فشار خون بالا یکی از علت‌های اصلی بیماری‌های قلبی و عروقی هستند. ممکن است افراد دارای فشار خون بالا متناسب با شرایط خود، راه‌های مختلفی را برای درمان خود اتخاذ کنند. به هر حال برای جلوگیری از سکته‌های قلبی و مغزی، مشکلات کلیوی و… ناشی از زیادی فشار خون لازم است به فکر درمان بود. یکی از رویکردهای موثر، پایین آوردن فشار خون در طب سنتی است. در این مقاله مجله سلامت مفید طب با ما همراه باشید تا با تعریف و علل فشار خون، روش‌های درمان فشار خون بالا در خانه و نیز پایین آوردن آن در طب سنتی آشنا شوید.
فشار خون چیست؟
وقتی می‌‌گوییم کسی مبتلا به فشار خون است، منظور ما اغلب فشار خون بالاست. فشار خون در واقع فشار گردش خون در دیواره رگ‌های خونی است که به صورت عددی کسری ذکر می‌شود. به عنوان مثال وقتی فشار شما ۱۳۰ روی ۸۰ است، ۱۳۰ فشار داخل رگ شما در زمانیست که قلب منقبض شده و ۸۰ فشار داخل رگ شما در زمانیست که قلب در حالت استراحت است.
چه زمانی فشار خون، بیماری محسوب می‌شود؟
وقتی فشار خون از حالت نرمال بیشتر شود، بسته به میزان افزایش، رویکردهای درمانی مختلفی اتخاذ می‌شود. گاهی اوقات میزان افزایش به حدی نیست که فرد را مبتلا به هایپرتانسیون یا ازدیاد فشار خون تلقی کنیم و فقط لازم است که برخی توصیه‌های مربوط به اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی رعایت شود.
فشار خونی که در محدوده ی بیماری دسته‌بندی می‌شود، ممکن است اولیه (بدون دلیل مشخص) یا ثانویه (به دنبال ابتلا به بیماری‌های دیگر یا مصرف داروها) باشد. بسیاری از داروها مثل داروهای ضدبارداری یا داروهای ضد درد غیر استروئیدی مثل دیکلوفناک و ایبوپروفن، ممکن است در دراز مدت زمینه ابتلای شما به فشار خون بالا را فراهم کند.
درمان فشار خون در خانه
درمان فشار خون معمولا توسط داروهای انتخابی پزشک انجام می شود. اما برای درمان فشار خون در خانه چه کاری از دست ما بر می‌آید؟
یکی از اصلی‌ترین مواردی که لازم است فرد مبتلا به فشار خون رعایت کند، اصلاح سبک زندگی در قالب موارد زیر است:
- کاهش وزن، درصورتی که اضافه وزن دارید. رژیم‌های لاغری بسیاری وجود دارند اما لزوما هیچ کدام به دیگری برتری ندارد. رژیمی بهترین رژیم است که مناسب با شخص شما باشد و به آن پایبند باشید.
- رژیم غذایی کم چربی، کاهش مصرف قند و شیرینی جات، افزایش مصرف میوه و سبزیجات، استفاده از محصولات لبنی کم‌چرب
- کاهش مصرف نمک؛ اینکه در آشپزی از نمک استفاده نکنید کافی نیست. یکی از مهم‌ترین نکات در کاهش مصرف نمک، پرهیز از مصرف محصولات غذایی فرآوری شده است.
- فعالیت بدنی مناسب حداقل ۳۰ دقیقه در روز و در اغلب روزهای هفته
- کاهش مصرف الکل و سیگار
- تهیه ی یک دستگاه فشارسنج
از آنجایی که فشار خون بالا در اغلب موارد علامت خاصی ندارد و قاتل خاموش است، رعایت این نکات برای جلوگیری از انواع سکته‌های قلبی و مغزی، مشکلات کلیوی و… ناشی از زیادی فشار خون، اهمیت زیادی پیدا میکند.
رعایت و اصلاح یکباره ی تمام این موارد، سخت بنظر می‌رسد برای همین توصیه می‌شود که تغییرات سبک زندگی به آهستگی و کم‌کم اعمال شود.
علل ابتلا به فشار خون بالا
با توجه به اهمیت فشار خون و آسیب‌های جدی آن، طبعاً حکمای طب سنتی نیز به آن توجه داشته و در طی سالیان درصدد درمان آن برآمده‌اند. علت فشار خون بالا در طب سنتی، امتلا و پری بدن از مواد و یا خشکی عروق و کاهش قابلیت ارتجاعی و انعطاف پذیری آنها ذکر می‌شود. به طور کلی علل ابتلا به فشار خون بالا از منظر طب سنتی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- علل عروقی: اگر عروق به هر دلیلی، تنگ شوند و دیواره ی آنها دچار گرفتگی و خشکی شود، باعث می‌شود گردش خون فشار بیشتری پیدا کند.
- علل قلبی: اگر قلب به هر دلیلی، خون را با قدرت بیشتری به درون عروق براند یا ضربان آن تندتر بشود، گردن خون نیز فشار بیشتری پیدا میکند.
- علل خونی: اگر به هر علتی غلظت یا حچم خون در گردش در رگها زیادتر بشود، فشار خون افزایش پیدا میکند.
پایین آوردن فشار خون در طب سنتی
رعایت سته ضروریه در طب سنتی که معادل اصلاح سبک زندگی (life style modification) در طب امروزه است، در قدم اول درمان تمام ناخوشی‌ها توصیه می‌شود.
طب سنتی برای درمان فشار خون بالا، توصیه به کاهش میزان مصرف غذا و مصرف غذاهای بدون گوشت، شکم پر کن و مزور میکند. استفاده از کرفس، هویج، گشنیز و جعفری و لیموترش در غذاها توضیه می‌شود.
روغن مالی بدن با روغن زیتون تازه یا روغن بادام شیرین در افراد خشک مزاج و لاغر و ماساژ و بادکش ساق پاها می تواند برای کاهش فشار خون مفید باشد.
بسیاری از گیاهان نیز اثرات قابل توجهی در کاهش فشار خون دارند از جمله سیر، قره قاط، سرخ ولیک و گزنه
دقت کنید که تشخیص علت فشار خون بالا، نوع و شدت فشار خون توسط پزشک متخصص طب سنتی انجام می‌شود. همینطور درصورتی که داروهای دیگری مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از ترکیبات گیاهی با پزشک یا داروساز خود جهت کاهش تداخلات احتمالی مشورت کنید.
درمان فشار خون در گرم مزاجان و سرد مزاجان
معمولا نسخ اساتید طب سنتی برای درمان فشار خون بالا، برای افراد گرم مزاج و سرد مزاج متفاوت است. بایستی توجه داشت که مزاج و احیانا سو مزاج بایستی توسط پزشک متخصص طب سنتی و پس از معاینه تعیین شود.
پایین آوردن فشار خون در افراد گرم مزاج
در گرم مزاجان، نسخ اطبای سنتی برای درمان فشار خون بالا معمولا شامل موارد زیر است:
اسفرزه، تخم گشنیز و خرفه، آلو سیاه یا آلو بخارا، شربت لیمو، آلبالو، مربالی آلبالو، دم کرده آلبالو، شرربت زرشک، دم کرده زرشک، دم کرده چای ترش با لیمو عمانی، دم کرده قره قاط، آش آلو، آش آبغوره و دوغ
پایین آوردن فشار خون در افراد سرد مزاج
نسخ طب سنتی برای درمان فشار خون بالا در سردمزاجان معمولا موارد زیر را شامل می‌شود:
رژیم سیر و آبلیمو، شربت سیر، شیر فندق، دم کرده سنبل الطیب، دم کرده به لیمو، شربت عناب
قابل ذکر است که طرز تهیه، میزان مصرف روزانه و طول مدت مصرف هرکدام از این موارد بایستی بعد از معاینه توسط پزشک متخصص طب سنتی و تجویز ایشان تعیین شود. ممکن است ترکیبی که برای دیگری مفید است برای شما مضر باشد یا با شرایط یا داروهای شما تداخل پیدا کند و یا مصرف با اندازه نادرست سلامت شما را به خطر بیاندازد.
طب مدرن و مطالعات بالینی انجام شده روی ترکیبات گیاهی، اثر کاهنده فشار خون بسیاری از مواردی را که در طب سنتی برای کاهش فشار خون استفاده می شوند، تایید میکند.
موثرترین درمان غیردارویی فشار خون بالا
موثرترین درمان‌های غیردارویی طبق نتایج پژوهش های علمی، اول از همه رژیم DASH یا رژیم مخصوص با هدف کاهش فشار خون میباشد. مواردی مثل روغن سیاهدانه، قره قاط، سیر، زیتون، سیاه دانه، اسفرزه و… در مقادیر معین و طول مدت مشخص در مطالعات بالینی اثرات کاهنده فشار خون از خود نشان داده‌اند.
منتها بایستی دقت بکنید که مثلا مصرف سیر به خودی خود نمی‌تواند باعث درمان فشار خون شود و حتی ممکن است با افزایش حرارت باعث تشدید فشار خون بالا شود.
همچنین برخی موارد مثل گل گاوزبان که خیلی افراد برای کاهش فشار خون و تمدد اعصاب از آن استفاده می‌کنند، طبق مطالعات جدید، ممکن است باعث افزایش بیش از پیش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا شوند. بنابراین مراجعه به پزشک و پرهیز از خوددرمانی در زمینه ی فشار خون بالا، بسیار ضروری است.
جمع بندی
در این مقاله با علل فشار خون از منظر طب سنتی آشنا شده و درباره درمان فشار خون بالا در خانه و نیز پایین آوردن آن با طب سنتی مطالعه کردید. در صورتی که هرگونه نظر یا سوال در این رابطه دارید، در قسمت نظرات در پایین این مطلب ثبت کنید تا متخصصین ما به آنها پاسخ دهند.
همچنین برای تهیه داروهای گیاهی، از جمله قرص گارسین که حاوی عصاره سیر است، به سایت داروخانه آنلاین دکتر اصیلی (مفید طب) مراجعه کرده و محصولات مورد نظرتان را ثبت کنید و خرید اینترنتی خود را به راحتی انجام دهید.
