به احتمال زیاد می‌دانید که داروها در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول، شربت، آمپول و… تولید میشوند. این روزها ممکن است نام قرص هایی با عنوان قرص پیوسته رهش به گوشتان خورده باشد و برایتان سوال پیش آمده باشد که قرص پیوسته رهش چیست و دقیقا به چه معناست؟ در این مطلب از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفیدطب، با معنای قرص پیوسته رهش آشنا می‌شوید و نیز عوارض احتمالی استفاده از این نوع قرصها را خواهید دانست. با ما همراه باشید.
پیوسته رهش چیست؟
به صورت خلاصه، پیوسته رهش در دارو (Sustained Release) به معنای این است که اثر دارو به صورت پیوسته و در مدت طولانی‌تر در بدن آزاد میشود. از این رو این قرص ها با عنوان «قرص‌های طولانی اثر» نیز شناخته میشوند. این روش ساخت دارو عمدتا به این خاطر به کار می‌رود که مصرف کننده دارو عوارض جانبی کمتری را تجربه کرده و دفعات کمتری نیاز باشد آن را مصرف کند. حال اگر بخواهیم درباره این که قرص پیوسته رهش چیست دقیق‌تر صحبت کنیم، خوب است کمی به معرفی اشکال دارویی بپردازیم.
داروها با اشکال مختلفی تولید میشوند، که شامل این موارد است:
- قرص، کپسول و شربت (با روش مصرف خوراکی)
- آمپول و ویال (با روش مصرف تزریقی)
- افشانه و بخور (با روش مصرف استنشاقی)
- کرم، پماد، قطره و شامپو (با روش مصرف موضعی)
- شیاف (با مصرف از طریق رکتال یا واژینال)
- چسب پوستی (با مصرف از طریق پوست)
شکل دارویی قرص خود انواع مختلفی دارد. قرص جوشان، قرص روکشدار و قرص باز شونده در دهان مثال‌هایی از انواع قرص ها هستند. قرص پیوسته رهش هم در واقع یکی از زیر مجموعه‌های شکل دارویی قرص است. البته علاوه بر قرص، برخی از اشکال دارویی دیگر نیز به صورت پیوسته رهش تولید میشوند.
زیرمجموعه‌های هم ردیف و مشابه «قرص پیوسته رهش» شامل قرص با رهش کنترل شده (Controlled Release)، قرص با رهش تاخیر یافته (Delayed Release) و… هستند. برخی از این عناوین گاها به جای هم به کار میروند، اما سازمان FDA (سازمان غذا و دارو) آمریکا، برای هر کدام تعریف مشخصی ارائه داده است.
همانطور که گفته شد، یکی از مزایای قرص پیوسته رهش، عوارض جانبی کمتر آن است. مثلا مصرف قرص پیوسته رهش آهن به کاهش قابل توجه یا جلوگیری از عوارض جانبی رایج مکمل‌های آهن، مثل یبوست و سوزش معده، کمک میکند. مصرف فرم پیوسته رهش در برخی از داروها، از عوارض ناخواسته دارویی (یا اثرات نامطلوب دارو) که در نتیجه‌ی سطح بالای دوز دارو در جریان خون ایجاد میشوند نیز جلوگیری میکند. همچنین یک ویژگی دیگر این قرصها، طولانی کردن فاصله بین دوزهای دارو است، به این صورت که فرد کمتر لازم است به فکر مصرف دوباره قرص باشد.
علاوه بر همه موارد گفته شده، یک مزیت دیگر مصرف قرص های پیوسته رهش، احتمالا صرفه اقتصادی برخی از این داروهاست.
قرص پیوسته رهش برای چیست؟
حال که دانستیم که قرص پیوسته رهش چیست و مثال‌هایی از آن را خواندیم، میتوانیم به این بپردازیم که قرص پیوسته رهش برای چه بیماری است. لازم به ذکر است که مکانیسم پیوسته رهش که در قرص ها به کار می‌رود، منحصر به بیماری خاصی نیست و در قرص‌های دارای کاربردهای مختلفی میتواند استفاده شود. البته این به معنای آن نیست که هر قرصی را بتوان به صورت پیوسته رهش تولید کرد.
مکانیسم پیوسته رهش معمولا در داروهایی به کار می‌رود که نیمه عمر بین ۳ تا ۴ ساعت دارند. به این معنا که ۳ تا ۴ ساعت طول می‌کشد که دارو از جریان خون به وسیله متابولیسم یا خروج ادرار یا مدفوع، خارج شود. برای تولید قرص با چنین فرمولاسیونی، به زبان ساده میتوان گفت که دوز بالاتری از ماده فعال دارو را به صورت پیوسته رهش فرموله می‌کنند که پس از مصرف آن دارو، ذره ذره در بدن آزاد شود و اثر کند.
با وجود این که این روش تولید دارو به بیماری خاصی محدود نیست، میتوان گفت که قرص های پیوسته رهش به صورت کلی برای داروی بسیاری از بیماری های همراه با درد مزمن مناسب است. زیرا بیمار را از مصرف مکرر دارو در یک روز، بی‌نیاز میکند. به عنوان مثال، مورفین پیوسته رهش اثر خود را به تدریج و در طولانی مدت می‌گذارد و لازم نیست بیمار به صورت مکرر و در فواصل زمانی کوتاه، قرص مصرف کند.
قرص های پیوسته رهش حتی ممکن است برای درمان بیماری نباشند و تنها یک مکمل غذایی به این روش تولید شود. مثلا قرص فولیکوژن که برای بهبود رویش و سلامت مو و پیشگیری و درمان ریزش مو کاربرد دارد، با فرمولاسیون پیوسته رهش تولید شده است.
انواع قرص پیوسته رهش چیست؟
دو روش عمده برای فرمولاسیون قرص پیوسته رهش وجود دارد:
- استفاده از روکش
- استفاده از ماتریکس
در روش روکش، روی سطح قرص، روکشی ایجاد میشود که آزادسازی قرص را به تاخیر می‌اندازد. در روش ماتریکس، روکشی در کار نیست اما ذرات دارو در ماده‌ای پراکنده شده‌اند که باعث میشود دارو آرام آرام رها شود.
قرص‌های پیوسته رهشی که با روش روکش فرموله شده باشند، نباید قبل از استفاده نصف شوند. نصف کردن این قرصها باعث تخریب روکش و آزادسازی یکباره مقدار زیاد دارو میشود و ممکن است خطرناک باشد.
عوارض قرص پیوسته رهش چیست؟
پس از دانستن این که قرص پیوسته رهش چیست و برای چیست، به به این سوال پاسخ می‌دهیم که این نوع قرص ها چه عوارضی دارند.
در پاسخ به این سوال بهتر است بگوییم که «بستگی دارد». به این دلیل که «پیوسته رهش بودن»، تنها یک روش فرمولاسیون قرص است و به خودیِ خود غالباً با عارضه‌ای همراه نیست. در واقع همانطور که در بخش قبل گفته شد، قرص های پیوسته رهش یا با روش ماتریکس تولید میشوند و یا با استفاده از روکش؛ که هیچ کدام از این دو روش، اصولا عارضه مشخصی برای این قرصها ایجاد نمی‌کنند.
بنابراین عوارض قرص پیوسته رهشی که مصرف می‌کنید، به ماده موثره اصلی دارو برمی‌گردد و روش فرمولاسیون آن به احتمال زیاد تاثیری در دارو ندارد. بر همین اساس، برای کسب اطلاع از عوارض قرص مورد نظر، به بروشور محصول مراجعه کرده و یا از متخصص داروساز سوال کنید.
در صورتی که با مصرف یک قرص پیوسته رهش دچار هر گونه عارضه‌ای شُدید، دارو را قطع کرده و اگر شدت عارضه زیاد بود یا ادامه دار شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
همچنین توصیه می‌کنیم قبل از مصرف قرص های پیوسته رهش (و البته هر داروی جدید دیگری) نام داروهایی را که مصرف می‌کنید، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید تا از تداخلات دارویی نیز جلوگیری شود.
جمع بندی
در این مطلب خواندیم که قرص پیوسته رهش چیست و چه مزایا و عوارضی دارد. لازم به ذکر است که به خاطر مزیت ویژه‌ای که این نوع قرصها دارند، و اینکه نیاز به یادآوری مصرف دارو به صورت مکرر در روز، کم میشود، احتمالا بیمار رغبت بیشتری به مصرف دارو دارد. همچنین این روش فرمولاسیون، برای داروی بیماری‌های مزمن گزینه مناسبی است. با این وجود، همه داروها نمی‌توانند و لازم نیست با فرمول پیوسته رهش تولید شوند.
در صورتی که نظر یا سوالی درباره قرص های پیوسته رهش یا موارد مربوطه دارید، میتوانید در قسمت نظرات ثبت کنید تا با کمک متخصصین به آنها پاسخ دهیم.
سوالات متداول
آیا قرص پیوسته رهش را می توان نصف کرد؟
قرص های پیوسته رهشی که با روش روکش فرموله شده باشند، نباید قبل از استفاده نصف شوند. نصف کردن این قرص ها باعث تخریب روکش و آزادسازی یکباره مقدار زیاد دارو می شود و ممکن است خطرناک باشد. برای اینکه متوجه شوید قرص پیوسته رهش شما از چه نوعی است و می شود آن را نصف کرد یا نه، باید با دکتر داروساز مشورت کنید.
تفاوت قرص آهسته رهش و پیوسته رهش چیست؟
دو عبارت پیوسته رهش و آهسته رهش عموما به جای هم به کار میروند و هم معنی در نظر گرفته میشوند.
49 دیدگاه دربارهٔ «قرص پیوسته رهش چیست؟»
سلام من متفورمین ۵۰۰عادی روزی ۳بار استفاده میکردم ایا دوز مصرفی متفورمین پیوسته رهش ۵۰۰ باز همون ۳باره یا فرق داره؟
باسلام دوست گرامی، تعیین دوز مورد نیاز از متفورمین پیوسته رهش برای شما با توجه به عملکرد آن در بدن شما و نتایج آزمایشات قند خون شما تعیین می گردد و به صورت ثابت نمی توان گفت هر چند قرص از متفورمین فیلم کوت معادل چند قرص متفورمین پیوسته رهش برای شما خواهد شد.
با احترام دکتر داروساز
با سلام و احترام
راه علاج ضعف کردن ناشی از مصرف قرص پیموزاید چیست؟ پسرم ۱۴ ساله اش است که صبح نصف قرص و شب هم نصف قرص اورپ فورت۴ به همراه قرص کاربامازپین۴۰۰ مصرف می کند و احساس ضعف می کند و اشتهاش باز می شود و میل زیادی به غذا خوردن دارد که خوردن زیاد هم باعث چاقی شده است. درمانش چیست.
از طرف دیگه به خاطر تیک عصبی فعلا نمی توانیم داروهاش را قطع کنم. با تشکر و سپاس از زحمات
باسلام، نیاز است با پزشک درمانگر ایشان برای ضعف ذکر شده در ارتباط باشید و ایشان را در جریان قرار دهید.
با احترام دکتر داروساز
سلام و وقت بخیر
آیا می توان قرص کاربامازپین۴۰۰ (تگاتارد) شرکت داروسازی رها را نصف کرد.
در صورتی که روی جعبه دارو نوشته شده قرص به صورت کامل بلعیده شود. با تشکر و سپاس از زحمات
باسلام، قرص کاربامازپین۴۰۰داروسازی رها را نمی توان نصف نمود و دارو باید به صورت کامل بلعیده شود و از خرد شدن آن جلوگیری گردد.
با احترام دکتر داروساز
چ ویتامینی برای اعصاب وروان بهتراست وبرای ضعف جسمانی
سلام دوست گرامی، گاهی اوقات درمان مشکلات اعصاب و روان و ضعف جسمانی به کمک ویتامین ها صورت نمی گیره. و در واقع استفاده از آنها ممکن است مشکل شما را حل نکند.جهت برطرف شدن مشکلات ضعف جسمانی و اعصاب و روان نیاز است به متخصص مراجعه و تست های ازمایشگاهی لازم را انجام دهید تا تشخیص صحیح و سپس درمان صحیح برای شما انجام پذیرد.
با احترام دکتر داروساز
ایا قرص سیلدنافیل۲۵ را میتوان نصف کرد
با سلام نصف کردن قرص سیلدنافیل ۲۵ ممنوعیت ندارد.
با احترام دکتر داروساز
ایا قرص پروسیال۵ پیوسته رهش است یا خیر ایا میتوان اثر جانبی ان را با مصرف داروهای دیگر کم کرد مث
ل قرص انتی اسید یا داروی ضد افسردگی؟
با سلام پروسیال ۵ یا همان تادالافیل داروسازی مفید، پیوسته رهش نیست.
اگر با مصرف پروسیال دچار افزایش اسید معده و ترشا می شوید، می توانید برای کاهش این عارضه از قرص یا شربت آنتی اسید استفاده کنید.
با احترام دکتر داروساز
سلام،
من از آدامس نیکوتین استفاده میکنم و برای اینکه دوز کمتر بگیرم و دچار سردرد نشم نصفش مصرف میکنم،جدیدا از شرکت جدیدی آدامس آهسته رهش گرفتم و با مصرفش دچار سردرد شدم،میتونه از نوع آزاد شدن باشه¿¡
با سلام
بله اگر آدامس آهسته رهش را نصف کنید میتواند دارو سریعا آزاد شود و سبب تشدید عوارض از جمله سردرد شود.
با احترام دکتر داروساز
سلام، ایا مصرف دو عدد قرص ER با دوز ۵۰۰، معادل یک قرص ER با دوز ۱۰۰۰ است؟ یا کمتر است؟ یا بیشتر؟
با سلام
بستگی به داروی مورد بحث دارد در مورد همه داروها نمیتوان یک الگوی ثابت را در نظر گرفت. از آنجایی که بسیاری از داروهای فرموله شده به صورت پیوسته رهش داروهای خاص و حساسی هستند،ضمن اینکه در داروهای ER الگوی رهش دارو از فرآورده متفاوت است، بهتر است از جایگزینی دوز بالاتر با دوز کمتر یا بالعکس خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما توصیه کرده باشد.
با احترام دکتر داروساز
با سلام
الان حدود یک ماه هست که کپسول مب اکتیو ۲۰۰ برای روده تحریک پذیر مصرف میکنم و خشکی و خارش پوست گرفتم البته تا پوستم را تحریک نکنم زیاد خارش ندارد آیا از عوارض این دارو میباشد ؟
با سلام خارش و اگزما به عنوان عارضه جانبی مصرف کپسول مب اکتو یا همان مبورین گزارش شده است. پس ممکن است این حالت در شما ناشی از مصرف این محصول باشد. برای کاهش این عارضه، پوست خود را مرطوب نگه دارید. در صورتی که شدت این عارضه در شما کم و قابل تحمل است می توانید مصرف را ادامه دهید. در غیر این صورت، با پزشک خود برای درمان جایگزین مشورت کنید.
با احترام دکتر داروساز
سلام وقت بخیر
من دکترم قرص اولانزاپین و فلووکسامین داده و گفته نصف کنم، با توجه به روکشدار بودنشون اشکالی نداره اگر نصف کنم؟
با سلام قرص هایی که روکش روده ای دارند نباید نصف شوند اما سایر روکش ها قابل نصف کردن هستند. در خصوص الانزاپین و فلووکسامین، روکش از نوع روده ای نیست و نصف کردن قرص ایرادی ندارد.
با احترام دکتر داروساز
سلام وقت بخیر . ببخشید من قرص اینتسا اهسته رهش میخورم الان یک روزه روزی س عدد معدم درد میگیره و ی قرص درسته دفع کردم یعنی باید تعویضش کنم ؟
با سلام گزارش های زیادی از دفع درسته قرص های پیوسته رهش مزالازین از جمله برند اینتسا وجود دارد. اما متخصصان امر می گویند دفع درسته این قرص نشان دهنده عدم اثرگذاری آن نیست و در نتیجه نیازی به تعویض دارو ندارید.
با احترام دکتر داروساز
سلام متخصص مغز و اعصاب برای مادرم نصف قرص رهاکین ۵۰۰ تجویز کرده که یک قرص روکش دار پیوسته رهش میباشد. در بروشور دارو نوشته شده از نصف کردن دارو اجتناب شود در حالیکه قرصها خط دار تولید شده اند و به نوعی دارای تناقض در توصیه و تولید میباشد. به نظر شما چه باید کرد؟ ممنون
با سلام رهاکین ۲۰۰ دارای روکش روده ای است و قابل نصف کردن نیست، اما رهاکین ۵۰۰ روکش روده ای ندارد و می توان آن را نصف کرد. رهاکین ۵۰۰ پیوسته رهش است اما برای پیوسته رهش شدن آن از تکنولوژی دیگری استفاده شده و از روکش روده ای استفاده نشده.
با احترام دکتر داروساز
سلام.خسته نباشید.من بیماری حرکت درروزهای هوایی بیش ازیکساعت دارم.بسیارحالم بد میشه.حالت تهوع.بیحسی.نفخ شدید.بیحال میشم متخصص داخلی من برای من مب اکتو۲۰۰ داده آیا با توجه به فشار وداشتن استنت برای استفاده ی این قرص فقط درسفر مشکلی واسه م پیش نمیاد؟ممنونم جواب بدید.
با سلام مبورین یک داروی ضد بیماری حرکت نیست بلکه دارویی برای رفع علائم سندرم روده تحریک پذیر می باشد. با این حال، با توجه به اینکه سندرم روده تحریک پذیر منشا عصبی دارد و علائم شما نیز به علائم آن شبیه است، مصرف مبورین در شما می تواند به تسکین علائم ناشی از بیماری حرکتتان کمک کند.
مصرف مبورین برای افرادی که فشار خون بالا و استنت دارند ممنوعیتی ندارد.
با احترام دکتر داروساز
با سلام
آیا میشه بجای یکعدد ولبان ۱۵۰ اهسته رهش دو عدد ولبان ۷۵ اهسته رهش استفاده کرد؟
با سلام در داروهای Extended Release الگوی رها شدن مولکول دارو از فرآورده متفاوت است و بهتر است از جایگزینی دوز بالاتر با دوز کمتر به این شکل خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما توصیه کرده باشد.
با احترام دکتر داروساز
سلام آیا قرص یوسناید باعث پرمویی صورت و آکنه و پریودی نامنظم میشود ؟ دکتر برای ورم شکمم این و تجویز کرده بخاطر گاز روده
با سلام یوسناید برای ورم شکم و نفخ روده کاربرد ندارد. این دارو در بیماری التهابی روده مورد مصرف دارد.
مصرف یوسناید می تواند در برخی از افراد سبب ایجاد آکنه، پرمویی و بی نظمی در سیکل قاعدگی شود. اگر این عوارض را تجربه کرده اید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید ممکن است نیاز به قطع مصرف داشته باشید.
با احترام دکتر داروساز
سلام بنده از قرص گلی کلازید پیوسته رهش استفاده میکنم وقتی این دارو یا متفورمین میخورم عضلات پاهام میگیره مخصوصا در شب و درد زیادی ایجاد میکنه آیا ممکنه به خاطر حساسیت به این داروها باشه یا جز عوارض این داروها باشه یا مشکل یک چیز دیگه است ممنون میشم راهنمایی کنید.
با سلام.
هر دوی این دارو ها احتمال درد عضلانی را دارند که البته آنچنان شایع نیست و شاید با هم این عارضه شان در شما تشدید میشود. با این حال اگر این درد عضلانی شما را خیلی اذیت میکند حتما به پزشک تان عارضه فوق را بگویید. در ضمن برای دردهای عضلانی شما، مکمل های حاوی منیزیم میتوان کمک کننده باشد.
با احترام دکتر داروساز
آیا میتوانیم قرص سیمیوال ک برای میگرن هست و پیوسته رهش هست نصف کنیم؟
با سلام با توجه به اعلام شرکت ابیان فارمد، قرص سیمیوال از نوع روکش دار آهسته رهش می باشد و قابل نصف کردن نیست.
با احترام دکتر داروساز
بعلت گاز روده .وناراحتی معده دکتر به من مبورین پیوسته رهش .بیسموت ساب سیترات ۱۲۰.مترونیدازول ۵۰۰ .داده .خودم هم چندین قرص صبحها .لووتیروکسین لانسوپرازول.کلردیازپوکساید.متورال ۵۰ صبحها
.. وکاپتوپریل . آتروواستاتین ..متورال ۵۰…کلونازپام شبها میخورم .آیا اینها باهم تداخل دارویی نداره ؟
با سلام داروهای شما شامل مبورین، بیسموت ساب سیترات، مترونیدازول، لووتیروکسین، لنسوپرازول، کلردیازپوکساید، متورال، کاپتوپریل و آتورواستاتین با یکدیگر تداخلی ندارند.
با احترام دکتر داروساز
سلام ببخشد شما هم شکمتون ورم میکنه و یسره باد گلو میدین ؟ و اینک بهتر شدین ؟ علت مشکلتون همون گاز روده است ؟
با سلام.
ایا میتانیم وقتی داکتر تابلیت یک دوا را تجویز کرده . بجای تابلیت کپسول بگیرم.
با سلام بستگی به داروی مورد بحث دارد. اگر قرص و کپسول ماده موثره و دوز یکسانی داشته باشند و فرم های خاص مانند آهسته رهش نباشند، معمولا قابل جایجایی هستند.
با احترام دکتر داروساز
سلام
قرص فولیکوژن اگر یک روز در میان مصرف بشه تاثیر گذاریش تغییر میکنه؟
با سلام دوز مصرف توصیه شده قرص فولیکوژن، روزانه یک عدد است. مصرف روز در میان تاثیرگذاری مورد انتظار را ندارد.
با احترام دکتر داروساز
من بعد از مصرف قرص گلی گلازید پیوسته رهش با حساسیت و نوعی قارچ روبرو شدم آیا باید دارو را قطع کنم؟
گلی کلازید ممکن است در افرادی که به آن آلرژی دارند ایجاد حساسیت کند اما نمی تواند سبب ابتلا به قارچ شود. در خصوص قطع گلی کلازید باید با پزشک مشورت کنید. در صورت قطع مصرف، به عنوان جایگزین گلی کلازید باید داروی دیگری برای شما تجویز شود.
با احترام دکتر داروساز
سلام چرا داروی لوبل یا همان داروهای ضد صرع را پیوسته رهش درست نمیکنن؟؟؟ لطفا از این بابت تجدید نظر شود
لوتیراستام (لوبل) پیوسته رهش در کشورهای دیگر تولید می شود اما در کشور ما جزو فهرست دارویی نیست و بنابراین در بازار موجود نمی باشد.
با احترام دکتر داروساز
سلام، بسیار کاربردی و مفید بود . ممنون
سلام و سپاس از نظرتون. خوشحالیم مفید بوده.
با آرزوی سلامتی برای شما
با سلام و درود
در راستای سوال قبلی، آیا می توان برای درمان تیک عصبی به جای داروهای شیمیایی فقط از داروهای گیاهی مانند سنبل الطیب، اسطوخودوس و… استفاده کرد؟ یا همزمان با داروهای شیمیایی از طب سنتی و داروهای گیاهی کمک گرفت؟ با سپاس فراوان
به هیچ عنوان توصیه نمی شود داروهای ذکر شده خود را قطع و با داروهای گیاهی تعویض کنید این کار خطرات جدی را به همراه خواهد داشت.
استفاده هم زمان از داروهای ذکر شده شما و داروها ی گیاهی به صورت هم زمان توصیه نمی گردد.
قطع درمان و یا جایگزینی داروها برای ایشان فقط تحت نظر پزشک درمانگر ایشان و با برنامه ریزی اصولی در صورت نیاز صورت خواهد گرفت.
با احترام دکتر داروساز