سنگ کلیه توده‌ای سخت و بر پایه مواد معدنی است که در کلیه‌ها و مجاری ادرار به فرم سنگ درمی‌آید. متاسفانه سنگ‌های کلیه بسیار متداول هستند؛ به طوری که از هر ۱۰ نفر بزرگسال یک نفر حداقل یک بار در زندگی آن را تجربه می‌کند. معمولا درمان خانگی سنگ کلیه می‌تواند یک روش مؤثر باشد.
علائمی مانند تهوع و استفراغ، تب و وجود خون در ادرار نشانه‌های گویای سنگ کلیه هستند. علائم دیگر شامل درد شدید کمر و پهلو به همراه دردی که از قسمت پایینی شکم به کشاله ران منتشر می‌شود، میباشد. با وجود اینکه سنگ کلیه وضعیتی جدی و دردناک به نظر می‌رسد، معمولا در خانه قابل درمان است.
در این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفید طب به معرفی ۱۳ درمان خانگی سنگ کلیه می‌پردازیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا با این درمان‌های خانگی طبیعی و ایمن آشنا شوید.
دلایل سنگ کلیه
مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر، رژیم غذایی نامناسب دلیل اصلی تشکیل سنگ کلیه است. در حالی که ژنتیک و عوامل محیطی نیز می‌توانند در ایجاد سنگ کلیه دخیل باشند، تغییر رژیم غذایی آسان‌ترین کاری است که می‌توانید برای حل این مسئله انجام دهید.
به طور خاص، نوشابه و نوشیدنی‌های شیرین عوامل اصلی ایجاد سنگ کلیه هستند. زیرا نوشابه‌ها سرشار از مواد شیمیایی ناسالم از جمله مقدار زیادی شکر سفید فرآوری شده، فسفریک اسید، کافئین و شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند.
این ترکیبات برای بدن و مخصوصا سیستم ادراری مضر هستند. این نوشیدنی‌ها به دلیل وجود شربت ذرت با فروکتوز بالا باعث سنگ کلیه می‌شوند. این ماده به اگزالات تبدیل می‌شود و دفع اسید اوریک و کلسیم را افزایش می‌دهد. این ترکیب احتمال ایجاد سنگ کلیه را نسبت به حالت عادی افزایش می‌دهد. علاوه بر این، فسفریک اسید موجود در نوشابه می‌تواند محیطی اسیدی در مجاری کلیه ایجاد نموده و منجر به تولید سنگ‌های بیشتر شود.
رژیم غذایی مملو از سدیم نیز با ایجاد سنگ کلیه مرتبط است. مقدار کلسیم موجود در ادرار باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود و بنابراین باید مقدار آن در رژیم غذایی کاهش یابد.
یک رژیم غذایی مناسب برای سلامت اورولوژیکی داشته باشید که سرشار از میوه‌ها و سبزیجات تازه باشد. از مصرف غذاهای فرآوری شده و شکر خودداری کنید تا از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری شود و دستگاه ادراری سالمی داشته باشید. نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن را فراموش نکنید!
در ادامه به راه‌های طبیعی و انواع درمان خانگی سنگ کلیه می‌پردازیم.
روش های درمان خانگی سنگ کلیه
سنگ‌های کلیه می‌توانند همراه با ادرار از بدن خارج شوند. معمولا سنگ‌هایی که کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر هستند می‌توانند به راحتی دفع شوند. به طور کلی سنگ‌های بزرگتر نیاز به مداخله پزشکی دارند. بسته به سایز و موقعیت سنگ کلیه، مدت زمانی که طول می‌کشد دفع شود، متفاوت است. خوشبختانه درمان های خانگی زیادی برای دفع سنگ کلیه وجود دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
آب بنوشید
دهیدراته شدن بدن یا کم آبی یکی از دلایل اصلی ایجاد سنگ کلیه است. بنابراین نوشیدن آب یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه میباشد. بیشتر مراجع بهداشتی نوشیدن روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب را برای جلوگیری از کم آبی توصیه می‌کنند.
آب لیمو بنوشید
لیمو حاوی سیترات است. سیترات ترکیبی است که به تجزیه رسوبات کلسیم و کند شدن رشد آن‌ها کمک می‌کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که آب لیموی بدون شکر یکی از موثرترین درمان های خانگی سنگ کلیه است.
در واقع مصرف فقط ۴ اونس (حدود ۱۱۸ میلی‌لیتر) آب لیمو می‌تواند سطح سیترات را به طور موثری افزایش دهد. مهم است که هنگام خرید، برچسب آبمیوه‌ها را چک کنید. بسیاری از آبمیوه‌ها حاوی مقادیر کمی آبمیوه و مقادیر زیادی شیرین کننده هستند که می‌تواند ریسک سنگ کلیه را بیشتر کند.
خرید آب لیموی خالص و یا تهیه لیمو و آبگیری آن در خانه راحت‌ترین راه برای مصرف آب لیموی رقیق نشده است. جایگزین‌های مناسب برای آب لیمو، آب پرتقال و طالبی (ملون) هستند که هر دوی آن‌ها مقادیر زیادی سیتریک اسید دارند.
سرکه سیب مصرف کنید
سرکه سیب نیز حاوی سیتریک اسید است که می‌تواند به حل کردن رسوبات کلسیم کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ بر روی بیش از ۹۰۰۰ نفر، نشان داد که کسانی که سرکه مصرف می‌کردند، ریسک سنگ کلیه در آن‌ها به طور قابل توجهی کمتر بود.
با این حال تحقیقات بیشتری برای تایید فواید سرکه سیب مخصوصا به عنوان یک درمان طبیعی مستقل و خانگی برای سنگ کلیه، مورد نیاز است.
وزن خود را مدیریت کنید
بر طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ روی ۱۴۶ فرد که به طور مکرر دچار سنگ کلیه می‌شدند، ۴۳.۸ درصد آن‌ها چاقی یا اضافه وزن داشتند.
اگرچه این مسئله نشان دهنده این نیست که چاقی علت سنگ کلیه است، اما ممکن بین وزن و سنگ کلیه رابطه‌ای وجود داشته باشد. نویسندگان این تحقیق معتقدند که شرایط متابولیکی مانند کلسترول بالا و فشار خون بالا ممکن است در تشکیل سنگ کلیه نقش داشته باشند.
مدیریت وزن بدن و داشتن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل اقدامات مهمی برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه هستند.
از مصرف نوشیدنی‌های حاوی شکر و کافئین پرهیز کنید
نوشیدنی‌های گازدار، کافئین‌دار و الکلی همگی می‌توانند خطر ایجاد سنگ کلیه را در فرد افزایش دهند. تحقیقات اظهار می‌نمایند که نوشیدن کافئین می‌تواند ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. همچنین نوشیدنی‌ها یا نوشابه‌هایی که حاوی شکر طبیعی یا مصنوعی هستند می‌توانند خطر ایجاد سنگ را بیشتر کنند.
همچنین غذاهای حاوی مقادیر زیاد شکر، نمک و چربی ریسک رسوبات کلیه را افزایش داده و علائم را تشدید می‌کنند.
محلول خوراکی اورتیکا یک محلول گیاهی برای کمک به دفع سنگ کلیه و مثانه است. عصاره گیاه گزنه موجود در این محصول برای کاهش التهاب و عفونت دستگاه دفع ادرار نیز بسیار مفید میباشد.
شما می‌توانید برای تهیه شربت اورتیکا زردبند از طریق سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
کلسیم کافی مصرف کنید
برای افرادی که سنگ‌های اگزالات کلسیم (متداول‌ترین نوع سنگ کلیه) دارند، یافتن منابع کلسیم می‌تواند به آن‌ها برای دریافت میزان مورد نیاز روزانه و مدیریت ریسک سنگ کلیه کمک کند.
مهم است به خاطر داشته باشید که مصرف مکمل‌های کلسیم می‌تواند ریسک سنگ کلیه را افزایش دهد. چرا که ممکن است این مکمل‌ها مقداری بیش از مقدار کلسیم روزانه توصیه شده را فراهم کنند. با این حال دریافت کلسیم از منابع غذایی می‌تواند به کاهش ریسک سنگ کلیه کمک کند.
کلسیم مورد نیاز خود را می‌توانید با مصرف غذاهای زیر دریافت کنید:
- لبنیات
- کلم
- بروکلی
- دانه‌ها
- کلم چینی
- ماهی با استخوان‌های نرم و خوراکی
- مواد غذایی غنی شده با کلسیم
آب ریحان بنوشید
ریحان حاوی استیک اسید است که به شکستن سنگ کلیه و کاهش درد کمک می‌کند. از این درمان خانگی سنگ کلیه به طور سنتی برای اختلالات التهابی و گوارشی استفاده می‌شود.
آب ریحان دارای عوامل آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است و می‌تواند به حفظ سلامت کلیه کمک کند. از برگ‌های تازه یا خشک ریحان برای درست کردن دمنوش استفاده کنید و روزانه چندین فنجان از آن بنوشید. همچنین می‌توانید ریحان تازه را در آبمیوه‌گیری بریزید یا آن را به یک اسموتی اضافه نمایید.
به یاد داشته باشید که نباید بیش از ۶ هفته از این درمان (آب ریحان به عنوان دارو) استفاده کنید. استفاده طولانی مدت می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- قند خون پایین
- فشار خون پایین
- افزایش خونریزی
درباره چگونگی تاثیر ریحان بر سنگ کلیه تحقیقات بسیار کمی وجود دارد. اما این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است.
آب کرفس بنوشید
تصور می‌شود که آب کرفس سمومی را که در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند، دفع می‌کند. از این نوشیدنی مفید، مدتی طولانی است که در داروهای سنتی استفاده می‌شود. همچنین آب کرفس می‌تواند در دفع سنگ کلیه به شما کمک کند.
یک یا دو ساقه کرفس را به همراه آب در مخلوط کن بریزید و این نوشیدنی را در طول روز مصرف کنید. در صورتی که هر یک از موارد زیر را دارید نباید از این درمان خانگی سنگ کلیه استفاده کنید:
- هرگونه اختلال خونریزی
- فشار خون پایین
- عمل جراحی برنامه ریزی شده
همچنین در صورتی که از داروهای زیر استفاده می‌کنید از این درمان خانگی سنگ کلیه خودداری نمایید:
- لووتیروکسین
- لیتیوم
- داروهایی که حساسیت به آفتاب را افزایش می‌دهند مانند ایزوترتینوین
- داروهای آرامبخش مانند آلپرازولام
آب انار بنوشید
آب انار قرن‌هاست که برای بهبود عمومی عملکرد کلیه استفاده می‌شود. این نوشیدنی سنگ‌ها و سموم را از سیستم حذف می‌کند. آب انار سرشار از آنتی اکسیدان است که به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند و می‌تواند در جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشد.
همچنین آب انار سطح اسیدیته ادرار را کاهش می‌دهد. سطح اسیدیته کمتر ریسک ایجاد سنگ کلیه در آینده را کمتر می‌کند. تاثیر آب انار در پیشگیری از سنگ کلیه نیاز به مطالعات بیشتری دارد اما به نظر می‌رسد مصرف عصاره انار فوایدی برای کاهش ریسک ایجاد سنگ کلیه دارد.
محدودیتی برای میزان مصرف روزانه آب انار وجود ندارد. در صورتی که از داروهای زیر استفاده می‌کنید نباید از آب انار به عنوان یک درمان خانگی سنگ کلیه استفاده کنید:
- داروهایی که توسط کبد تغییر می‌کنند
- داروهای فشار خون مانند کلرتیازید
- روزوواستاتین
آب خوراک لوبیا قرمز مصرف کنید
آب لوبیا قرمز پخته برای بهبود سلامت کلی کلیوی و ادراری استفاده می‌شود. همچنین این درمان خانگی سنگ کلیه به حل و دفع کردن سنگ‌ها کمک می‌کند. آب لوبیای پخته را صاف کنید و در طول روز چند لیوان از آن را بنوشید.
آب ریشه قاصدک بنوشید
ریشه قاصدک یک تقویت کننده کلیه است که تولید صفرا را تحریک می‌کند. تصور می‌شود این مسئله به حذف مواد زائد، افزایش ادرار و بهبود هضم کمک می‌کند. قاصدک حاوی ویتامین‌ها (A, B, C, D) و مواد معدنی از جمله پتاسیم، آهن و زینک است.
یک مطالعه نشان داد که قاصدک در پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه مؤثر است.
شما می‌توانید آب قاصدک تازه و یا دمنوش آن را تهیه کنید. برخی از افراد با مصرف قاصدک دچار سوزش سر دل می‌شوند. در صورتی که از موارد زیر استفاده می‌کنید، نباید قاصدک مصرف نمایید:
- رقیق‌کننده‌های خون
- آنتی اسیدها
- آنتی بیوتیک‌ها
- لیتیوم
- ادرارآورها مانند اسپیرونولاکتون
قبل از این درمان خانگی سنگ کلیه با پزشک خود مشورت کنید زیرا می‌تواند با بسیاری از داروها تداخل داشته باشد.
آب علف گندم بنوشید
علف گندم (سبزه گندم) دارای مواد مغذی بسیاری است و مدت‌هاست که از آن برای افزایش سلامتی استفاده می‌شود. علف گندم جریان ادرار را برای کمک به عبور سنگ‌ها افزایش می‌دهد. همچنین این گیاه حاوی مواد مغذی ضروری است که به پاکسازی کلیه‌ها کمک می‌کند.
شما می‌توانید روزانه ۲ تا ۸ اونس (حدود ۵۹ تا ۲۳۶ میلی‌لیتر) آب علف گندم بنوشید. برای جلوگیری از عوارض جانبی با کمترین مقداری که می‌توانید شروع کنید و به تدریج آن را تا حدود ۲۳۶ میلی‌لیتر افزایش دهید.
همچنین در صورت عدم دسترسی به آب علف گندم تازه می‌توانید از مکمل‌های پودر علف گندم استفاده کنید. مصرف علف گندم با معده خالی می‌تواند ریسک تهوع را کم کند. این گیاه در برخی موارد ممکن است باعث از بین رفتن اشتها و یبوست شود.
آب گیاه دم اسب بنوشید
از دم اسب برای افزایش جریان ادرار استفاده می‌شود تا به دفع سنگ‌های کلیه کمک کند و تورم و التهاب را تسکین دهد. همچنین دم اسب خواص آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی دارد که به سلامت ادراری کلی کمک می‌کند.
با این حال نباید از دم اسب بیش از ۶ هفته در یک نوبت استفاده کنید. زیرا خطرات تشنج، کاهش سطح ویتامین‌های B و از دست دادن پتاسیم وجود دارد. همچنین در صورتی که از لیتیوم، ادرارآورها (دیورتیک‌ها) یا داروهای قلب مانند دیگوکسین استفاده می‌کنید، نباید گیاه دم اسب را مصرف کنید. گیاه دم اسب برای کودکان، زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.
دم اسب حاوی نیکوتین است و در صورتی که از پچ نیکوتین استفاده می‌کنید یا در حال ترک سیگار هستید نباید از این گیاه استفاده نمایید.
همچنین در صورت وجود شرایط زیر از این گیاه استفاده نکنید:
- اختلال مصرف الکل
- دیابت
- سطح پایین پتاسیم
- سطح پایین تیامین
رودیورتیک قائم دارو یک داروی گیاهی موثر برای سنگ کلیه است که حاوی گیاه دم اسب میباشد. در ترکیبات این محصول از گیاهان دارویی دیگری برای سنگ کلیه، از جمله کرفس، کاسنی و ترب سیاه نیز استفاده شده است. شما می‌توانید برای مطالعه بیشتر و تهیه کپسول رودیورتیک قائم دارو از طریق سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر طی ۶ هفته نتوانستید سنگ را (با کمک درمان خانگی سنگ کلیه) دفع کنید و یا در صورتی که علائم شدیدتری را تجربه نمودید به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- درد شدید
- وجود خون در ادرار
- تب
- لرز
- تهوع
- استفراغ
پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا به دارو یا روش درمانی دیگری نیاز دارید یا خیر.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله سلامت مفید طب، چند درمان خانگی سنگ کلیه را معرفی کردیم. شما می‌توانید از این روش‌های طبیعی و مؤثر برای کمک به دفع سنگ کلیه استفاده کنید.
نوشیدن آب به مقدار کافی یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای جلوگیری و همچنین درمان سنگ کلیه است. همچنین مصرف آب لیمو و پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی شکر و کافئین می‌تواند به از بین بردن سنگ کلیه کمک کند.
در پایان می‌خواهیم قطره سنکل گل دارو را که یکی از محبوب‌ترین انواع قطره گیاهی برای سنگ کلیه است، معرفی کنیم. در این محصول از ترکیب عصاره ۷ گیاه مؤثر مثل رازیانه، خارخاسک و زیره سبز استفاده شده است. شما می‌توانید برای خواندن اطلاعات بیشتر و تهیه قطره سنکل گل دارو از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
منابع: سایت‌های healthline، MedicalNewsToday و UrologySpecialistnc
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
