تصویر انسان افسرده در ذهن ما، اغلب چهره‌ای خسته با چشمان محزون است. البته اکثر اوقات، افسردگی چنین ظاهری دارد اما آیا تا به حال به تاثیر افسردگی بر پوست فکر کرده‌اید؟ آیا در دورانی که دچار افسردگی یا فشارهای روحی بوده‌اید (مخصوصا بعد از پاندمی کرونا)، متوجه تغییرات منفی در پوست خود شده‌اید؟ آیا واقعا افرادی که به صورت موقت یا مزمن درگیر افسردگی می‌شوند، به طور همزمان افتادگی پوست را هم تجربه می‌کنند؟ واقعیت این است که ارتباط معناداری بین سلامت روان و زیبایی پوست وجود دارد. این واقعیت به اندازه‌ای اهمیت دارد که گاهی اوقات برای درمان بیماری‌های پوستی بهتر است علاوه بر مراجعه به متخصص پوست، سری هم به روانکاو بزنیم.
اگر درباره تاثیر افسردگی بر پوست کنجکاو شده‌اید، با این مقاله از مجله سلامت مفید طب همراه شوید. می‌خواهیم ارتباط افسردگی با سلامت پوست را بررسی کنیم، به بازبینی باورهای قدیمی در این زمینه بپردازیم و چند راه حل ساده را با شما در میان بگذاریم.
چرا اغلب افسردگی بر زیبایی پوست تاثیر منفی دارد؟
در اکثر مواقع تجربه افسردگی یا فشارهای روحی باعث تاثیرات منفی بر پوست ما می‌شوند. معمولا ترکیب افسردگی و پوست درخشان ترکیب نادری است. چرا اغلب افسردگی بر زیبایی پوست تاثیر منفی دارد؟ یک پاسخ ساده به این پرسش وجود دارد، فردی که دچار افسردگی شده به احتمال قوی، رژیم غذایی مناسبی را دنبال نمی‌کند، به رعایت روتین‌های پوستی اهمیت نمی‌دهد و حتی ممکن است در مراحلی از افسردگی حاد، بهداشت پوست را از زندگی خود حذف کند.
معمولا به نسبت شدت افسردگی، تاثیرات منفی بر پوست آشکار می‌شوند. علاوه بر اینکه فرد افسرده با اهمیت ندادن به سلامت پوست، زیبایی آن را از بین می‌برد، عوامل درونی هم در این زمینه موثر هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
نکته: همواره این نکته را در نظر بگیرید که افسردگی چهره‌های متفاوتی دارد. گاهی این بیماری، پشت صورت خندان و درخشان هم پنهان می‌شود.
آیا در افسردگی، هورمونها به ضرر زیبایی پوست تغییر می‌کنند؟
متاسفانه بله! افسردگی با تغییرات هورمونی مختلف می‌تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر پوست تاثیرات منفی داشته باشند. تغییرات هورمونی به صورت زنجیره‌وار رخ می‌دهند و گاهی تشخیص اینکه کدام هورمون، این زنجیره را آغاز کرده، دشوار است. بعضی اوقات تغییرات هورمونی ناشی از افسردگی باعث خشکی پوست، عدم توانایی سلول‌های پوست برای حفظ آب میان بافتی، از بین رفتن حالت ارتجاعی، چاقی یا ورم صورت و… می‌شوند.
همچنین برخی متخصصان بر اساس آمار متوجه شده‌اند، ارتباط معناداری بین افسردگی و بیماری‌های پوستی وجود دارد. برای مثال ۸۰ درصد از افرادی که درگیر آکنه هستند، مستعد ابتلا به افسردگی اساسی بوده‌اند. در ادامه، چند مورد از تاثیرات هورمونی ناشی از افسردگی را بر پوست بخوانید.
مضرات افزایش هورمون کورتیزول برای پوست
معمولا افسردگی در مراحل مختلف با اضطراب همراه است. حتی گاهی اضطراب‌های دائمی، خود باعث بروز علایم افسردگی می‌شوند. زمانی که دچار استرس می‌شویم، فرآیندهای مختلفی در مغز ما رخ می‌دهد که در نتیجه آن، هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیوی ترشح می‌شوند. استرس‌های مداوم برابر با افزایش ترشح کورتیزول است. کورتیزول می‌تواند غدد ترشح چربی سطح پوست را مسدود کند و به سبب آن، آکنه پدیدار شود.
از دیگر آثار مخرب ترشح زیاد کورتیزول این است که سلول‌های پوست، توانایی خود را برای حفظ آب از دست می‌دهند. وقتی سلول‌های پوست ظرفیت نگهداری آب را نداشته باشند رطوبت، خاصیت ارتجاعی و طراوت پوست از بین می‌رود و در نهایت چهره، تیره و افتاده به نظر می‌رسد.
متخصصان دریافته‌اند که اغلب مبتلایان به بیماری‌های پوستی مزمن مانند آکنه، اگزما، پسوریازیس و ولیتیگو درگیر استرس‌های روحی مداوم هستند. می‌توان گفت، استرس مداوم با وارد کردن آسیب های مختلف به سلول‌های اجزای بدن، زیبایی و سلامت پوست را هم می‌گیرد.
تغییرات هورمون‌های خواب در افسردگی و مضرات آن برای پوست
در بسیاری مواقع، مبتلایان به افسردگی، تغییراتی در الگوهای خواب شبانه تجربه می‌کنند. بی‌خوابی‌های شبانه، خواب‌های طولانی مدت در روز و… عموما در افسردگی مشاهده می‌شوند که می‌توانند بر زیبایی پوست تاثیر منفی شدیدی داشته باشند. وقتی هنگام شب به اندازه کافی یا آسوده نخوابید باشید، صبح در آینه با چشم‌های پف کرده مواجه می‌شوید. اگر این بی‌خوابی‌ها به صورت مداوم ادامه داشته باشند، باید انتظار حلقه‌های سیاه زیر چشم‌ها را هم داشته باشید. اغلب موارد، تغییرات منفی در الگوهای خواب در مبتلایان به افسردگی، ناشی از اختلالات هورمونی هستند. البته به این نکته توجه داشته باشید که علایم افسردگی برای همگان یکسان نیست. همچنین دلایل افسردگی و آغاز این بیماری نیز برای افراد مختلف، متفاوت است. با این حال تغییرات الگوی خواب در بسیاری از انواع افسردگی مشاهده می‌گردد.
بی‌خوابی یا خواب بیشتر از ۱۰ ساعت در شبانه روز، علاوه بر تیرگی اطراف چشم، مضرات دیگری نیز برای پوست به همراه می‌آورد. مغز و بدن به خواب کافی در هنگام شب نیاز دارند تا فرآیندهای طبیعی را به درستی انجام دهند. با تغییر الگوهای خواب در شبانه روز، ریتم ترشح هورمونها و آنزیم‌های مختلف در بدن نیز تغییر می‌کند. در نتیجه عملکرد ناقص یا نادرست بدن برای ترشح هورمونها، بسیاری از سلول‌های بدن آسیب می‌بینند. ظاهر چین و چروک صورت و کاهش رطوبت پوست، فقط یکی از صدها مضرات بی‌خوابی یا پرخوابی در انسان هستند. مصرف برخی داروهای مانند قرص نروکسین در درمان افسردگی موثر هستند اما باید برای درمان این بیماری به پزشک مراجعه نمایید.
آیا تاثیر افسردگی بر پوست خانمها بیشتر از آقایان است؟
عموما بدن زنان و مردان در مواجه با افسردگی (به واسطه جنسیت) تفاوتی چندانی با هم ندارند. با این حال ممکن است تاثیر افسردگی بر پوست خانمها بیشتر نمایان شود. دلیل این اتفاق، ظرافت پوست و چهره خانمها است. اغلب به دلیل وجود ریش روی صورت آقایان، متوجه تغییراتی مانند کم آبی پوست یا چین و چروک‌های ریز نمی‌شویم. همین تغییرات اندک ممکن است به طور کلی، روی چهره خانمها نمود بیشتری داشته باشد.
وقتی پوست سالم و زیبایی نداریم، بیشتر به افسردگی دچار می‌شویم؟
وقتی پوست و موی سالم و زیبایی نداریم، اولین تاثیر منفی آن را هنگام نگاه کردن در آینه تجربه می‌کنیم. حال اگر تعدادی از اطرافیان این موضوع را به ما گوشزد کنند، ممکن است بخشی از ذهنمان حسابی درگیر شود. اگر از نظر اعتماد به نفس به طور کلی در شرایط بحرانی یا شکننده‌ای قرار داشته باشیم، قطعا همه این موارد، مانند عوامل مخربی برای آغاز افسردگی یا تشدید آن هستند. در حالی که با مصرف مکمل‌های غذایی معمول و بی‌خطر مانند قرص هیرویت می‌توان قدمی برای زیبایی برداشت.
بدیهی است که به میزان شدت بیماری پوستی، اعتماد به نفس از بین می‌رود. برای مثال بسیاری از افراد درگیر پسوریازیس، اگزما، آکنه، ویلیتیگو و… با مشکلات جدی اعتماد به نفس درگیر هستند. گاهی این عارضه‌ها باعث گوشه‌گیری آن‌ها شده و به مثابه خوش‌آمدگویی به افسردگی عمل می‌کنند. برای جلوگیری از افسردگی مرتبط با بیماری‌های صعب العلاج پوستی، افراد نیاز به حمایت خانواده، اطرافیان، جلسه‌های مشاوره و روان‌درمانی دارند.
چگونه مشکل تاثیرات افسردگی بر پوست را حل کنیم؟
برای زندگی شاد نیاز به سلامت جسم و روان داریم. برای اینکه بتوانیم مشکل تاثیر افسردگی بر پوست (یا بالعکس) را حل کنیم، بهتر است به متخصص پوست و یک روانکاو مراجعه کنیم. سپس به موازات یکدیگر، مشکلات پوست و افسردگی را از بین ببریم. البته کمک‌های تخصصی فقط بخشی از روند درمانی و مراقبتی هستند. بنابراین با افزایش آگاهی و انتخاب سبک زندگی صحیح، سلامت جسم و روان را تامین کنید.
اگر بنا بر دلایل مختلف مانند محدودیت بودجه مالی یا زمانی نمی‌توانید درمان پوست و مشاوره‌های روانکاوی را آغاز نمایید، برخی راه حل‌های ساده اما موثر را در این راستا به کار ببرید. بعضی از روش های مفید در ادامه پیشنهاد می‌شوند.
نکته: برای درمان بیماری‌های حساس مانند پسوریازیس، ولیتیگو، اگزما و… حتما به متخصص پوست مراجعه کنید. روش‌های ساده و درمان‌های خانگی معمولا برای بیماری‌های مذکور، موثر واقع نمی‌شوند. ممکن است با تاخیر در درمان، علایم بیماری گسترش یافته، سلامت جسم و روان شما وارد وضعیت بحرانی گردد. همچنین بیماری‌هایی مانند افسردگی اساسی، افسردگی حاد، افسردگی به همراه افکار خودکشی، اختلالات اضطراب و تمام بیماری‌های روان که زندگی عادی شما را مختل کرده‌اند، برای درمان نیاز به کمک متخصص اعصاب و روان دارند.
انجام روتین‌های پوستی
انجام روتین‌های پوستی علاوه بر تاثیرات مثبتی که بر پوست شما دارد، قدم کوچکی برای درمان افسردگی و اضطراب به شمار می‌رود. وقتی بر اساس برنامه‌ای منظم از پوست خود مراقبت می‌کنید، به خودتان ثابت می‌شود که ارزشمند هستید. همین اقدام به ظاهر کوچک، باعث ترشح هورمون‌های شادی بخش در مغز می‌شود. همان تاثیری که هنگام دریافت پاداش یا جایزه داریم.
با بودجه محدود نیز می‌توانید محصولات لازم برای انجام روتین‌های پوستی را تهیه کنید. برای مثال قطره گل سرخ برای پوست گزینه مفیدی است و با مصرف آن به صورت مداوم، تاثیرات شگفت انگیزی بر زیبایی پوست مشاهده خواهید کرد. همچنین انواع شوینده‌ها، ماسک‌های لایه بردار، محلول‌های پاک کننده پوست، کرم های مرطوب کننده و کرم های دور چشم در لابراتورهای ایرانی تولید شده و دارای کیفیت بالا و قیمت مناسبی هستند. بنابراین روتین پوستی خود را در اسرع وقت شروع کنید و گامی مهم به سوی زیبایی و خودمراقبتی بردارید.
کاهش ترشح کورتیزول
در بخش‌های قبلی به این نکته اشاره کردیم که از جمله عوامل مهم تاثیر افسردگی بر پوست به واسطه اضطراب و ترشح هورمون کورتیزول اتفاق میفتد. ازدیاد کورتیزول علاوه بر از بین بردن طراوت پوست می‌تواند صدمات متعددی بر سلامت بدن داشته باشد. چند روش ساده و موثر برای کاهش کورتیزول در بدن عبارتند از:
- نوشیدن چای سیاه (۳-۴ بار در روز)
- انجام تمرین‌های مدیتیشن و یوگا
- ورزش (زیاده روی در انجام ورزش می‌تواند باعث افزایش ترشح کورتیزول شود)
- شنیدن موسیقی‌های مورد علاقه (حداقل ۱ ساعت در روز)
- ارتباط کافی و موثر با دوستان
نکته: درمان‌های خانگی برای مواردی که مشکل اختلالات هورمونی بسیار خفیف هستند، کاربرد دارند. در سایر موارد باید برای درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
بهبود روابط عاطفی و دوستانه
بسیاری افراد وقتی رابطه عاشقانه‌ای را آغاز می‌کنند، احساس می‌کنند زیباتر شده‌اند. اغلب اطرافیان هم این نکته را یادآوری کرده و صحه‌ای بر موضوع می‌گذارند. تحقیقات ثابت کرده‌اند، زمانی که فردی عاشق ما می‌شود و ویژگی‌های ظاهریمان را تحسین می‌کند، هورمون‌های شادی آور در مغز ترشح می‌شوند. این هورمونها در بهبود جریان خون درون سلول‌ها و در نتیجه، اکسیژن رسانی به تمام اجزای بدن موثر هستند. وقتی خون به خوبی در پوست جریان داشته باشد، طراوت و شادابی آن دو چندان شده و گویی می‌درخشد. پس به طور کلی شنیدن تحسین از دیگران و دریافت پاداش‌های گفتاری (از نوع واقعی) مانند مصرف داروهای گیاهی ضد افسردگی و شادی آور بوده و همچنین ما را زیباتر می‌کنند. در این زمینه خساست به خرج ندهید و نکات ظاهری زیبا را به افراد یادآوری نمایید و با چهره گشاده، تحسین دیگران را بپذیرید.
مصرف مکمل‌های مناسب پوست
با تهیه و مصرف بهترین مکمل پوست و مو می‌توانید ریزمغذی‌های ضروری بدن را برای حفظ سلامت پوست تامین کنید. لازم به ذکر است که برخی از ریزمغذی‌های موجود در مولتی ویتامین‌ها می‌توانند در بهبود شرایط روحی نیز موثر واقع شوند. بنابراین در دوره‌ای که با افسردگی یا فشارهای روحی مبارزه می‌کنید، از پزشک یا داروساز بخواهید بهترین مکمل غذایی را به شما معرفی کنند.
بخش پایانی
بر اساس مطالبی که در اختیار شما قرار دادیم، نتیجه می‌گیریم سلامت روح و جسم همواره به یکدیگر وابسته هستند. معمولا اولین علایم افسردگی با خمودی، بی‌حالی و عدم اشتیاق برای کارهایی که قبلا به آن‌ها علاقه داشتیم، بروز می‌کنند. پیش از آنکه سگ سیاه افسردگی، تبدیل به همراه همیشگی شما شود، درمان را تحت نظر متخصص آغاز کنید.
هرگز برای فرار از اضطراب به سیگار یا دخانیات دیگر پناه نبرید، این مواد مخرب قطعا در نهایت مشکلی به مشکلات شما اضافه می‌کنند که اولین صدمات آن‌ها بر چهرتان پدیدار می‌گردد. همچنین می‌توانید همواره به اندازه معقول به حفظ زیبایی و آراستگی خود اهمیت دهید تا اعتماد به نفس لازم برای برقراری ارتباطات اجتماعی داشته باشید، برای وجودتان ارزش قائل شوید و چند مورد از بهانه‌های حضور سگ سیاه افسردگی را حذف کنید.
برای تهیه انواع داروها و مکمل‌های پوست یا درمان افسردگی به داروخانه آنلاین مفید طب مراجعه کنید. داروسازان این مجموعه به صورت آنلاین آماده پاسخگویی به سوالات شما درباره محصولات موردنظرتان هستند.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
