سینوزیت و سردردهای ناشی از آن به ویژه در فصل سرما یکی از بیماریهایی است که مبتلایان به آن را آزار میدهد. شناخت نوع سینوزیت و علل ایجاد آن میتواند در درمان آن به فرد کمک کند. در ادامه این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به بررسی این بیماری میپردازیم. همچنین روشهای درمان سینوزیت با طب سنتی را بیان خواهیم کرد. مطالعه این مقاله به شما در شناخت بیشتر سینوزیت و پیدا کردن درمان مناسب کمک خواهد کرد. با ما همراه باشید.
سینوزیت چیست؟
به التهاب سینوسها، سینوزیت گفته میشود. سینوسها حفرههایی در جمجمه هستند که یکی از علل وجودی آنها سبک شدن جمجمه و حفظ رطوبت مناسب بینی است. درصورتی که مخاط این حفرهها به هر علتی ملتهب شود، سینوزیت رخ میدهد.
شاید علاقمند باشید درمورد سینوزیت و انواع آن بیشتر بخوانید.
سينوزيت حاد سه علت دارد شامل:
- انسداد منفذ سينوس يا گذرگاههای سينوسی كه شايعترين علت آن سرماخوردگی است.
- اختلال در انتقال خلطها و ترشحات
- گسترش مستقيم عفونت مثلا از دندانهای فک بالا يا شنا در آبهای آلوده.
سينوزيت مزمن نيز سه علت دارد شامل:
- عوامل موضعی مثل پوليپ بينی يا جسم خارجی
- عوامل مجاورتی مثل بيماری دندان
- عوامل سيستمیک مثل نقص ايمنی
از علائم سينوزيت حاد میتوان به درد شديد موضعی و حساسيت سينوس درگير، سردرد، انسداد بينی، ترشح بينی، تب و احساس بیحالی اشاره كرد.

علائم سينوزيت مزمن شامل گرفتگی بيني، ترشحات چركی بيني و ترشحات پشت حلقی است. در اين بيماری احساس سنگينی سر و صورت وجود دارد. همچنين ممكن است قوه بويایی كاهش يابد.
سینوزیت در طب سنتی
نزله به صورتی كه در طب سنتی ايران تعريف شده است، در طب كلاسیک تعريف خاصی نداشته و مورد بحث قرار نگرفته است. اما میتوان سينوزيتهای حاد و مزمن را در اين محدوده مورد بررسی قرار داد.
هرگاه رطوبت بسيار به سمت دماغ (مغز) بيايد اما دماغ (مغز) قادر به تجزيه و تحليل مواد و استفاده از آن نباشد، آن مواد به صورت زكام و نزله دفع میگردد. البته اين در صورتی است كه قوت دافعه دماغ (مغز) ضعيف و منافذ خروجی مسدود نباشد. در غير اين صورت مواد غليظ در دماغ (مغز) انباشته میشود. این انباشتگی باعث بروز نزله (خلط پشت حلق) یا زکام (آبریزش و گرفتگی بینی) میشود.
بنابراین درمان سینوزیت در طب سنتی را میتوان مرتبط با درمان نزله و زکام دانست که در مقالههای گذشته مثل مقاله درمان طب سنتی گلو درد به تفصیل به چگونگی و علت ایجاد هرکدام از انواع نزلهها پرداختهایم. در این مقاله روی درمانهای مناسب برای رفع علائم التهاب سینوسها تمرکز میکنیم.
برای مشاهده انواع محصولات جهت درمان سینوزیت، شربت سرفه گیاهی و سایر علائم سرماخوردگی، میتوانید از طریق لینک زیر لیست این محصولات را مشاهده کرده و بروشور هریک را مطالعه بفرمایید:
درمان سینوزیت در طب سنتی
درصورتی که مبتلا به سینوزیت شدهاید، اول از همه ضروری است که نکاتی را برای تسهیل روند درمان خود رعایت کنید:
- بیمار مبتلا به سینوزیت مزمن در معرض هوا و باد سرد قرار نگيرید و هميشه حتی با وجود زكام گرم، سر را گرم نگه دارد.
- در صورت تشنگی از مصرف آب سرد خودداری نمايد.
- حکما به استفاده از پوشش برای ناحیه سر و پیشانی به ویژه برای افراد مستعد زکام و نزله تأکید ویژهای داشتهاند. مطالعات سالهای اخیر نیز نشان داده که سیستم خنکسازی مغز با عروق ناحیه پیشانی ارتباط تنگاتنگی دارد و سرد شدن سر و پیشانی باعث احتقان سینوسها و در نتیجه افزایش احتمال سینوزیت و زکام میگردد.
از اصلیترین نکات پیشگیری از علائم سینوزیت و عود کردن آن، گرم نگه داشتن سر و پیشانی به ویژه در فصول سرد است. - لذا در فصول سرد، سعی کنید بدون کلاه از منزل خارج نشوید و حتما سر و پیشانی خود ار از سرما بپوشانید.
- از ماليدن روغن به سر اجتناب كنید.
- در زكام گرم و سرد از خوابيدن به پشت پرهيز كنید تا از انتقال ماده به ريه جلوگيری شود. بهتر است از بالش استفاده نكند و صورت بر بستر نهاده بخوابید. در اين وضعيت ماده به سمت بينی رفته و به سينه نخواهد ريخت.
- در مجموع از خوابيدن زياد خصوصاً در طول روز به ويژه پس از صرف غذا و بعد از حمام جداً خودداری نمايید.
- از انجام فعاليتهای جسمی شديد پرهيز نمايید.
- موقتا از فعاليت جنسی اجتناب نمایيد.
- تقويت نمودن دماغ (مغز) و معده ضروری است.
قرص فیتوکلد گل دارو، یک قرص سرماخوردگی گیاهی است که از عصاره سرخارگل و ریشه ختمی تهیه شده و برای بهبود گرفتگی سینوسها و آبریزش بینی بسیار مؤثر است.
شستشوی بینی
راهی آسان و قابل اطمینان برای کنترل بیماری سینوزیت و کمک به عدم عود علائم، شستشوی منظم بینی با آب نمک (سرم شست و شو یا نرمال سالین) است. صبح بلافاصله بعد از بیدار شدن، شب وقت خواب، پس از ورزش و فعالیت، پس از رسیدن به خانه، وقتی در تماس طولانی مدت با هوای بیرون از منزل بودهاید؛ بهترین زمان برای شست و شوی بینی است.
اسپری سینول اس یک اسپری سینوزیت عالی برای آلرژی است و به کسانی که دچار حساسیتهای فصلی یا سینوزیت میشوند، بسیار کمک میکند.
تغذیه در سینوزیت
- بيمار در طول درمان از مصرف خوراكیهای نفاخ مثل نخود و لوبيا، خوراكیهای به شدت غليظ مانند حليم و كله پاچه، قابض، شور، ترش و ميوههای تازه پرهيز نمايد.
- استفاده از دارچین در غذاها میتوانید به درمان سینوزیت کمک کند.
- همچنین استفاده از هل نیز در دوران ابتلا به سینوزیت توصیه میشود. خود هل میتواند مخصوصا برای افرادی با مزاج گرم ایجاد سردرد کند. درحالی که روغن آن برای رفع برخی از سردردها، مخصوصا سردردهای ناشی از باد و سرما و سینوزیت میتواند مفید باشد.
- در زمان نزله یا سینوزیت حاد و ترشح پشت حلق رقیق همراه با خارش و حرارت؛ میتوانید از جو سوپ تهیه نمایید و برای کاهش عوارض یا مقداری انیسون مصرف کنید.
یکی از روشهای درمان سینوزیت با طب سنتی مصرف سوپ جو است.
استحمام و سینوزیت
در نزله سرد، استحمام قبل از نضج ماده (پخته شدن و آماده شدن جهت دفع) مضر اما در نزله گرم مفيد است. اگر همراه نزله (خلط پشت حلق)، بيمار مبتلا به تب هم باشد لازم است از استحمام خودداری نمايد.
ابتدای زكام، اگر ماده اندک و رقيق باشد استحمام مفيد است چون باعث تحليل ماده به صورت عرق میشود. اما در صورتی كه ماده زياد باشد استحمام زيانآور است زيرا با تعريق بخش رقيق ماده، تحليل رفته و باقيمانده غليظ میگردد. اواخر زمان زكام استحمام توصيه مییشود زيرا باعث دفع زودتر ماده نضج يافته (پخته و آماده دفع) خواهد شد.
فردی كه مكرر دچار زكام میشود، استحمام و تعريق در حالت سلامتی برايش مفيد است چون رطوبات و بخاراتی كه سبب زكام و نزله میشوند با تعريق خارج خواهند شد. البته توجه شود كه استحمام قبل از مصرف غذا صورت گيرد. فرد به تدريج و پوشيده از هوای حمام وارد هوای محيط بيرون شود. همچنين جهت باز شدن منافذ پوست، مكرر موی سر را شانه نمايد كه با اين عمل، ماده تحليل رفته و مانع نزله میگردد.
- اگر نزله گرم است: استحمام صبح ناشتا، ماليدن روغن بنفشه به سر و دست و پا، تناول غذای سرد و تر و مصرف روزانه گلنگبين مناسب است. ضمناً در نزله گرم جهت غليظ و چسبناک شدن ماده رقيق، توصيه به در دهان داشتن كتيرا و به دانه میشود.
- اگر نزله سرد و همراه عطسه باشد: گرم نمودن سر و استفاده از داروهای تحليلكننده مناسب است. استعمال روغن بابونه و مرزنجوش به دست و پا، عدم ماليدن روغن به سر، تناول غذاهای لطيف، خشک و نرمكننده سينه، مصرف سوپ گرم و نرم، نوشيدن آب گرم، بوييدن مشک، قرار دادن پنبه آغشته به روغنهای گرمكننده در گوش و نيز بخور سياهدانه جهت نزله سرد مفيد است.
روغن و ماساژ برای سینوزیت
میتوانید ۲ قطره از مخلوط روغن سیاهدانه و کنجد را ۲-۱ بار در روز در هر سوراخ بینی چکانده و یا داخل مخاط بینی بمالید. این عمل را ۲۰-۱۵ روز تکرار کنید. دقت کنید که سیاهدانه و روغنش در بعضی از انواع زکام مورد توصیه است. ولی نمیتوان از آن به عنوان یک داروی عمومی برای زکام و سینوزیت استفاده کرد.
روغن سیاه دانه گیاه اسانس دارای تأثیرات قابل توجهی در بهبود قولنج، درد مفاصل و رفع سردرد است. این روغن 100 درصد خالص دارای اثر ضد سرفه نیز میباشد.
به نظر میرسد که استفاده از ماساژ درمانی در نواحی سر و صورت از طریق تشدید اثرات فیزیولوژیکی موجب کاهش شدت درد در افراد مبتلا به سردرد ناشی از سینوزیت میگردد.

لذا با توجه به شیوع سردرد ناشی از سینوزیت و عوارض آن در افراد مبتلا این مطالعه، ماساژ درمانی سر و صورت را به عنوان درمان غیردارویی در کنترل شدت درد در این گروه از افراد پیشنهاد میکند. این درمان همچون سایر درمانهای مکمل و جایگزین با وجود اقتصادی بودن، در تقریبا تمام موارد فاقد هرگونه عارضه جدی و تداخلات دارویی بوده و انجام آن ساده است و توسط افراد به خوبی پذیرفته میشود.
بخور گیاهی، بهترین درمان سینوزیت در طب سنتی
- استفاده از بخور آویشن و بخور رازیانه که خروج ترشحات را تسریع میکند و خوردن همزمان دمکرده آویشن هنگام استفاده از بخور آویشن میتواند کمککننده باشد. آویشن از مناسبترین ترکیبات برای درمان افرادی است که مدام سینوزیت آنها عود میکند. در سینوزیت، مجرای تخلیهکننده ترشحات سینوس، تنگ یا بسته شده، ترشحات در داخل سینوس جمع و چركی میشود. عصاره آویشن بازكننده است و بخور دادنش موجب میشود این مجاری باز شده و از طرف دیگر ترشحات غلیظ آنها رقیق و دفع شود. در واقع فرآیند ایجاد سینوزیت از بین میرود.
- استفاده از بخور مخلوط اسطوخدوس، بابونه، آویشن، مرزنجوش و پرسیاوشان، به مدت چند شب متوالی
- پیاز درشتی را چهار قاچ کرده در ظرف آب جوش بریزید و 5-6 دقیقه بجوشانید و سپس بخار آن را تنفس کنید.
- بخور جوش شیرین به وسیله کتری برقی و یا ظرف آب جوش انجام میشود. باید یک سوم ظرف را پر از آب کرده و به مدت ده دقیقه، هر دقیقه یک قاشق جوش شیرین داخل آب ریخت. پس از هر بار ریختن جوش شیرین، تنفس بخار تولیدشده میتواند طبق نظر برخی حکمای طب سنتی به درمان علائم سینوزیت کمک کند.
فراموش نکنید که سینوزیت در برخی موارد مرتبط با انواع عفونت است که حتما باید توسط پزشک معاینه و درمان شود.
جمع بندی
همانطور که در طول متن خواندید، سینوزیت و عوارض ناشی از آن به دلایل مختلفی ایجاد میشود. در این مقاله ابتدا به بررسی این علل و علائم هریک از سینوزیتهای حاد و مزمن پرداختیم. و در ادامه روشهای درمان سینوزیت با طب سنتی شامل درمانهای غیردارویی و تغذیه مناسب برای این دوران را بیان کردیم.
شما میتوانید برای خرید انواع داروهای درمان سینوزیت و سایر محصولات گیاهی، انواع مکملها، محصولات بهداشتی و ضدعفونیکننده به سایت داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کرده و با مشاهده اطلاعات کامل بروشور هر محصول اقدام به خرید نمایید. محصول موردنظر خود را در سریعترین زمان ممکن درب منزل تحویل خواهید گرفت.
منابع:
- بحرینی، س. (1393). بررسی تاثیر ماساژ سر و صورت بر شدت سردردهای ناشی از سینوزیت. علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد, 3(1), 68-73.
- روازاده، حسین و معینی کربکندی، محمدرضا و علینقی زاده، مریم و عباس طاهر، مهدی،1398،پیشگیری و درمان مجرب و فوری (برءالساعه) عفونت سینوس ها با جوش شیرین و دود عنبرنسا،کنفرانس بین المللی طب ایرانی اسلامی،تهران
- قدمی یزدی، ا.، و غفاری، ف.، و ربانی، م.، و رستگاری، س. (1390). بررسی «زکام» و «نزله» از دیدگاه طب سنتی ایران و مروری اجمالی بر موارد مرتبط با آن در طب کلاسیک. تاریخ پزشکی, 3(9), 97-118.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.











2 دیدگاه دربارهٔ «درمان سینوزیت با طب سنتی»
سلام مطالبتون عالی بود
سلام دوست عزیز
سپاس از همراهیتون، خوشحالیم مطالب براتون مفید بوده
با آرزوی سلامتی برای شما🌺