تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن چگونه است؟ در اکثر موارد اضطراب یک حس مفید است، چرا که به ما کمک می‌کند تا در موقعیت‌های حساس بهتر فکر کنیم و تصمیم بگیریم. با این حال، اضطراب طولانی مدت می‌تواند سبب کاهش کیفیت زندگی شود. اکثر افراد می‌دانند که اضطراب می تواند روی رفتار افراد اثر بگذارد؛ اما آیا می‌دانید که اضطراب همچنین می‌تواند بر سلامت بدن، از جمله بر سیستم ایمنی تاثیر مخرب داشته باشد؟
این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به تاثیر اضطراب بر سیستم ایمنی، راهکارهای مقابله با استرس و معرفی یک داروی گیاهی ضد استرس می‌پردازد.
استرس چیست؟
وقتی تحت تاثیر اضطراب هستیم، تغییراتی در هورمون‌های بدن ما به وجود می‌آید. ترشح مهمترین هورمون استرس یعنی کورتیزول، و همچنین آدرنالین و نورآدرنالین افزایش پیدا می‌کند. در اثر افزایش این هورمون‌ها، ضربان قلب و سرعت تنفس بیشتر می‌شود تا مغز اکسیژن بیشتری دریافت کند. همچنین قند خون افزایش پیدا می‌کند و سهم مغز از این قند نیز بیشتر می‌شود، تا بتواند در شرایط حساس تصمیم صحیح بگیرد. سپس با رفع عامل استرس‌زا بدن به حالت نرمال باز می‌گردد.
این تغییرات که پاسخ تعقیب و گریز نیز خوانده می‌شوند، به طور کلی مفید هستند، چرا که به بدن کمک می‌کنند تا در شرایط حساس عملکرد بهتری داشته باشد. پاسخ تعقیب و گریز تاریخچه تکاملی طولانی دارد و از دیرباز با ما همراه بوده است. در گذشته، وقتی شکارگرها به اجداد ما نزدیک می‌شدند، مکانیسم تعقیب و گریز به آنها کمک می‌کرد تا تصمیم بگیرند بجنگند یا فرار کنند!
امروز هم، همان پاسخ بیولوژیک به ما کمک می‌کند تا وقتی تحت فشار هستیم، به سرعت واکنش نشان دهیم. اما امروزه محرک‌های پاسخ تعقیب و گریز به خطرهای جدی محدود نمی‌شود. امروزه حتی وقتی با تاخیر به محل کارمان می رسیم، یا با اعضای خانواده‌مان بحث می‌کنیم هم شاهد این تغییرات هستیم.
بعد از دو سال دست و پنجه نرم کردن با همه‌گیری کووید ۱۹، همه ما با اضطراب مزمن هم آشنا شده‌ایم. واکنش تعقیب و گریز در پاسخ به اضطراب مزمن در اغب موارد بیشتر مضر است تا مفید. شاید تا اینجای نوشته بتوانید حدس بزنید تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن چگونه است!
استرس سبب ضعیف شدن سیستم ایمنی می شود.
سیستم ایمنی بدن ما مسئولیت مقابله با عوامل بیماری‌زا و پیشگیری از ابتلای ما به بیماری‌ها را بر عهده دارد. سیستم ایمنی از میلیاردها گلبول سفید تشکیل شده است که با باکتری‌ها، ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کنند.
کورتیزول، که در پاسخ تعقیب و گریز تولید می‌شود، می‌تواند با کاهش تعداد گلبول های سفید و همچنین اختلال در ارتباط بین این گلبول‌ها، قدرت سیستم ایمنی را کاهش دهد و از این طریق شانس ابتلای ما به بیماری‌ها را افزایش دهد. ضعیف شدن سیستم ایمنی همچنین کاهش ایمنی‌زایی واکسن‌ها را به دنبال دارد.
علائم ضعیف شدن سیستم ایمنی شامل ابتلای مکرر به مشکلاتی مانند تبخال یا سرماخوردگی است.
ممکن است علاقه‌مند باشید بخوانید: چگونه سیستم ایمنی بدن خود را قوی‌تر کنیم؟
مطالعات علمی درباره تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن چه می‌گویند؟
دانشمندان اولین بار در دهه ۱۹۸۰ طی یک سری مطالعات حیوانی متوجه ارتباط بین استرس و سیستم ایمنی شدند. بعد از آن محققان سطح استرس دانشجویان پزشکی را بررسی کردند و متوجه شدند همان ارتباط در انسان‌ها نیز مشاهده می‌شود: آنها مشاهده کردند سیستم ایمنی دانشجویان در نزدیکی امتحانات ضعیف می‌شود، به این صورت که سلول‌های خون آنها که دسته‌ای از مهمترین سلاح‌های سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت‌ها هستند، در این بازه زمانی افت چشمگیری پیدا می‌کند.
مطالعات بعدی نشان داد اضطراب طولانی مدت در سیگنال‌های مولکولی‌ای که سلول‌های ایمنی برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند، تداخل ایجاد می‌کند. اخیرا محققان استرالیایی نشان داده‌اند استرس حتی می‌تواند مانع تحرک سلول‌های ایمنی شود و بدین طریق توانایی آنها برای مبارزه با عفونت‌ها و سرطان‌ها را سلب کند.
در یک مطالعه بر روی موش در سال ۲۰۲۱، محققان استرالیایی از یک میکروسکوپ خاص که قادر است فرآیندهای بیولوژیکی داخل بدن موجودات زنده را نشان دهد استفاده کردند. آنها با استفاده از این میکروسکوپ تصاویر لحظه به لحظه از پروتئین پیام‌رسانی به نام نورآدرنالین تهیه کردند. این پروتئین در بدن در هنگام استرس افزایش می‌یابد و تحرک گلبول‌های سفید را مختل می‌کند. این مشاهده مکانیسم تاثیر اضطراب بر سیستم ایمنی بدن را روشن کرد.
یک مطالعه جالب دیگر که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن را با القای همزمان استرس و سرطان در موش بررسی کرد. در این مطالعه به گروهی از موش‌های مبتلا به سرطان و تحت تاثیر استرس، داروی ضد اضطراب داده شد. نتایج نشان داد سرطان در موش‌هایی که داروی ضد اضطراب می‌گرفتند پیشرفت به مراتب کمتری داشت.
البته ممکن است داروی ضد افسردگی که به موش‌ها داده شده است تاثیرات ضد سرطانی داشته باشد. اما اگر اینطور نباشد، می‌شود نتیجه گیری کرد که مهار اضطراب با دارو می‌تواند ایمنی ضد سرطان را به سطح نرمال بازگرداند.
سرطان تنها بیماری‌ای نیست که در شرایط اضطراب سرعت می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهد اضطراب مزمن همچنین ریسک بیماری قلبی، افزایش وزن، مشکلات گوارشی، سردرد، درد عضلانی و مشکلات سلامت روان مانند افسردگی را نیز افزایش می‌دهد.
چگونه سطح استرس را کاهش دهیم؟
رهایی از اضطراب مزمن ساده نیست. عامل استرس معمولا پیچیده و ترکیبی از فاکتورهای مختلف است. علاوه بر این، وقتی سطح استرس ما برای مدت طولانی (بیش از چند روز) بالا باشد، بدن ما این سطح را نرمال تلقی می‌کند و به تولید کورتیزول ادامه می‌دهد. در این شرایط ما مضطرب و تحریک پذیر هستیم و دچار حملات ترس می شویم. با این حال، راهکارهایی برای کاهش اضطراب وجود دارد که به کمک آنها می‌توانیم تا حد زیادی این مشکل را کنترل کنیم.
بیشتر بخوانید: علائم استرس مزمن
به طور منظم ورزش کنید.
ورزش منظم سطح کورتیزول و سایر هورمون‌های ناشی از استرس را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. علاوه بر این، ورزش سبب تولید هورمون‌های شادی آور از جمله اندورفین‌ها می‌شود. همه این‌ها به بهتر شدن روحیه، خواب و آرامش ما کمک می‌کند. بنابراین تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن کاهش خواهد یافت.
ساده‌ترین شکل ورزش، پیاده روی تند یا دو آهسته است. تحقیقات نشان می‌دهد ۹۰ دقیقه پیاده‌روی در فضای خارج از خانه می‌تواند افکار منفی تکرار شونده را کاهش دهد.
خواب کافی داشته باشید.
سعی کنید حتی‌الامکان عصرها نوشیدنی‌های کافئین‌دار ننوشید تا شب هنگام به راحتی به خواب بروید. خواب کافی می‌تواند ذهن شما را آرام کند.
با خانواده و دوستان وقت بگذرانید.
حفظ رابطه نزدیک با خانواده و دوستان از مهمترین راهکارها برای مدیریت اضطراب و سایر مشکلات عاطفی است. مطالعه‌ای نشان داده است خانم‌هایی که زمان بیشتری را با خانواده، دوستان و فرزندان می‌‌گذرانند، سطح اکسی توسین بالاتری دارند. اکسی توسین هورمونی است که یکی از اثرات آن کاهش سطح استرس است.
نه گفتن را یاد بگیرید!
به یاد داشته باشید که شما هم محدودیت‌هایی دارید و نمی‌توانید هر مسئولیتی را قبول کنید. نه گفتن کمک می‌کند عوامل استرس زا را تحت کنترل نگه دارید و بار کار خود را بیش از حد زیاد نکنید.
کارها را اولویت بندی کنید.
به تاخیر انداختن کارهای مهم عادت بدی است که سبب اضطراب می‌شود. همیشه یک لیست کار داشته باشید، اقلام آن را اولویت بندی کنید، و سپس مطابق اولویت آنها را انجام دهید.
بنویسید.
نوشتن درباره چیزهایی که شما را مضطرب می‌کند راه خوبی برای مدیریت استرس است. این کار کمک می‌کند تا بتوانید عوامل استرس زای زندگی خود را شناسایی کنید. همچنین نوشتن چیزهایی که بابت آن شکرگزار هستید باعث می‌شود توجه شما به جنبه‌های مثبت زندگی‌تان بیشتر شود و در نتیجه به کاهش اضطراب کمک می‌کند.
مدیتیشن و یوگا را دست کم نگیرید.
مدیتیشن و یوگا با ارتقای ذهن آگاهی به کاهش اثرات استرس زای افکار منفی کمک می کنند. برای یادگیری تکنیک های ذهن آگاهی، از جمله مدیتیشن و یوگا می توانید از منابع بی شمار موجود در اینترنت و همچنین اپلیکیشن های موبایل استفاده کنید.
از اخبار فاصله بگیرید.
این روزها خبرهای اضطراب آور از هر سو به سمت ما روانه می شوند! این اخبار در بسیاری موارد ممکن است از پایه غلط باشند. بنابراین سعی کنید منابع خبری تان را محدود کنید و زمان کوتاهی را برای دنبال کردن اخبار در نظر بگیرید.
موسیقی را فراموش نکنید.
گوش دادن به موسیقی و همچنین آواز خواندن می تواند سبب پایین آمدن سطح کورتیزول و کاهش اضطراب شود.
به افراد متخصص مراجعه کنید.
یکی از راههای کنترل اضطراب، روان‌درمانی است. برای روان درمانی می‌توانید به روانپزشک یا روانشناسی که در زمینه روان‌درمانی تخصص داشته باشد مراجعه کنید.
اگر اضطراب شما به حدی شدید است که شما را در انجام کارهای روزمره‌تان ناتوان کرده است، حتما به روانپزشک مراجعه کنید، چرا که ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضد اضطراب داشته باشید.
شاید علاقه‌مند باشید درباره راه های موثر برای غلبه بر اضطراب بیشتر بدانید.
لینورمیا، یک داروی ضد اضطراب گیاهی
کپسول لینورمیا، محصول شرکت مدین فارما دارویی موثر و کم عارضه برای کنترل استرس است. ماده موثره کپسول لینورمیا، ریشه گیاه آشواگاندا است.
آشواگاندا یک گیاه همیشه سبز و از مهمترین گیاهان آیروودا (طب سنتی هندی) است. این گیاه هزاران سال برای تسکین استرس، افزایش انرژی و بهبود تمرکز استفاده شده است.
مهمترین تاثیر آشواگاندا تاثیر ضد اضطراب آن است. در حقیقت آشواگاندا یک آداپتوژن است، یعنی به بدن کمک می‌کند تا با استرس به نحو احسن مقابله کند. احتمالا این تاثیر آشواگاندا با کنترل میانجی‌های استرس، از جمله HSP70، کورتیزول و JNK-1 اعمال می‌شود. این گیاه همچنین فعالیت محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال را کاهش می‌دهد.
تاثیر آشواگاندا در کنترل استرس و بهبود کیفیت خواب در تعدادی مطالعه علمی اثبات شده است. سایر تاثیراتی که در منابع به آشواگاندا نسبت داده شده است عبارتند از:
- بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی
- افزایش سطح انرژی و ارتقا عملکرد ورزشی
- افزایش باروری مردان و بهبود عملکرد جنسی
- تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب
- تقویت حافظه و تمرکز
- ایجاد حس سرزندگی و جوانی
- کاهش قند خون
نحوه صحیح مصرف لینورمیا روزی دو بار هر بار یک کپسول بعد از غذا و همراه با آب است. مصرف لینورمیا با این دوز عوارض جانبی به همراه ندارد.
برای آگاهی از موارد ممنوعیت و احتیاط مصرف لینورمیا و آشنایی بیشتر با این داروی گیاهی پرطرفدار، لینک زیر را مطالعه بفرمایید
جمع بندی
در این مقاله دانستید که تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن کم نیست و همینطور با چگونگی این تاثیر آشنا شدید. همچنین درباره تکنیک‌هایی برای کم کردن استرس و در نتیجه محافظت از سیستم ایمنی خود، خواندید. در صورتی که حس کردید اضطراب شما به حدی شدید است که در انجام کارهای روزمره‌تان اختلال به وجود آمده است، توصیه می‌کنیم که به روانپزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضد اضطراب داشته باشید.
شما می‌توانید انواع قرص و قطره گیاهی ضد اضطراب را از داروخانه آنلاین مفیدطب به صورت اینترنتی و آسان تهیه کنید. همچنین اگر نظر یا سوالی درباره محصولات دارید، در قسمت نظرات کامنت کنید تا متخصصین ما به آنها پاسخ دهند.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
