پروتئین‌ها از مهم‌ترین واحدهای سازنده بدن هستند، که نقش‌های حیاتی را برعهده دارند. انسان برای رشد و بازسازی عضلات، تولید هورمون‌ها و آنزیم‌ها و بسیاری دیگر از متابولیسم‌های مهمی که در بدن رخ می‌دهد به پروتئین‌ها نیاز دارد. پروتئین‌ها انواع مختلفی دارند که در این میان وجود دو نوع پروتئین وی (Whey) و کازئین (Casein)، در رژیم‌های غذایی برای متخصصان تغذیه و ورزشکاران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. منشا پروتئین کازئین و وی هر دو از شیر گاو میباشد، با این وجود در کاربرد و سرعت جذب تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به طور دقیق به بررسی تفاوت پروتئین وی و کازئین می‌پردازیم. هدف ما ارائه راهنمایی عملی و علمی برای انتخاب بهترین نوع پروتئین است تا هر فرد بتواند با توجه به سلیقه و نیازهای خود، بهترین گزینه را پیدا کند. شما می‌توانید جهت خرید اقساطی مکمل بدنسازی به داروخانه آنلاین مفیدطب در لینک مشخص‌شده مراجعه کنید.
پروتئین وی چیست و چگونه تولید می‌شود؟
بخش محلول شیر که در پایان فرآیند تهیه پنیر از آن جدا می‌شود، پروتئین وی است. در فرایند تولید پنیر، شیر به دو بخش جامد و مایع تبدیل می‌شود. بخش مایع یا آب پنیر در کارخانه‌های تولید پروتئین وی تحت فرآیندهای مختلفی مانند کنسانتره، ایزوله و هیدرولیز قرار می‌گیرد تا ویژگی‌های خاصی به دست آورد. در نهایت پودر به دست آمده پروتئین وی گفته می‌شود که به عنوان مکمل غذایی وارد بازار می‌شود.
پروتئین کازئین چیست و چگونه تولید می‌شود؟
بخش اصلی پروتئین شیر گاو را کازئین تشکیل می‌دهد. از کل میزان پروتئین شیر، حدود ۸۰ درصد آن کازئین است. در فرآیند تولید پنیر، با اضافه کردن آنزیم یا اسید به شیر، کازئین به صورت دلمه در می‌آید و در نهایت با رسوب کردن بخش جامد را در این فرایند شکل می‌دهد. در نهایت با جداسازی و پودر کردن بخش جامد، کازئین یا کازئینات آماده عرضه به بازار می‌شود. مهم‌ترین ویژگی کازئین آهسته بودن سرعت هضم آن است؛ به طوری که پس از مصرف آن، فرایند آزادسازی اسیدهای آمینه به صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و هضم آن چندین ساعت طول می‌کشد.
شباهت پروتئین وی و کازئین
پروتئین وی و کازئین هر دو از شیرگاور گرفته می‌شوند و منبع یکسانی دارند. علاوه‌بر آن هر دو آن‌ها سرشار از پروتئین هستند و با مصرف آن‌ها تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن تامین خواهد شد. با وجود ای شباهت‌ها، تفاوت پروتئین وی و کازئین در نحوه اثرگذاری آن‌ها بر بدن، سرعت جذب و ترکیب اسیدهای آمینه آن‌ها میباشد. این تفاوت‌ها موجب شده تا علی‌رغم وجود شباهت، هر یک از این پروتئین‌ها کاربرد و موارد مصرفی متفاوتی را به خود اختصاص دهد.
تفاوت پروتئین وی و کازئین
همانطور که اشاره شد پروتئین کازئین و وی دو پروتئین مهم در شیر گاور هستند که علی‌رغم منشا یکسان، از جهات مختلف با یکدیگر متفاوت هستند. مهم‌ترین مواردی که به عنوان تفاوت پروتئین کازئین و وی به آن اشاره شده است، عبارت‌اند از:
- سرعت جذب: پروتئین وی حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از مصرف به طور کامل حذف می‌شود. اما هضم پروتئین کازئین با سرعت بسیار آهسته‌ای صورت می‌گیرد، به طوری که معمولا ۶ تا ۸ ساعت پس از مصرف همچنان در دستگاه گوارش باقی می‌ماند.
- ترکیب اسیدهای آمینه: ترکیب اصلی پروتئین BCAA میباشد که میان آن‌ها لوسین از همه بیشتر است. در مقابل مقدار BCAA موجود در کازئین کمتر بوده، ترکیب اصلی آن را آرژنین و گلوتامین تشکیل می‌دهد.
- کاربرد: مصرف پروتئین وی برای افزایش سرعت ریکاوری عضلات توصیه می‌شود و کازئین از تجزیه‌شدن عضلات در طول زمان جلوگیری می‌کند.
- احساس سیری: هضم آهسته پروتئین کازئین، موجب شده تا هنگام مصرف آن احساس سیری طولانی‌تری در فرد ایجاد شود.
برای خرید انواع پروتئین وی از برندهای مختلف ایرانی و خارجی حتما از داروخانه‌ها و مراکز معتبر خرید خود را انجام دهید. شما می‌توانید جهت خرید پروتئین وی قسطی از معتبرترین برندها به لینک زیر مراجعه کنید. مکمل‌های پروتئین وی در این لیست جزو پرفروش‌ترین و باکیفیت‌ترین محصولات ورزشی هستند که می‌توانید به صورت اقساطی و با قیمت‌های مناسب به همراه تخفیفات ویژه خریداری کنید:
پروتئین کازئین یا وی؛ کدام برای رشد عضلات بهتر عمل می‌کند؟
برای ورزشکاران و افرادی که به دنبال عضله‌سازی هستند، مصرف پروتئین وی مناسب‌تر است. این ماده در کنار سرعت جذب بسیار بالا، حاوی مقدار قابل توجهی از اسیدهای آمینه BCAAs شامل لوسین، ایزولوسین و والین است که به رشد بهتر عضلات کمک می‌کنند. با وجود اینکه تمام اسیدهای آمینه در عضله‌سازی تاثیرگذار هستند، اما لوسین به دلیل اینکه این فرایند را با سرعت بالایی آغاز می‌کند، نقش مهم‌تری در عضله‌سازی دارد. به عبارت دیگر محتوای بالای لوسین در پروتئین وی باعث می‌شود مصرف این نوع پروتئین، سنتز پروتئین‌های ماهیچه‌ای که طی آن عضلات رشد می‌کنند شدت یابد. مصرف این پروتئین همزمان با تمرینات اثربخشی بسیار بیشری داد.
مقایسه ارزش غذایی و کالری پروتئین وی و کازئین
با وجود اینکه مصرف پروتئین کازئین و وی هر دو برای بدن لازم است، اما از نظر ارزش غذایی و میزان کالری تفاوت‌هایی دارند که اطلاع از آن‌ها برای ورزشکاران و افرادی که از رژیم غذایی خاصی پیروی می‌کنند، الزامی است. در ادامه این قسمت به مقایسه تفاوت پروتئین کازئین و وی از نظر ارزش غذایی و میزان کالری می‌پردازیم.
یک پیمانه استاندارد پروتئین وی
در جدول زیر ارزش غذایی و میزان کالری یک پیمانه استاندارد پروتئین وی ارائه شده است.
یک پیمانه استاندارد پروتئین کازئین
در جدول زیر ارزش غذایی و میزان کالری یک پیمانه استاندارد پروتئین کازئین ارائه شده است.
تفاوت ترکیبات در پروتئین وی و کازئین
تفاوت پروتئین وی و کازئین در ترکیبات به صورت زیر میباشد:
وی:
- بخش عمده‌‌ای از ترکیبات پروتئین وی اسیدهای آمینه شاخه‌دار (BCAAs) مانند لوسین، ایزولوسین و والین است.
- پروتئین وی حدود ۲۰ درصد از پروتئین‌های شیر گاو را تشکیل می‌دهد.
کازئین:
- ترکیبات اصلی پروتئین کازئین آمینواسیدهای دیگر مانند هیستیدین، متیونین و فنیل آلانین می‌باشند و آمینواسیدهای شاخه‌دار به مقدار کمتری در آن وجود دارند.
- حدود ۸۰ درصد از پروتئین‌های شیر، پروتئین کازئین هستند.
پروتئین وی یا کازئین؛ کدام برای کاهش وزن مناسب‌تر است؟
از آنجایی که پروتئین کازئین احساس سیری طولانی‌تری را در فرد ایجاد می‌کند، مصرف ترکیبات حاوی آن برای افرادی که تمایل به کاهش وزن دارند، انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود. با این وجود مصرف پروتئین وی به حفظ توده عضلانی و افزایش متابولیسم کمک می‌کند. درواقع مصرف ترکیبی هر دو این پروتئین‌ها در رژیم‌های لاغری و کاهش وزن، می‌تواند نتایج ایده‌آل‌تری را به دنبال داشته باشد. به طوری که بین وعده‌ها یا قبل از خواب برای مهار احساس گرسنگی مصرف کازئین و برای ریکاوری پس از انجام تمرینات ورزشی مصرف وی توصیه می‌شود.
مصرف همزمان پروتئین وی و کازئین؛ بله یا خیر؟
بله، مصرف همزمان وی و کازئین به صورت همزمان و ترکیبی معمولا با فواید متعددی همراه است. مصرف پروتئین وی منجر به به تقویت و رشد سریع و فوری توده‌های عضلانی بدن می‌شود. در مقابل مصرف ترکیبات کازئین هم به مدت طولانی روند ترمیم را به صورت پایدار نگه می‌دارد. لازم به ذکر است که امروزه برخی از مکمل‌ها با ترکیب این دو ماده تهیه و به بازار عرضه می‌شوند.
عوارض احتمالی مصرف زیاد پروتئین وی و کازئین
مصرف متعادل مکمل‌های پروتئین کازئین یا وی مانند بسیاری از مکمل‌های تغذیه‌ای دیگر، ایمن بوده و تاثیر منفی در عملکرد بدن نخواهد داشت. اما زیاده‌روی در مصرف این مکمل‌ها ممکن است منجر به بروز مشکلات مختلفی شود که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نفخ معده و مشکلات گوارشی
- فشار به کلیه‌ها در افراد درگیر بیمارهای کلیوی
- حساسیت در افراد دچار عدم تحمل لاکتوز (با توجه به نوع مکمل مورد استفاده)
- افزایش دریافت حجم بیشتر چربی و کالری به صورت ناخواسته
جدول مقایسه تفاوت پروتئین وی و کازئین
در جدول زیر مقایسه کاملی از پروتئین وی و کازئین در جنبه‌های مختلف ارائه شده است.
سوالات متداول
کدام پروتئین قبل از خواب مناسب‌تر است؟
کازئین بهترین انتخاب برای مصرف قبل از خواب است؛ چراکه به تدریج در طول شب آزاد می‌شود و از تجزیه عضلات جلوگیری می‌کند.
بهترین زمان مصرف پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی را بلافاصله پس از تمرین مصرف کنید تا تحریک سنتز پروتئین عضله به حداکثر برسد.
آیا مصرف پروتئین کازئین برای همه مناسب است؟
برای اکثر افراد بله، اما کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند یا مشکلات کلیوی دارند، لازم است پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.
انتخاب بین پروتئین وی و کازئین براساس هدف شما
انتخاب بین پروتئین وی و کازئین به هدف شما بستگی دارد. در صورتی که به دنبال ریکاوری سریع و رشد فوری عضلات هستید، پروتئین وی انتخاب مناسب‌تری برای شما خواهد بود. اما اگر می‌خواهید در طول شب یا زمان‌های طولانی بدون غذا، از عضلات خود محافظت کنید، کازئین بهتر است. در نهایت، ترکیب هوشمندانه این دو می‌تواند بیشترین فایده را برای ورزشکاران و حتی افراد عادی به همراه داشته باشد. در هر جای ایران که ساکن هستید، می‌توانید مکمل‌های پروتئین وی و کازئین را با درج تاریخ انقضا معتبر و با قیمتی استثنایی از داروخانه آنلاین مفید طب سفارش دهید.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
