کاهش اشتها و بیمیلی به غذا میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از مهمترین آنها، کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی در بدن است. این ریزمغذیها نقش مهمی در تنظیم اشتها، سطح انرژی و عملکرد طبیعی بدن دارند و کمبود آنها ممکن است باعث کاهش میل به غذا یا بینظمی در الگوی خوردن شود. در این مقاله بررسی میکنیم کدام ویتامینهای اشتها آور و مواد معدنی چاقکننده میتوانند به افزایش اشتها کمک کنند و چه راههایی برای جبران این کمبودها وجود دارد.
قرص شیکوریدین دینه یکی از قویترین مکملهای اشتها آور است که حاوی ترکیبات گیاهی و بیخطر میباشد. در ادامه با ویتامینها و مواد معدنی اشتها آور آشنا میشویم.
کدام ویتامینها میتوانند اشتها را افزایش دهند؟
بسیاری تصور میکنند برای افزایش وزن فقط باید کالری بیشتری مصرف کنند، در حالی که کیفیت و نوع مواد مغذی دریافتی نیز اهمیت زیادی دارد. کمبود برخی ویتامینها میتواند اشتها را کاهش داده و انرژی بدن را کم کند. ویتامینهای افزایشدهنده اشتها با تأثیر بر سیستم عصبی، هورمونی و گوارشی، اشتها را بهبود میبخشند و عملکرد کلی بدن را تقویت میکنند. در ادامه، پنج ویتامین مهم که نقش اثباتشدهای در افزایش اشتها دارند را بررسی میکنیم.
ویتامین D: چرا ویتامین D به اشتها و افزایش وزن کمک میکند؟
ویتامین D در عملکرد هورمونها و سیستم عصبی نقش دارد و کمبود آن میتواند باعث کاهش میل به غذا شود. تأمین این ویتامین از طریق نور خورشید، ماهیهای چرب و لبنیات غنیشده به بهبود انرژی و در نتیجه افزایش اشتها کمک میکند. مطالعات نشان میدهند افرادی که سطح ویتامین D مناسب دارند، اشتهای بیشتری دارند و وزن بدنشان بهتر کنترل میشود.
تنظیم هورمونها و افزایش انرژی از طریق ویتامین D میتواند به بهبود اشتها در افراد دچار کمبود کمک کند.
ویتامین B12: تأثیر ویتامین B12 بر افزایش اشتها و انرژی
ویتامین B12 یا کوبالامین برای سلامت سیستم عصبی و تولید گلبولهای قرمز ضروری است و کمبود آن معمولاً با خستگی، ضعف و کاهش اشتها همراه میشود. وقتی سطح این ویتامین پایین باشد، بدن انرژی کافی ندارد و میل به غذا خوردن کمتر میشود. دریافت کافی B12 میتواند انرژی بدن را بالا ببرد و اشتها را به حالت طبیعی برگرداند. این ویتامین در منابعی مانند گوشت، ماهی، تخممرغ و لبنیات یافت میشود.
ویتامین B12 با بهبود انرژی، تقویت متابولیسم و تنظیم اشتها کمک میکند بدن بهتر به نیازهای تغذیهای پاسخ دهد.
ویتامین B1 و B6: نقش این ویتامینها در تحریک اشتها
ویتامین B1 یا تیامین در تولید انرژی از کربوهیدراتها و ویتامین B6 یا پیریدوکسین در ساخت هورمونهای مؤثر بر خلقوخو نقش دارند. کمبود این ویتامینها باعث بیحالی و کاهش اشتها میشود و تأمین آنها به بهبود انرژی و افزایش میل به غذا خوردن کمک میکند. منابع غذایی این ویتامینها شامل غلات کامل، گوشت، مرغ، ماهی و سبزیجات برگ سبز هستند. مصرف منظم آنها انرژی بدن را بالا میبرد و انگیزه خوردن غذا را بیشتر میکند.
ویتامین A: چگونه ویتامین A در اشتها تاثیر میگذارد؟
ویتامین A (رتینول) علاوه بر سلامت چشم، برای دستگاه گوارش و ایمنی بدن نیز مهم است. این ویتامین با تقویت سیستم ایمنی، از کاهش اشتها در زمان بیماری جلوگیری میکند. منابع غذایی ویتامین A شامل هویج، فلفل دلمهای، سیبزمینی شیرین و جگر هستند که میتوانند به عنوان بهترین اشتها آور قوی خانگی و گیاهی مورد استفاده قرار بگیرند.
ویتامین A با کمک به سلامت سیستم ایمنی و عملکرد سلولی، اشتها را در افرادی که دچار کمبود هستند افزایش میدهد.
مواد معدنی موثر در چاقی
علاوه بر ویتامینها، کمبود برخی مواد معدنی حیاتی میتواند تعادل هورمونی و عملکرد بدن را به هم بزند و اشتها را کاهش دهد. این مواد معدنی چاقکننده در فعالیت آنزیمها و فرآیندهای متابولیک نقش دارند و به بدن کمک میکنند حس گرسنگی و سیری را به درستی دریافت کند. در ادامه سه ماده معدنی مهم را بررسی میکنیم که مصرف کافی آنها میتواند اشتها و انرژی بدن را افزایش دهد. مکملهایی که حاوی این مواد مغذی باشند را میتوان به عنوان بهترین قرص اشتها آور بدون عوارض در نظر گرفت.
زینک: نقش زینک در افزایش اشتها
زینک (روی) هرچند ویتامین نیست، اما نقش مهمی در تحریک اشتها دارد. کمبود زینک باعث کاهش حس چشایی و در نتیجه میل کمتر به غذا میشود. دریافت کافی این ماده معدنی با تقویت هورمونها و عملکرد دستگاه گوارش، انگیزه غذا خوردن را بیشتر میکند. منابع غنی زینک شامل گوشت قرمز، مرغ، صدف و میگو، آجیل و دانهها هستند.
منیزیم: تاثیر منیزیم بر اشتها و وزن
منیزیم سطح انرژی و اشتها را تنظیم میکند و در کنترل وزن نقش دارد. مطالعات نشان میدهند که کمبود این ماده میتواند میل به شیرینیجات و شکلات را افزایش دهد. مصرف منیزیم از طریق سیبزمینی، دانهها، محصولات لبنی و سبزیجات برگ سبز اشتها را متعادل کرده و انرژی بدن را افزایش میدهد. همچنین، با کمک به حساسیت بدن نسبت به انسولین، عملکرد متابولیسم و وزن را بهبود میبخشد.
منیزیم با تنظیم متابولیسم و کاهش خستگی، میل غذایی را متعادل کرده و از هوسهای غذایی جلوگیری میکند.
آهن: کمبود آهن و تاثیر آن بر کاهش اشتها
آهن نقش مهمی در افزایش سطح انرژی بدن و حفظ اشتها دارد. کمبود آن باعث ضعف، خستگی و کاهش تمایل به غذا میشود. دریافت کافی آهن از طریق گوشت قرمز، اسفناج، حبوبات و غلات غنی شده، به حفظ انرژی بدن و اشتها کمک کرده و نقش مهمی در افزایش وزن سالم دارد.
بهترین زمان و نحوه مصرف ویتامینها
چگونگی جذب ویتامینها و مواد معدنی به اندازه خود آنها اهمیت دارد. مصرف در زمان یا شرایط نامناسب میتواند میزان جذب را کاهش دهد یا باعث عوارض ناخواسته شود. برای اینکه مکملها اثر واقعی روی اشتها داشته باشند، باید نوع ویتامین یا ماده معدنی و تداخلهای آن با دیگر غذاها و مکملها را در نظر گرفت.
جذب برخی ویتامینها با غذا بیشتر است و مصرف منظم و اصولی آنها اثر بهتری بر اشتها و انرژی دارد.
ویتامینهای محلول در چربی (A و D)
این ویتامینها برای جذب کامل به چربی نیاز دارند. بهترین زمان مصرف، همراه با وعده اصلی روز مانند ناهار یا شام است که شامل چربیهای سالم مثل روغن زیتون، آووکادو یا آجیل باشد. مصرف ناشتا یا تنها با آب میتواند جذب آنها را تا حد زیادی کاهش دهد.
ویتامینهای محلول در آب (گروه B)
ویتامینهای گروه B در تولید انرژی و متابولیسم بدن نقش دارند. مصرف آنها صبحها همراه با صبحانه سطح انرژی را افزایش میدهد و میل به غذا را تقویت میکند. مصرف شبانه ممکن است باعث اختلال در خواب شود.
مواد معدنی (زینک، منیزیم، آهن)
این مواد معدنی ممکن است با هم یا با ترکیبات دیگر تداخل داشته باشند:
- آهن و زینک بهتر است با فاصله از لبنیات و مکملهای فیبردار مصرف شوند، زیرا کلسیم جذب آنها را کاهش میدهد.
- منیزیم بهتر است عصر یا شب مصرف شود تا آرامش سیستم عصبی را تقویت کرده و کیفیت خواب را بهبود بخشد؛ این موضوع باعث میشود اشتها در روز بعد بیشتر شود.
نکته مهم: همیشه دستورالعمل روی برچسب مکمل را رعایت کنید. اگر چند نوع مکمل همزمان مصرف میکنید، حتماً با متخصص تغذیه مشورت کنید تا از تداخل جذب جلوگیری شود.
خطرات و عوارض مصرف بیش از حد ویتامینهای افزایش وزن
یکی از اشتباهات رایج در مسیر افزایش وزن این است که بسیاری فکر میکنند هرچه ویتامینها و مکملها را بیشتر مصرف کنند، سریعتر نتیجه میگیرند، اما این باور کاملاً اشتباه است. مصرف بیرویه ویتامینها، بهویژه بدون نظر پزشک، میتواند باعث مسمومیت، مشکلات گوارشی، اختلال در عملکرد کبد و حتی تداخل با داروها شود. بدن ظرفیت محدودی برای دریافت و ذخیره ویتامینها دارد و استفاده بیش از اندازه ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. بنابراین قبل از مصرف، باید نیاز واقعی بدن مشخص شود و مکملها به شکل اصولی و تحت نظر پزشک مصرف شوند. برای ویتامینها و مواد معدنی مؤثر بر اشتها، خطرات اصلی شامل موارد زیر است:
مصرف بیش از حد ویتامینهای افزایش وزن باعث مسمومیت، مشکلات گوارشی و برهم خوردن تعادل هورمونی میشود.
مسمومیت با ویتامینهای محلول در چربی (A و D)
از آنجایی که این ویتامینها در بدن ذخیره میشوند، مصرف دوزهای بسیار بالا برای مدت طولانی، میتواند مسمومیت ایجاد کند. مصرف بیش از حد ویتامین A ممکن است باعث سردرد، تهوع، خشکی پوست و آسیب کبد شود و ویتامین D نیز اگر بیش از حد مصرف شود، سطح کلسیم خون را بالا میبرد و ممکن است رسوب کلسیم در کلیهها یا مشکلات قلبی ایجاد کند. این نوع مسمومیت معمولاً بهتدریج ظاهر میشود و اغلب زمانی تشخیص داده میشود که علائم آزاردهنده شدهاند.
مشکلات گوارشی ناشی از مصرف زیاد زینک و آهن
مصرف بیش از حد زینک تعادل مواد معدنی بدن را به هم میزند؛ زیرا زینک و مس برای جذب با هم رقابت میکنند. همچنین دوزهای بالای زینک باعث کاهش جذب مس و ضعف سیستم ایمنی یا مشکلات عصبی میشود. همچنین مصرف زیاد زینک معمولاً با تهوع، استفراغ و طعم بد دهان همراه است. مصرف بیش از حد آهن هم بسیار خطرناک است و میتواند درد معده، تهوع، آسیب کبد و خطرات جدیتری ایجاد کند.
عدم تعادل در ویتامینهای گروه B
اگرچه ویتامینهای گروه B محلول در آب هستند و احتمال مسمومیت شدید با آنها کمتر است، اما مصرف دوزهای بسیار بالا، مخصوصاً ویتامین B6، میتواند به مرور زمان به عصبها آسیب بزند و علائمی مثل بیحسی، گزگز یا ضعف عضلانی ایجاد کند. بنابراین حتی ویتامینهای بیخطر هم باید با دوز مشخص و تحت نظر پزشک مصرف شوند.
تداخل دارویی و گروههای حساس
مصرف همزمان چند مکمل یا دارو بدون مشورت پزشک ممکن است اثر داروها را کاهش دهد یا عوارض را تشدید کند. برخی گروهها مثل خانمهای باردار، سالمندان و کودکان حساسترند و حتماً باید مکملها را با نظارت پزشک مصرف کنند. چنانچه پس از مصرف مکمل علائمی مثل حساسیت پوستی، درد معده، کهیر یا تغییرات خلقوخو مشاهده شد، مصرف باید فوراً متوقف و به پزشک مراجعه شود.
نکته پایانی: مکملها هرگز جایگزین رژیم غذایی سالم، متنوع و کامل نمیشوند. بهترین روش این است که ابتدا با آزمایش خون کمبودهای بدن مشخص شود و سپس بر اساس تجویز پزشک، مکملها با دوز مناسب مصرف شوند تا هم ایمن و هم مؤثر باشند.
ترجمه شده از مقالات:
toneop.care، transparentlabs، evercare.sa
جمعبندی
بیاشتهایی و ناتوانی در افزایش وزن اغلب به کمبود ریزمغذیها مرتبط است و تنها افزایش کالری نمیتواند آن را جبران کند. ویتامینها و مواد معدنی، نقش مهمی در تنظیم فرآیندهای بیولوژیکی مرتبط با اشتها دارند. ویتامینهای گروه B -بهخصوص B12، B6 و B1- با تقویت سیستم عصبی و افزایش سوختوساز، میل به غذا خوردن را بیشتر میکنند. ویتامین D با تنظیم هورمونها، خلقوخو و سطح انرژی، به شکل غیرمستقیم اشتها را به تعادل میرساند. ویتامین A نیز با حمایت از عملکرد غدد و انرژی بدن، به بازگشت اشتهای طبیعی کمک میکند. علاوهبر ویتامینها، برخی مواد معدنی مثل آهن و زینک نیز در تحریک اشتها و حفظ انرژی بدن مؤثر هستند. کمبود این ریزمغذیها، بهویژه در سالمندان و افراد بیمار، میتواند باعث کاهش اشتها، ضعف عمومی و افت کیفیت زندگی شود.
برای خرید انواع قرص اشتها آور موجود در داروخانه مفیدطب میتوانید روی لینک زیر کلیک کنید. این فروشگاه آنلاین محصولات باکیفیت و قابل اعتماد ارائه میدهد و امکان تأمین نیازهای تغذیهای شما را با اطمینان کامل فراهم میکند.
خرید بهترین مکملهای اشتها آور
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
