش بعدی نیز مواد مغذی مفید برای فشار خون پایین را معرفی مینماییم.
شیرین بیان
شیرین بیان یکی از گیاهان دارویی است که میتواند باعث افزایش فشار خون شود. به همین دلیل، مصرف دمنوش آن در برخی افراد به بالا بردن فشار خون پایین کمک میکند. این موضوع به این دلیل است که ترکیبات موجود در شیرین بیان، در بدن اثراتی مشابه هورمون آلدوسترون را تقلید میکنند (و نه اینکه اثر آن را کاهش دهند). آلدوسترون هورمونی است که در تنظیم الکترولیتها (مانند سدیم)، آب بدن و در نتیجه فشار خون نقش کلیدی دارد.
قهوه
کافئین به تواناییاش برای افزایش فشار خون به طور موقتی، مشهور است. اگر فشار خون شما به طور ناگهانی افت کرده است، میتوان از یک فنجان قهوه یا چای به عنوان یک راهکار موقت استفاده کرد؛ البته به شرطی که این افت فشار به دلیل یک بیماری زمینهای، کمآبی شدید یا عوارض جانبی داروها نباشد.
این نوشیدنیها میتوانند به افزایش فشار خون شما کمک کنند. برخلاف تصور رایج، این اثر به دلیل آن است که کافئین باعث انقباض خفیف رگهای خونی میشود و همین امر به بهبود موقتی فشار خون کمک میکند.
میزان کافئین در قهوههای مختلف بسیار متفاوت است، بنابراین نمیتوان گفت که چه مقدار قهوه برای شما مناسب است. توصیه میشود در صورت استفاده از قهوه برای بالا بردن فشار خون، پس از مصرف، فشار خون خود را پایش نمایید تا تاثیر آن را بر بدن خود مشاهده کنید.
رزماری
رزماری را میتوان به عنوان یکی از گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد به شمار آورد. گرچه تحقیقات علمی مدرن بیشتری در رابطه با این اثر رزماری نیاز است، اما محققان در مطالعهای دریافتند که استنشاق اسانس روغنی رزماری، تحریک فعالیت های مغز و بهبود خلق و خو را به دنبال داشته است. همچنین پس از استنشاق اسانس این گیاه، میزان فعالیت، نبض، نرخ تنفس و فشار خون شرکتکنندگان نیز افزایش یافت.
جینسینگ
شاید درباره جینسینگ به عنوان یک داروی گیاهی که فشار خون را کاهش میدهد شنیده باشید! در واقع باید بدانید که این اثر عموما زمانی بروز پیدا میکند که فشار خون بالایی داشته باشید. بالعکس، افرادی که فشار خون پایینی دارند، میتوانند از جینسینگ برای بالابردن فشار خود استفاده کنند. در واقع گفته میشود این گیاه، به «تنظیم فشار خون» کمک میکند؛ گرچه تحقیقات برای اثبات این تاثیر جینسینگ، ادامه دارند.
مواد غذایی و ویتامین های بالا بردن فشار خون
مصرف بعضی از غذاها میتواند فشار خون شما را بالا ببرد. زمانی که مواد غذایی مختلف را امتحان میکنید، فشار خون خود را پایش کنید تا بفهمید چه چیزی نتیجه مثبت میدهد. برای سنجش موثر بودن گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد نیز خوب است که این کار را انجام دهید.
سعی کنید این موارد را امتحان کنید:
- مصرف مایعات بیشتر: همانطور که گفتیم کم آبی، حجم خون را کاهش میدهد و به افت فشار خون میانجامد. هیدراته نگه داشتن بدن، به خصوص زمانی که ورزش میکنید، بسیار مهم است.
- غذاهایی که ویتامین B12 بالایی دارند: کم بودن ویتامین B12 در بدن، میتواند به نوع خاصی از کم خونی منجر شود که همین موضوع ممکن است کاهش فشار خون و خستگی شدید را به همراه آورد. سعی کنید غذاهای سرشار از این ویتامین یعنی تخم مرغ، گوشت، مخمر مغذی (nutritional yeast) یا در صورت عدم تامین این ویتامین از طریق رژیم غذایی، مکمل ویتامین B12 مصرف کنید.
- غذاهای سرشار از فولات (فولیک اسید): کمبود فولات در بدن نیز میتواند به کم خونی منجر شود. برخی از غذاهایی که سرشار از فولات هستند شامل لوبیاها، عدس، مرکبات، سبزیجات برگ دار، تخم مرغ و جگر است.
- نمک: مصرف غذاهای حاوی نمک زیاد، فشار خون را افزایش میدهد. میتوانید از پنیر، شوری (مثل خیار شور)، سسها (مثل خردل و کچاپ) و زیتون شور استفاده کنید.
- کافئین: در بخش قبل گفتیم که قهوه یکی از گیاهانی است که فشار خون را بالا میبرد. این تاثیر به خاطر وجود کافئین است که میتواند به صورت موقتی با تحریک سیستم قلبی عروقی و افزایش تپش قلب، فشار خون را بالا میبرد.
جمع بندی
در این مقاله درباره علائم و دلایل فشار خون پایین صحبت کردیم و چند نمونه از بهترین گیاهان دارویی که فشار خون را بالا میبرد را معرفی نمودیم. همچنین چتد مورد از غذاهایی را که برای مدیریت فشار خون پایین مفید هستند، شناختید. در صورتی که سوال دیگری درباره این موضوع دارید، در قسمت نظرات ثبت کنید تا با کمک متخصصین مفیدطب به آن ها پاسخ دهیم.
داروخانه آنلاین مفیدطب یکی از معتبرترین داروخانههای اینترنتی کشور است که تمامی مجوزهای مربوطه از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را کسب کرده و دارای نماد اعتماد الکترونیکی کسب و کارهای اینترنتی (ای نماد) میباشد. مفیدطب بسته های سفارشات شما را به سراسر کشور ارسال میکند.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
