علت خواب آلودگی در ماه رمضان ممکن است تغییر زمان وعده‌های غذایی، تغییر برنامه خواب و… باشد. مصادف شدن ماه مبارک رمضان با فصل بهار، به خواب آلودگی روزه‌دارن دامن می‌زند. بر آن شدیم در مقاله‌ای از مجله سلامت مفید طب درباره خواب آلودگی در ماه رمضان، مطالب مفیدی برای مخاطبان محترم حاضر کنیم. همچنین به مساله خواب آلودگی در بهار می‌پردازیم و راهکار‌های موثری در این زمینه ارائه می‌نماییم.
علت خواب آلودگی در ماه رمضان چیست؟
برای اینکه بتوانیم راه حلی برای رفع خواب آلودگی در ماه رمضان ارائه دهیم، ابتدا دلایل آن را بررسی می‌کنیم. روزه داران در ماه رمضان، پیش از اذان صبح وعده سحر را صرف می‌کنند و تا اذان مغرب از خوردن و آشامیدن پرهیز می‌نمایند. بسیاری از روزه‌داران، از خواب آلودگی در ماه رمضان ناراضی بوده و به دنبال راهی برای بهبود کیفیت خواب، بهبود عملکرد در ساعات بیداری و کاهش خواب آلودگی هستند.
در این بخش ببینیم علت خواب آلودگی در ماه رمضان چیست؟
تغییر زمان وعده‌های غذایی در ماه رمضان
به طور کلی و بر اساس فرهنگ غالبی که از آن پیروی می‌کنیم، معمولا به ۳ وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام عادت داریم. همچنین ممکن است به دلیل گرسنگی یا صرفا سرگرمی، خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی در میان وعده مصرف کنیم. با آغاز ماه رمضان، ساعات وعده‌های غذایی تغییر کرده، ممکن است در برخی افراد باعث بی‌خوابی یا پرخوابی شود.
گاهی صرف غذا در وعده افطار، اصطلاحا احساس سنگینی ایجاد کرده و در همان ساعات ابتدایی شب، موجب خواب آلودگی می‌گردد. همچنین اگر به وعده سحری عادت داشت باشید، باید پیش از اذان صبح برخیزید و ممکن است بعد از آن، به راحتی نخوابید. بدیهی است که این موارد، علت خواب آلودگی در ماه رمضان باشند.
تغییر نوع غذاها در ماه رمضان
برخی افراد، غذاهای چرب‌تر یا شیرین‌تر را برای وعده سحر انتخاب کنند. معمولا افراد بر این باور هستند که چنین غذاهایی، برای روزه‌داری مناسب‌تر بوده و به دلیل دیرهضم بودن، از گرسنگی جلوگیری می‌کنند. واقعیت این است که غذاهای چرب یا شیرین، به هیچ وجه در هیچ رژیم غذایی پیشنهاد نمی‌شوند زیرا برای سلامت ما مضر هستند. همچنین هضم غذای چرب یا شیرین، نیاز به انرژی بیشتر داشته و عموما باعث سنگینی و خواب آلودگی می‌گردد. فراموش نکنید که پس از مصرف غذاهای چرب، احساس تشنگی بیشتری سراغمان می‌آید و روزه‌داری را دشوار می‌کند.
مصرف غذاهای چرب یا شیرین در وعده افطار نیز ممکن است در برخی افراد، واکنش‌هایی مانند خواب آلودگی ایجاد نماید. مصرف بی‌رویه شیرینی‌های مخصوص ماه رمضان مانند زولبیا، بامیه، شله زرد، فرنی، شیره انگور و… علاوه بر دیرهضم بودن برای سلامت ما مضر است و ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.
تغییر ساعات خواب و بیداری در ماه رمضان
اغلب افراد با توجه به سن، شغل، عادات و… ساعات خواب و بیداری مشخصی دارند. بدیهی است که ماه رمضان در ساعات خواب و بیداری، تغییراتی ایجاد کند. برای مثال اگر به وعده سحر عادت دارید، باید پیش از اذان صبح برخیزید و غذا میل نمایید. بسیاری روزه داران (مخصوصا میانسالان و سالمندان)، پس از بیدار شدن برای وعده سحر، قادر به ادامه خواب نیستند و تمام روز احساس خواب آلودگی را تجربه می‌کنند.
ضعف و بی حالی در ماه رمضان
اگر وعده‌های غذایی که در ماه رمضان مصرف می‌کنید کافی و مقوی نباشند، ممکن است احساس ضعف و بی‌حالی داشته و آن را به خواب آلودگی تشبیه کنید. همچنین کم آبی یا دهیدراته شدن بدن در اثر روزه داری، عامل دیگری برای احساس ضعف و بی‌حالی است.
چنانچه دچار کمبود ویتامین‌ها، مینرال‌ها یا بعضی ریزمغذی‌های دیگر بوده‌اید، با روزه داری، احتمالا ضعف و بی‌حالی بیشتری تجربه خواهید کرد. برای مثال کمبود آهن در بدن از جمله مهم‌ترین دلایل احساس ضعف و خواب آلودگی است.
برای رفع خواب آلودگی در ماه رمضان چه کنیم؟
در بخش های قبلی راجع به علت خواب آلودگی در ماه رمضان صحبت کردیم. در واقع مهم‌ترین دلایل پرخوابی در هنگام روزه داری را بر شمردیم. حال می‌خواهیم بدانیم چگونه خواب آلودگی را در ماه رمضان رفع کنیم.
از مصرف غذاهای چرب و سنگین بپرهیزید
از مصرف غذاهای چرب و سنگین در ماه رمضان بپرهیزید. البته این توصیه به طور کلی، اهمیت فراوانی برای حفظ سلامت داشته و مختص ماه رمضان نیست. متاسفانه برخی افراد تصور می‌کنند مصرف غذاهای چرب، در ماه رمضان باعث افزایش انرژی شده و شرایط مساعدتری برای انجام فعالیت های روزانه پدید می آورند.
در واقع شما برای انجام فعالیت‌های روزانه به انرژی نیاز دارید، اما می‌توانید برای حفظ سلامتی و کاهش خواب آلودگی، خوراکی‌های حاوی چربی سالم را در وعده غذایی خود بگنجانید. مصرف انواع آجیل و دانه‌های روغنی گزینه مناسبی است، انرژی لازم در ساعات روزه‌داری را فراهم می‌کند و در عین حال باعث بیماری‌هایی مانند چربی خون، تنگی عروق، دیابت و… نمی‌گردد. هر چند زیاده‌روی در مصرف آجیل و دانه‌های روغنی موجب افزایش وزن می‌شود. بنابراین همواره به مقدار اندک از این خوراکی‌ها قانع باشید.
مصرف شیرینی‌ها را محدود نمایید
شیرینی‌های ماه مبارک رمضان، بسیار لذیذ و وسوسه انگیز هستند. جهت جلوگیری از افزایش وزن، کاهش ریسک ابتلا به دیابت، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش حالت خواب آلودگی در ماه رمضان، مصرف شیرینی‌ها را محدود نمایید.
مکمل‌های غذایی مناسب مصرف کنید
گفتیم گاهی کمبود برخی ویتامین‌ها یا مینرال‌ها در بدن، باعث ایجاد ضعف و بی‌حالی می‌گردد. بدیهی است که روزه داری و کاهش مصرف غذا، می‌تواند به کمبود ویتامین‌ها و مینرال‌ها در بدن دامن بزند. با مصرف مولتی ویتامین مناسب، در کنار وعده‌های غذایی سالم در ماه رمضان، خواب آلودگی ناشی از کمبود مواد مغذی در بدن را رفع نمایید. دی ویت اکتیو محصولی است که به این منظور پیشنهاد می‌کنیم. برای اطلاع از ویژگی‌های دی ویت اکتیو یا خرید آن روی دکمه زیر کلیک کنید.
ساعات خواب و بیداری را تغییر دهید
اگر جز آن دسته افرادی هستید که پس از صرف وعده سحر نمی‌توانید بخوابید، ناچار هستید ساعات خواب را به درستی تغییر دهید. پیشنهاد می‌کنیم ساعت ۱۰ شب به رختخواب بروید و تا ساعت ۴ یا ۵ صبح (بستگی به ساعت اذان صبح دارد) بخوابید. به این ترتیب حتی اگر بعد از وعده سحر نخوابیدید، خواب کافی داشته‌اید و در طول روز احساس کسالت شما کاهش می‌یابد. برای تنظیم ساعت خواب، محصولاتی مانند کپسول دورمیرین فورت پیشنهاد می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر یا خرید این محصول روی دکمه زیر کلیک نمایید.
از انجام فعالیت‌های جسمی و ذهنی دشوار بپرهیزید
تا جایی که امکان دارد، در ساعات روزه داری از انجام فعالیت‌های سنگین جسمی و ذهنی بپرهیزید. ممکن است با افزایش سوخت و ساز بدن، انرژی شما به شدت کاهش یافته و حس خواب آلودگی یا ضعف به سراغتان بیاید. علاوه بر این‌ها دهیدراته شدن بدن، بسیار خطرناک بوده و عوارض جانبی زیادی برای سلامتی دارد.
صحبت کردن زیاد، بحث و مجادله، پرخاشگری و… همه به نوعی در کاهش انرژی شما هنگام روزه داری نقش دارند. با آگاهی از روش‌های کنترل خشم، مدیتیشن، روزه سکوت و… آرامش خود را حفظ کنید و از کاهش انرژی جلوگیری نمایید.
به میزان کافی آب بنوشید
گاهی کم آبی بدن، با نشانه‌هایی مانند خواب آلودگی، ضعف، سردرد و… نمود می کند. پس بی آبی هم می‌تواند علت خواب آلودگی در ماه رمضان باشد. برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن، در ساعات بین افطار تا اذان صبح، به میزان کافی (حداقل ۸ لیوان) آب بنوشید.
مصرف میوه ها و سبزیجات را فراموش نکنید
مصرف میوه‌ها و سبزیجات به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. گاهی در ماه رمضان، به دلیل تغییر برنامه و نوع مواد غذایی و کاهش مصرف آب، احتمال یبوست افزایش می یابد. شایان ذکر است که یبوست، احساس ناخوشایندی برای افراد به وجود آورده و به مرور زمان می تواند به کاهش حس شادابی و افزایش خواب آلودگی بیانجامد. بنابراین مصرف میوه‌ها و سبزیجات را فراموش نکنید.
آیا خواب آلودگی ماه رمضان به فصل بهار ارتباط دارد؟
همان طور که در بخش مقدمه، خاطر نشان کردیم مصادف شدن ماه رمضان با فصل بهار، به خواب آلودگی دامن می‌زند. به طور کلی خواب آلودگی در بهار جز دردسر‌های این فصل زیبا است. بسیاری افراد با تمام شدن زمستان و شروع بهار، احساس کسالت و خواب آلودگی شدیدی دارند. برخی دیگر نیز با کم خوابی مواجه می‌شوند و به همین دلیل، بازدهی قابل قبولی در فعالیت‌های روزه مره خود مشاهده نمی‌کنند. اجازه بدهید در ادامه، علت پرخوابی در فصل بهار را بررسی کنیم.
تغییر فصل و خواب آلودگی
تغییر فصل‌ها، همراه با تغییرات دما، تغییر ساعات روز و شب، تغییر فعالیت‌ها و… اتفاق می‌افتد. در این میان، خستگی بهاره بیش از سایر فصل‌ها احساس می‌شود. درختان و گیاهان شکوفه می‌دهند، ساعات روز طولانی‌تر می‌شود، باد‌های بهاری می‌وزند و… . همه این مواد می‌توانند به نوعی در پرخوابی یا کم‌خوابی موثر باشند. لطفا بخش‌های بعدی را دنبال کنید تا علت پرخوابی در بهار را بدانید.
افزایش دمای هوا در بهار و پرخوابی
وقتی زمستان به پایان می‌رسد و روزها طولانی‌تر می‌شوند، دمای هوا نیز افزایش می‌یابد. افزایش دمای هوا منجر به انبساط نسبی مویرگ‌ها در بدن ما می‌شود. این انبساط، تاثیرات مختلفی بر عملکرد مغز و قلب داشته و ممکن است منابع اکسیژن را در بدن کاهش دهد. کاهش اکسیژن، موجب احساس خواب آلودگی شده و تمایل ما را به خوابیدن افزایش می‌دهد. البته افزایش دمای هوا، تاثیرات دیگری هم بر بدن ما دارد که برای بررسی آن باید به مقالات تخصصی رجوع کرد.
تغییر ساعات روز و شب و بر هم خوردن چرخه خواب
بدن ما به طور طبیعی، ساعات خواب و بیداری را با روشنایی و تاریکی تنظیم می‌کند. با پایان زمستان، روزها بلندتر می‌شوند و بدن نیاز به زمان دارد تا بتواند با این تغییرات همگام شود. در اثر بر هم خوردن چرخه خواب، ممکن است دچار پرخوابی یا کم خوابی در فصل بهار شویم. در چنین شرایطی می‌توانید از محصولاتی مانند قرص ملاتونین برای تنظیم ساعات خواب کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید. محصولی مانند کپسول دورمیرین فورت نیز حاوی ملاتونین است. برای اطلاعات بیشتر یا خرید محصول روی دکمه زیر کلیک کنید.
گرده افشانی گیاهان و بروز حساسیت
گرده افشانی درختان و گیاهان در فصل بهار، عامل مهمی در بروز علائم حساسیت در بسیاری افراد است. برخی نشانه‌های آلرژیک شامل گرفتگی بینی، ورم کردن چشم‌ها، خواب آلودگی و… هستند.
برای رفع بی حالی در بهار چه کنیم؟
درباره علت خواب آلودگی در ماه رمضان و راه حل آن صحبت کردیم. برای رفع بی حالی در بهار، راهکار‌های زیر را امتحان کنید:
- هر روز صبح، پیش از شروع فعالیت‌های روزانه دوش بگیرید.
- در طول روز بیش از نیم ساعت نخوابید و از استراحت در محیط‌های خواب آور مانند اتاق خواب خودداری کنید.
- از نگهداری گل و گیاه در محیط خانه، اجتناب نمایید.
- در ساعات ابتدایی روز، یک فنجان قهوه بنوشید.
- برنامه روزانه خود را یادداشت کنید و به انجام کارهایتان مقید باشید.
- صبح‌ها، چند دقیقه حرکات نرمشی انجام دهید.
- تمرینات تنفس را یاد بگیرید و در ساعاتی که خواب آلودگی به اوج می‌رسد، از این روش کمک بگیرید.
معمولا با پایان فروردین ماه، خستگی بهاره برطرف می‌گردد.
سخن پایانی
در مقاله‌ای که خواندید درباره علت خواب آلودگی در ماه رمضان صحبت کردیم. همچنین گفتیم مصادف شدن فصل بهار با ماه رمضان، دلیلی بر پرخوابی در برخی روزه داران است. راه حل‌های ساده مو موثری نیز ارائه کردیم. امیدواریم با افزایش آگاهی، سلامت خود و خانوادتان را ارتقا دهید و از موهبت های ماه میهمانی خدا بهره‌مند باشید.
برای مطرح کردن سوالات یا به اشتراک گذاشتن تجربیات (درباره موضوع این مقاله)، لطفا به بخش نظرات مراجعه کنید. برای تهیه انواع شربت مولتی ویتامین بزرگسالان و سایر محصولات بهداشتی، داروخانه اینترنتی مفید طب را به خاطر داشته باشید.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
