شاید با برخی از فواید چای سبز برای سلامتی آشنا باشید. این چای که به عنوان یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌ها شناخته می‌شود، سرشار از آنتی اکسیدان‌هاست که خواص زیادی برای سلامتی دارند، از جمله بهبود عملکرد مغز، چربی سوزی، محافظت در مقابل سرطان و کاهش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی. در طب سنتی چینی و هندی، مردم از چای سبز برای کنترل خون‌ریزی و درمان زخم، کمک به هضم غذا، بهبود سلامت قلب و روان و تنظیم دمای بدن استفاده می‌کردند. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به فواید چای سبز و تاثیر آن بر سلامت مغز و بدن می‌پردازیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
چای سبز، حاوی ترکیبات بیواکتیو
چای سبز فوایدی بیش از آبرسانی بدن دارد. چای سبز حاوی ترکیبات سالمی است که آن را به یک نوشیدنی مفید تبدیل می‌کنند.
این چای سرشار از پلی فنل است. پلی فنل‌ها ترکیباتی طبیعی هستند که فوایدی از جمله کاهش التهاب و کمک به مقابله با سرطان دارند.
همچنین چای سبز حاوی یک کاتچین به نام اپی گالوکاتچین-۳-گالات (EGCG) است. کاتچین‌ها آنتی اکسیدان‌های طبیعی هستند که به پیشگیری از آسیب سلولی کمک می‌کنند و فواید دیگری نیز دارند.
این مواد می‌توانند تشکیل رادیکال‌های آزاد را در بدن کاهش دهند و به این ترتیب از سلول‌ها و مولکول‌های بدن در برابر آسیب محافظت کنند. رادیکال‌های آزاد در روند پیری و ایجاد بسیاری از انواع بیماری‌ها نقش دارند.
EGCG یکی از قوی‌ترین ترکیبات موجود در چای سبز است که تحقیقات گوناگون توانایی آن را برای کمک به درمان بیماری‌های مختلف آزمایش کرده‌اند. به نظر می‌رسد این ماده یکی از ترکیبات اصلی موجود در چای سبز است که باعث خواص دارویی آن می‌شود.
همچنین چای سبز حاوی مقدار کمی مواد معدنی نیز هست که می‌توانند برای سلامتی مفید باشند.
چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان‌های پلی فنل از جمله یک کاتچین به نام EGCG است. این آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند اثرات مطلوبی بر سلامتی داشته باشند.
چای سبز برای بهبود عملکرد مغز
چای سبز برای بهبود عملکرد مغز مفید است و همچنین باعث هوشیاری می‌شود. چای سبز حاوی کافئین است که به عنوان یک محرک شناخته می‌شود. هر چند میزان کافئین آن به زیادی قهوه نیست اما این مقدار برای ایجاد پاسخ (بدون ایجاد اثرات عصبی ناشی از مصرف بیش از حد کافئین) کافی است.
کافئین با مسدود کردن یک ناقل عصبی مهار کننده به نام آدنوزین بر مغز اثر می‌گذارد. به این ترتیب شلیک نورونی و غلظت ناقل‌های عصبی مانند دوپامین و نوراپی نفرین را افزایش می‌دهد.
تحقیقات همواره نشان داده‌اند که کافئین می‌تواند جنبه‌های مختلف عملکرد مغز از جمله خلق، تمرکز پایدار، زمان پاسخ و حافظه را بهبود بخشد.
با این حال کافئین تنها ماده تقویت کننده مغز موجود در چای سبز نیست. این چای حاوی آمینو اسید ال-تیانین نیز هست که می‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند. ال-تیانین فعالیت یک ناقل عصبی مهارکننده به نام گابا را افزایش می‌دهد که اثرات ضد اضطرابی دارد. همچنین دوپامین و تولید امواج آلفا را در مغز افزایش می‌دهد.
مطالعات نشان می‌دهند که کافئین و ال-تیانین اثرات هم افزایی دارند. به این معنا که ترکیب این دو می‌تواند اثرات قدرتمندی در بهبود عملکرد مغز داشته باشد.
بسیاری از افراد می‌گویند با نوشیدن چای سبز نسبت به قهوه انرژی پایدارتر و بازدهی بیشتری دارند.
چای سبز از قهوه کافئین کمتری دارد اما این مقدار نیز برای اثرگذاری کافی است. همچنین این چای حاوی آمینو اسیدی به نام ال-تیانین است که با کافئین اثرات هم افزایی دارد و عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد.
چای سبز برای چربی سوزی
چای سبز برای چربی سوزی چه تاثیری دارد؟ چای سبز یکی از ترکیبات بسیاری از مکمل‌های چربی سوزی است. چرا که بر اساس تحقیقات، چای سبز می‌تواند چربی سوزی و میزان سوخت و ساز (metabolic rate) را افزایش دهد.
در مطالعه‌ای بر روی ۱۰ مرد سالم، مصرف عصاره چای سبز تعداد کالری سوخته شده را تا ۴ درصد افزایش داد. در مطالعه‌ای دیگر بر روی ۱۲ مرد سالم، عصاره چای سبز اکسیداسیون چربی را تا ۱۷ درصد افزایش داد (در مقایسه با گروهی که پلاسیبو دریافت کرده بودند).
با این وجود، برخی از مطالعات روی چای سبز، افزایشی در متابولیسم نشان نمی‌دهند. بنابراین ممکن است این تاثیرات به فرد و چگونگی انجام مطالعه بستگی داشته باشد.
کافئین نیز با حرکت دادن اسیدهای چرب از بافت‌های چربی و در دسترس قرار دادن آن‌ها برای استفاده به عنوان انرژی می‌تواند عملکرد فیزیکی را بهبود بخشد.
دو مطالعه مروری مجزا گزارش دادند کافئین می‌تواند عملکرد فیزیکی را تقریبا ۱۱ تا ۱۲ درصد افزایش دهد.
شما می‌توانید برای تهیه قرص چای سبز کام گرین گیاه اسانس (کاهش وزن، قند خون و تری گلیسرید) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
این محصول به منظور کاهش وزن و لاغری، پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی، تصلب شرائین، سرطان‌های کولون و دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چای سبز و سرطان
سرطان ناشی از رشد کنترل نشده سلول‌ها و یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است. تحقیقات نشان داده آسیب اکسیداتیو می‌تواند منجر به التهاب مزمن شود که می‌تواند بیماری‌های مزمن از جمله سرطان را ایجاد کند.
آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند به محافظت در برابر آسیب اکسیداتیو کمک کنند. چای سبز یک منبع عالی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است.
تحقیقات ترکیبات موجود در چای سبز را با کاهش ریسک سرطان مرتبط دانسته‌اند. برخی از این مطالعات شامل موارد زیر هستند:
- سرطان سینه: یک بررسی جامع بر مطالعات مشاهده‌ای نشان داد ریسک ابتلا به سرطان سینه تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد در زنانی که بیشترین میزان چای سبز را می‌نوشیدند، کمتر بود.
- سرطان پروستات: یک مطالعه، مشاهده نمود که ریسک سرطان پروستات پیشرفته در مردانی که چای سبز می نوشیدند کمتر بود.
- سرطان روده بزرگ: تحلیلی بر ۲۹ مطالعه نشان داد که احتمال ایجاد سرطان روده بزرگ در کسانی که چای سبز مینوشند حدود ۴۲ درصد کمتر است.
مطالعات مشاهده‌ای زیادی نشان می‌دهند که احتمال بروز چندین نوع سرطان در افرادی که چای سبز مینوشند کمتر است، اما به تحقیقات با کیفیت بیشتری برای تایید این اثرات نیاز است.
برای بهره‌مندی بیشتر از فواید چای سبز به آن شیر اضافه نکنید. برخی مطالعات نشان می‌دهد که شیر می‌تواند خاصیت آنتی اکسیدانی برخی از چای‌ها را کاهش دهد.
چای سبز دارای آنتی اکسیدان‌های قوی است که می‌توانند در مقابل سرطان محافظت کننده باشند. مطالعات متعدد نشان می‌دهند احتمال ابتلا به انواع مختلف سرطان در کسانی که چای سبز مینوشند کمتر است.
چای سبز برای لاغری
آیا چای سبز برای لاغری مفید است؟ با توجه به این‌که چای سبز می‌تواند میزان سوخت و ساز را در کوتاه مدت افزایش دهد، بنابراین منطقی است که بتواند به کاهش وزن نیز کمک کند.
چندین مطالعه نشان می‌دهند که چای سبز می‌تواند به کاهش چربی بدن مخصوصا چربی شکم کمک کند. یکی از آن‌ها یک مطالعه تصادفی کنترل شده ۱۲ هفته‌ای بر روی ۲۴۰ فرد دچار چاقی میباشد. در این مطالعه افرادی که در گروه چای سبز بودند (در مقایسه با افرادی که در گروه کنترل قرار داشتند)، کاهش قابل توجهی در درصد چربی بدن، وزن بدن، اندازه دور کمر و چربی شکم داشتند.
با این حال برخی از مطالعات افزایش آماری قابل توجهی در کاهش وزن با مصرف چای سبز نشان نمی‌دهند. بنابراین به تحقیقات بیشتری برای تایید این اثرات نیاز است.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند چای سبز می‌تواند منجر به کاهش وزن شود. این مسئله می‌تواند مخصوصا برای چربی خطرناک شکم مؤثر باشد.
شاید علاقه‌مند باشید مقاله «چای سبز و دارچین برای لاغری» را مطالعه نمایید.
شما می‌توانید برای تهیه قرص گرین تیدین دینه (آنتی اکسیدان و کاهش دهنده وزن) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
قرص گرین تیدین عصاره گیاهان موثری مانند چای سبز، زیره و شوید را در کنار هم قرار داده است. عصاره این سه گیاه در کنار هم، کلسترول خون را کاهش داده و سبب کاهش وزن می‌شود.
چای سبز برای حفاظت از مغز در مقابل پیری
چای سبز نه تنها عملکرد مغز را در کوتاه مدت بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند در طی افزایش سن از مغز محافظت کند.
بیماری آلزایمر یک بیماری زوال عصبی (neurodegenerative disease) متداول و شایع‌ترین دلیل زوال عقل در افراد مسن است.
بیماری پارکینسون نیز یکی دیگر از بیماری‌های زوال عصبی متداول است و شامل مرگ نورون‌های تولید کننده دوپامین در مغز میباشد.
چندین مطالعه نشان می‌دهند که ترکیبات کاتچین موجود در چای سبز می‌توانند اثرات حفاظتی مختلفی روی نورون‌ها (در مطالعات درون کشتگاهی و حیوانی) داشته باشند که احتمالا ریسک زوال عقل را کاهش می‌دهد.
ترکیبات بیواکتیو چای سبز می‌توانند اثرات حفاظتی مختلفی روی مغز داشته باشند. این ترکیبات می‌توانند ریسک زوال عقل را که یکی از اختلالات متداول زوال عصبی در افراد مسن است، کاهش دهند.
چای سبز برای بوی بد دهان
کاتچین‌های موجود در چای سبز برای سلامت دهان نیز مفید هستند. مطالعات درون کشتگاهی نشان می‌دهند کاتچین‌ها می‌توانند رشد باکتری را سرکوب کنند که این مسئله به صورت بالقوه ریسک عفونت را کاهش می‌دهد.
استرپتوکوک موتانس یک باکتری رایج در دهان است. این باکتری باعث تشکیل پلاک می‌شود و یک عامل اصلی ایجاد حفره در دندان و پوسیدگی آن است.
مطالعات در آزمایشگاه نشان می‌دهد کاتچین موجود در چای سبز می‌تواند از رشد باکتری‌های دهان جلوگیری کند. اما هیچ مدرکی نشان نمی‌دهد که نوشیدن چای سبز نیز می‌تواند اثرات مشابهی داشته باشد.
با این حال شواهدی وجود دارد که چای سبز می‌تواند بوی بد دهان را کاهش دهد.
کاتچین موجود در چای سبز ممکن است از رشد باکتری‌های دهان جلوگیری کند و در نتیجه بوی بد دهان را کاهش دهد.
تاثیر چای سبز بر دیابت نوع ۲
شاید برایتان سوال باشد تاثیر چای سبز بر دیابت نوع ۲ چیست. در دهه‌های اخیر نرخ ابتلا به دیابت نوع ۲ در حال افزایش بوده است. در این بیماری سطح قند خون افزایش می‌یابد که می‌تواند ناشی از مقاومت به انسولین یا ناتوانی در تولید انسولین باشد.
مطالعات نشان می‌دهد که چای سبز ممکن است حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و سطح قند خون را کاهش دهد.
یک مطالعه روی افراد ژاپنی نشان داد ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ در افرادی که بیشترین چای سبز را می‌نوشیدند تقریبا ۴۲ درصد کمتر بود.
بر طبق مروری بر ۷ مطالعه شامل ۲۸۶۷۰۱ نفر، ریسک ابتلا به دیابت در افرادی که چای می‌نوشیدند ۱۸ درصد کمتر بود.
برخی از مطالعات کنترل شده نشان می‌دهد چای سبز می‌تواند باعث کاهش خفیف سطح قند خون شود. همچنین ممکن است ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش دهد.
چای سبز برای کلسترول
چای سبز برای کلسترول می‌تواند مفید باشد. بیماری‌های قلبی عروقی از جمله بیماری قلبی و سکته مغزی علت اصلی مرگ و میر در جهان هستند.
مطالعات نشان می‌دهد که چای سبز ممکن است برخی از عوامل خطرزا یا ریسک فاکتورهای اصلی این بیماری‌ها را بهبود بخشد. این مسئله شامل بهبود سطح کلسترول تام و LDL (کلسترول بد) است.
همچنین یکی از فواید چای سبز این است که ظرفیت آنتی اکسیدانی خون را افزایش می‌دهد که از اکسیداسیون ذرات LDL (که بخشی از مسیر منجر به بیماری قلبی است) پیشگیری می‌کند.
با توجه به اثرات مثبت بر ریسک فاکتورها، تعجب آور نیست که ریسک مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی در افرادی که چای سبز مینوشند تا ۳۱ درصد کمتر است.
چای سبز می‌تواند کلسترول تام و کلسترول بد را کاهش دهد و از اکسیداسیون ذرات LDL جلوگیری کند. مطالعات نشان می‌دهد ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در افرادی که چای سبز مینوشند، کمتر است.
شما می‌توانید برای تهیه انواع قرص چربی خون گیاهی از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
چای سبز و فشار خون
بر اساس NCCIH (مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین) چای سبز ممکن است فشار خون بالا را کاهش دهد؛ که مطلبق National Heart, Lung, and Blood Institute به نوبه خود می‌تواند برای سلامت قلب مفید باشد. ممکن است با مصرف چای سیاه نیز اثرات مشابه مشاهده شود.
اگر از داروهای فشار خون مانند مسدود کننده‌های بتا استفاده می‌کنید، چای سبز را در حد تعادل مصرف نمایید. مطابق NCCIH مقدار زیاد چای سبز مخصوصا به شکل مکمل ممکن است با این نوع داروها تداخل داشته باشد.
چای سبز برای پوست
در یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۰، ترمیم سلول‌های پوستی بعد از آسیب اشعه ماوراء بنفش در موش‌هایی که پلی‌فنل‌های چای سبز در آب آشامیدنی مصرف می‌کردند، بهتر بود. هرچند هنوز مشخص نیست این اثر در انسان نیز مشاهده می‌شود یا خیر.
همچنین بر اساس یک مقاله منتشر شده در ۲۰۱۵، چای سبز ممکن است به درمان مشکلات پوستی مانند اگزما و زگیل تناسلی کمک کند.
چای سبز برای آرتریت روماتوئید
اگر می‌خواهید التهاب را کاهش دهید، می‌توانید از چای سبز استفاده کنید.
در یک مطالعه منتشر شده در The Journal of Nutrition علائم بیماری در موش‌هایی که به آن‌ها عصاره چای سبز در آب آشامیدنی داده شده بود و سپس به بیماری خود ایمنی آرتریت روماتوئید مبتلا شدند (بیماری به آن‌ها القا شد)، نسبت به موش‌هایی که آب ساده نوشیده بودند، شدت کمتری داشت.
در این مورد به تحقیقات بیشتری در انسان‌ها نیاز است، اما به گفته محققان ممکن است نوشیدن چای سبز در کنار درمان رایج آرتریت روماتوئید مفید باشد.
تحقیقات در یک بررسی که در سال ۲۰۱۱ در Arthritis Research and Therapy منتشر شد، فواید ضد التهابی مشابهی را در موش‌های مبتلا به آرتروز نشان می‌دهد، اما هنوز برای این‌که بگوییم اثرات مشابه در انسان نیز مشاهده می‌شود یا خیر، زود است.
چای سبز برای طول عمر بیشتر
با توجه به این‌که برخی از ترکیبات موجود در چای سبز می‌توانند به محافظت در برابر سرطان و بیماری‌های قلبی کمک کنند، منطقی است که این چای به داشتن طول عمر بیشتر کمک کند.
در یک مطالعه، محققان ۴۰۵۳۰ بزرگسال ژاپنی را برای بیش از ۱۱ سال مورد بررسی قرار دادند. احتمال مرگ در دوره مطالعه در آن‌هایی که بیشترین مقدار چای سبز را می‌نوشیدند (روزانه ۵ فنجان یا بیشتر) به میزان قابل توجهی کمتر بود:
- مرگ به هر دلیلی: در زنان ۲۳ درصد کمتر و در مردان ۱۲ درصد کمتر
- مرگ به دلیل بیماری قلبی: در زنان ۳۱ درصد کمتر و در مردان ۲۲ درصد کمتر
- مرگ به دلیل سکته مغزی: در زنان ۴۲ درصد کمتر و در مردان ۳۵ درصد کمتر
یک مطالعه دیگر شامل ۱۴۰۰۱ ژاپنی مسن‌تر نشان داد احتمال مرگ در طول دوره ۶ ساله مطالعه در آن‌هایی که بیشترین چای سبز را مصرف می‌کردند ۷۶ درصد کمتر بود.
مضرات چای سبز و عوارض جانبی آن
حالا که با فواید چای سبز آشنا شدید، شاید مایل باشید درباره مضرات چای سبز و عوارض جانبی آن نیز بدانید.
در بزرگسالان عوارض جانبی کمی در ارتباط با نوشیدن چای سبز شناخته شده است. با این حال بهتر است به خطرات و مشکلات زیر توجه کنید:
- حساسیت به کافئین: افرادی که حساسیت بالایی نسبت به کافئین دارند، ممکن است بعد از نوشیدن چای سبز دچار بی‌خوابی، اضطراب، تحریک‌پذیری، تهوع یا ناراحتی معده شوند.
- آسیب کبدی: ممکن است در موارد نادر مصرف غلظت بالای عصاره چای سبز بر سلامت کبد تاثیر منفی بگذارد.
- محرک‌های دیگر: اگر چای سبز در کنار داروهای محرک مصرف شود، می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد.
بهتر است همیشه قبل از شروع به مصرف مکمل‌ها یا گیاهان دارویی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
چای سبز در بارداری
آیا مصرف چای سبز در بارداری مشکلی ایجاد می‌کند؟ کافئین یک محرک در نظر گرفته می‌شود. این ماده می‌تواند از جفت عبور کند و وارد جریان خون کودک شما شود. برای کودک در مقایسه با یک بزرگسال، متابولیسم یا پردازش کافئین به زمان زیادی نیاز دارد. بنابراین پزشکان درباره تاثیر آن بر رشد کودک نگران هستند.
اگر چه برخی از تحقیقات قدیمی نتایج متناقضی درباره بی‌خطر بودن نوشیدنی‌های کافئین‌دار در بارداری نشان داده‌اند، اما تحقیقات جدیدتر در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد هیچ سطح ایمنی برای مصرف کافئین در بارداری وجود ندارد.
مصرف کافئین زیاد می‌تواند با مشکلاتی از جمله موارد زیر ارتباط داشته باشد:
- سقط جنین
- به دنیا آوردن کودک مرده
- زایمان زودرس
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
- لوسمی حاد دوران کودکی
از آن‌جایی که کافئین محرک است، ممکن است به بیدار نگه داشتن شما کمک کند. اما از طرفی می‌تواند باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب شود. با پیشرفت بارداری توانایی بدن برای تجزیه کافئین کاهش می‌یابد. در صورت مصرف بیش از حد کافئین ممکن است عصبی شوید، مشکل خواب داشته باشید یا سوزش سر دل را تجربه کنید.
همچنین کافئین ادرار آور است که باعث دفع آب می‌شود. بنابراین برای جبران دفع آب ناشی از کافئین باید آب فراوان بنوشید.
حتی درباره مصرف مقدار متعادل کافئین (شامل چای سبز و سایر نوشیدنی‌های حاوی کافئین) نیز باید با پزشک خود مشورت کنید.
ممکن است پزشک به شما اجازه دهد یک فنجان در روز یا چند بار در هفته نوشیدنی کافئین‌دار مصرف کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله سلامت مفید طب، فواید چای سبز برای سلامتی را معرفی کردیم. همان‌طور که گفته شد این نوشیدنی سالم دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی قوی است که می‌تواند فواید بسیاری از جمله حفاظت در برابر برخی از انواع سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی داشته باشد.
همچنین چای سبز چربی سوزی را افزایش می‌دهد و به لاغری و کاهش وزن کمک می‌نماید.
قبل از مصرف هر مکمل (از جمله مکمل‌های چای سبز) با پزشک مشورت کنید.
شما می‌توانید برای تهیه انواع قرص برای تقویت قلب از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
منابع: سایت‌های healthline و everydayhealth
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
