احتمالا شما هم به عنوان یک والد، نگران بیماریهای مکرر فرزندتان هستید و راهی مطمئن برای محافظت از سلامتی او را جستجو میکنید. تقویت سیستم ایمنی بهترین راهکار است.
مطالعات نشان میدهند به دلیل عدم شکلگیری کامل حافظه ایمنی کودک، سیستم دفاعی او به حمایت مناسب نیاز دارد تا بتواند به طور موثر با میکروبها و عفونتها مقابله کند. تغذیه سالم، خواب کافی و فعالیت بدنی زمینه لازم برای این حمایت را فراهم میکنند. البته، در کنار توجه به این فاکتورها، نباید مصرف مکلهای تقویتی را برای سیستم ایمنی بدن کودکان و مقاومت بدن در برابر بیماری نادیده گرفت؛ به ویژه زمانی که رژیم غذایی به تنهایی برای تامین ریزمغذیهای ضروری کافی نیست.
سیستم ایمنی در کودکان چگونه کار میکند؟
نوزادان در بدو تولد تا حدی از ایمنی مادر برخوردار هستند. پس از تولد، سیستم ایمنی کودکان به سرعت آموزش میبیند؛ یعنی در مواجهه با میکروارگانیسمهای محیطی سیستم ایمنی یاد میگیرد چه چیزهایی تهدید هستند و چگونه پاسخ دهد. در عین حال، چون حافظه ایمنی (immunological memory) هنوز کامل شکل نگرفته است، یعنی بدن هنوز با بسیاری از پاتوژنها مواجه نشده و آنتیبادی یا سلول حافظه مناسب ندارد، سیستم ایمنی در کودکان در برابر بسیاری از عفونتها ضعیف عمل میکند. (ncbi)
برای تقویت سیستم ایمنی کودکان چه کنیم؟
دغدغه اغلب والدین این است که برای حفظ سلامت فرزندانمان چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ آیا راههایی برای تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بیماریها وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسشها به 5 اصل مهم به نقل از مجله health harvard اشاره میکنیم:
- خواب کافی: کودکان برای بازیابی انرژی و سلامت بدن به خواب نیاز دارند. مقدار خواب بسته به سن کودکان متفاوت است؛ نوزادان روزانه ۱۲ تا ۱۶ ساعت و نوجوانان حدود ۸ تا ۱۰ ساعت باید بخوابند.
- فعالیت بدنی: کودک شما باید روزانه حدود یک ساعت فعالیت داشته باشد. این فعالیت میتواند بازی کردن در پارک یا یک پیادهروی کوتاه باشد. فراموش نکنید فعالیت بدنی طولانی و زیادهروی در تمرین، میتواند با ایجاد کمخوابی یا خستگی شدید، سیستم ایمنی کودکتان را ضعیف کند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی سالم، یعنی تغذیهای که پر از میوه و سبزی باشد. این رژیم استفاده از غلات کامل و پروتئینهای کمچرب، لبنیات و چربیهای مفید مثل روغنهای گیاهی را هم شامل میشود.
- کاهش استرس: استرس تاثیر مستقیمی بر ضعیفتر شدن سیستم ایمنی دارد. برای کاهش استرس کودک خود زمانی را برای آرامش و بازی آنها فراهم کنید و اجازه دهید با فعالیتها و افرادی در ارتباط باشند که باعث شادی آنها میشوند.
- رعایت بهداشت: برای حفظ سلامت خود و کودکتان این چند اقدام ساده را جدی بگیرید؛ شستن دستها، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه، استفاده از ماسک و دوری از افراد بیمار.
رژیم سالم، رعایت بهداشت و فعالیت بدنی منظم از مهمترین روشهای تقویت سیستم ایمنی کودکان است.
برای سیستم ایمنی بدن کودکان چی خوبه؟
تغذیه طبیعی نقش مهم و اثری مستقیم بر سلامت سیستم ایمنی کودکان دارد. این سبک تغذیه با تامین ریزمغذیهای ضروری، تاثیر مثبتی بر عملکرد درست سیستم ایمنی کودکان میگذارد.
پروتئینها و آجیلها؛ سوخت سیستم دفاعی
پروتئینها بلوکهای سازنده سلولها و مولکولهای سیستم ایمنی مثل آنتیبادیها و سلولهای دفاعی هستند. بدون مصرف کافی پروتئین، توانایی بدن در مقابله با عفونت کاهش مییابد. رژیم غذایی حاوی پروتئین کافی (گوشت، تخممرغ، حبوبات) و مغزها باعث رشد سالم کودک، تقویت دفاع ایمنی بدن و مقاومت در برابر بیماریها میشود.
میوهها و سبزیجات رنگارنگ؛ آنتیاکسیدانهای طبیعی
میوهها و سبزیجات رنگی، مانند مرکبات، فلفل دلمهای، کلم بروکلی و توتفرنگی، مهمترین منابع غذایی برای کودکان هستند. ویتامینها، مواد معدنی، فیبر و آنتیاکسیدانهای موجود در آنها به حفظ سلامت بدن رشد و تکامل سالم کودکان کمک میکنند و با تقویت سیستم ایمنی، توان بدنشان را در مقابله با بیماریها افزایش میدهد.
میوهها و سبزیجات رنگی سرشار از آنتیاکسیدانهایی هستند که به محافظت بدن کودک در برابر بیماریها کمک میکنند.
پروبیوتیکها؛ سربازان محافظ روده
پروبیوتیکها، به ویژه گونههای لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم، به طور فزایندهای در مراقبتهای بهداشتی کودکان مورد استفاده قرار میگیرند. این منابع غذایی سلامت روده را حفظ میکنند؛ مانع از ایجاد اختلالات گوارشی میشوند و عملکرد سیستم ایمنی را بهبود میبخشند.
در صورتی که کودکتان از مصرف لبنیات اجتناب میکند، استفاده از مکملهای پروبیوتیک مخصوص کودکان میتواند جایگزینی موثر برای حفظ سلامت روده و تقویت سیستم ایمنی باشد. در داروخانه آنلاین مفیدطب میتوانید انواع متنوعی از این مکملها را خریداری کنید.
بمب تقویت سیستم ایمنی کودکان؛ معرفی معجونهای خانگی
معجونهای خانگی شامل ترکیبی از میوهها و سبزیجات، با فراهم کردن آنتیاکسیدانها، ویتامینها و مواد معدنی، نقش حمایتی در سلامت سیستم ایمنی کودکان دارند. مطالعات علمی نشان دادهاند که ترکیباتی مانند ویتامین C ،D، زینک، آنتیاکسیدانها ضمن بهبود عملکرد سلولهای ایمنی، مقاومت بدن در برابر عفونتها را افزایش میدهند (annualreviews). با چند فرمول ساده میتوانید به راحتی بمب تقویت سیستم ایمنی کودکان را در خانه تهیه کنید:
- آب پرتقال، گریپ فروت و دیگر مرکبات (بمب ویتامین سی)
- هویج، زنجبیل، زردچوبه و چغندر (ترکیب ویتامین A ،C ،E، آنتیاکسیدانها)
- آب پرتقال، سیب و هویج (ویتامینهای C ،A ،B6، اسید فولیک)
- عسل، زنجبیل و لیمو (ویتامین C، انتیاکسیدان)
- آب چغندر، هویج، زنجبیل و سیب ( پتاسیم، ویتامین A ،B6 ،C و اسید فولیک)
راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان در برابر سرماخوردگی
با فصل بازگشایی مدارس و افزایش احتمال انتقال ویروسهای تنفسی مانند سرماخوردگی، تقویت سیستم ایمنی کودک برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری اهمیت پررنگتری پیدا میکند. تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان در برابر سرماخوردگی و رعایت نکات بهداشتی و محیطی میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد:
- شستن دستها با صابون و آب، به ویژه قبل از غذا خوردن، بعد از استفاده از سرویس بهداشتی یا پس از عطسه و سرفه.
- واکسیناسیون علیه بیماریهای تنفسی قابل پیشگیری (مثل آنفلوانزا)
- تهویه و رطوبت مناسب در کلاسها برای کاهش غلظت ویروسهای معلق در هوا
شستوشوی منظم دستها، تهویه مناسب و واکسیناسیون میتواند مقاومت کودکان را در فصل سرما افزایش دهد.
چه چیزهایی باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بچهها میشود؟
سیستم ایمنی بدن کودکان هنوز کامل نشده است و تحت تاثیر شرایط محیطی به راحتی ضعیف میشود. شناخت فاکتورهای تضعیفکننده ایمنی به شما کمک میکند او را بهتر حمایت کنید.
- کمبود خواب کافی یا کیفیت پایین خواب (کاهش تولید سلولهای دفاعی)
- استرس مزمن و فشار روحی، (افزایش ترشح هورمونهای تضعیفکننده ایمنی)
- بیتحرکی (موثر در کاهش کارایی سلولهای ایمنی)
- مصرف زیاد قند و غذاهای فرآوریشده (تشدید التهاب و کاهش عملکرد ایمنی)
- ویتامینها و مواد معدنی در رژیم غذایی (کاهش توان دفاعی بدن).
معرفی بهترین ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان
ویتامینها ریزمغذیهای مهمی هستند که در شبکه سیستم ایمنی نقش دارند. منابع غذایی مختلف با تامین ویتامینها سیستم ایمنی کودکان را تقویت میکنند. اگر کودک رژیم غذایی متنوع داشته باشد، نیازهایش تامین میشود. اما در شرایطی که رژیم کافی نیست، مکملهای تقویتی برای بالا بردن سیستم ایمنی کودکان کمککننده هستند.
زینک (روی) و نقش آن در کاهش طول بیمار
زینک برای عملکرد و پیامرسانی سلولهای ایمنی ضروری است. کمبود زینک میتواند به تضعیف پاسخ ایمنی و کاهش توان بدن در مقابله با عوامل بیماریزا منجر شود. در کنار تغذیه سالم و استفاده از منابع غذایی حاوی زینک، مصرف مکملهای تقویتیِ دارای این عنصر نیز میتواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند. اگر به دنبال گزینهای مطمئن و مناسب برای کودکتان هستید، میتوانید از میان تنوع بالای مکملهای زینک موجود در داروخانه مفیدطب محصولی متناسب با نیاز فرزندتان انتخاب کنید:
- شربت مولتی سانستول پلاس زینک: این شربت مولتیویتامین با فرمولاسیونی از زینک و ویتامینهای لازم، برای تامین ریزمغذیها در دوره رشد طراحی شده و به تقویت سیستم ایمنی کودکان، بهبود اشتها و حمایت از رشد جسمی کمک میکند.
- شربت زینک دکتر کیدز: این شربت برای کودکان و نوجوانان فرموله شده و با دارا بودن زینک به همراه ویتامینهای گروه B، C، D3 و K، به تقویت سیستم ایمنی کودکان، بهبود اشتها، رشد جسمی و ذهنی و سلامت پوست، مو و ناخن کمک میکند. این مکمل با تقویت استخوانها و حمایت از سیستم ایمنی، نقش موثری در رشد سالم و کاهش احتمال عفونت کودکان دارد.
ویتامین C؛ یار همیشگی
ویتامین C یکی از مهمترین ریزمغذیهای تقویتکننده سیستم ایمنی کودکان محسوب میشود. این ویتامین نقش کلیدی در فعالیت سلولهای ایمنی، تولید آنتیبادیها و محافظت از سلولها در برابر آسیبهای اکسیداتیو دارد. کمبود این ویتامین مقاومت بدن کودکان را در برابر عفونتها کاهش و طول مدت بیماریهای تنفسی را افزایش میدهد.
برای تامین نیاز روزانه ویتامین C و حمایت از سیستم ایمنی، میتوانید مکملهای تقویتی حاوی این ویتامین را از مفیدطب خریداری کنید:
- شربت مولتی ویتامین ویواکیدز: این شربت مولتیویتامین مخصوص کودکان با دارا بودن ۱۸ ماده مغذی (ویتامین A، C، E، D3، B، زینک و مواد معدنی) به رشد جسمی و ذهنی و تقویت عملکرد سیستم ایمنی کمک میکند. مصرف روزانه ۱۰ میلیلیتر (برای کودکان بالای ۱ سال) ریزمغذیهای ضروری را تامین کرده و کمبودهای احتمالی در رژیم غذایی کودک را جبران میکند.
ویتامین C با کاهش التهاب و تولید آنتیبادیها، خطر ابتلا به سرماخوردگی و عفونتهای رایج کودکان را کاهش میدهد.
ویتامین D؛ ویتامین آفتاب
مطالعات زیادی نشان دادهاند که ویتامین D روی تعدادی از ژنهای مهم که عملکرد سیستم ایمنی را تنظیم میکنند تاثیر دارد. این ویتامین بر رشد، بلوغ، عملکرد سلولهای ایمنی اثر میگذارد.
برای کودکانی که دریافت کافی از نور خورشید یا منابع غذایی غنی از ویتامین D ندارند، مکملهای مخصوص کودکان برای تامین سطح مناسب ویتامین D و پشتیبانی از سیستم ایمنی توصیه میشوند. در داروخانه مفیدطب میتوانید با اطمینان کامل محصول مناسب خود را انتخاب کنید.
- قطره ویتامین د3: این قطره برای پیشگیری از کمبود ویتامین D3 در شیرخواران و کودکان فرموله شده؛ جذب کلسیم و فسفر را بهبود میبخشد؛ به تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از پوکی استخوان کمک میکند. فراموش نکنید همیشه بهترین شربت تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان را با مشورت پزشک انتخاب کنید.
جدول تغذیه مناسب جهت افزایش سیستم ایمنی کودکان
سوالات متداول درباره تقویت سیستم ایمنی کودکان
خیر، سرما به تنهایی سیستم ایمنی را ضعیف نمیکند، اما سرمای شدید میتواند پاسخ ایمنی موضعی در مسیر تنفسی را کاهش و احتمال عفونتهای ویروسی را افزایش دهد.
معمولا مکملهای تقویتی برای کودکان از ۶ ماهگی به بعد قابل استفاده هستند؛ البته همیشه باید قبل از شروع مصرف با پزشک مشورت شود تا دوز مناسب و ایمن برای کودک تعیین گردد.
رژیم غذایی سرشار از ویتامینها و مواد معدنی، خواب کافی، فعالیت بدنی منظم و رعایت بهداشت فردی در کنار مصرف مکملهای تقویتی سریعترین راه برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی کودکان هستند. آیا سرما باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی میشود؟
از چه سنی میتوانیم به کودک مکمل تقویتی بدهیم؟
سریعترین راه برای بالا بردن سیستم ایمنی کودکان چیست؟
