مطالعات علمی نشان می‌دهند که قطره خواب آور قوی برای بزرگسالان معمولاً با هدف القای آرامش و بهبود کیفیت خواب فرموله شده‌اند و در دوز درمانی، بیهوشی واقعی ایجاد نمی‌کند. اصطلاح قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی بیشتر به شرایط غیر معمول مانند مصرف بیش از حد، نارسایی‌های پزشکی یا تداخلات دارویی مانند ترکیب با داروهای مهارکننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) اشاره دارد. به عبارتی، مصرف درست این قطرهها اثر ملایم و ایمن دارد، اما در دوزهای بسیار بالا و ترکیب با دارو یا الکل ممکن است سطح هوشیاری تا حدی شبیه بیهوشی کاهش یابد و تهدید کننده زندگی باشد. در ادامه این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به طور دقیق و علمی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
مهم‌ترین دلایل بی‌خوابی چیست؟
بی‌خوابی به دلایل روانی، مشکلات جسمی، عادات خواب نامناسب، مصرف مواد محرک و تغییرات هورمونی بروز می‌کند. استرس، افسردگی، نخوابیدن به موقع، بیماری‌های تنفسی، دردهای مزمن، مصرف الکل یا کافئین برخی از دلایلی هستند که اختلال در خواب ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی، استفاده از داروهای خواب آور مانند قطرههای گیاهی و شیمیایی میتواند پروسه به خواب رفتن را تسهیل کند؛ البته نه به عنوان یک قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی.
آیا قطره خواب آور میتواند باعث بیهوشی شود؟
اگر در انتخاب بین قطره و قرص خواب به نتیجه نرسیده‌اید، به این نکته توجه کنید که اثرگذاری قطره خواب آور قوی برای بزرگسالان میتواند از نظر سرعت شروع و شدت، متفاوت از قرص باشد. شاید تصور کنید مصرف این قطرهها شبیه قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی عمل می‌کند، اما واقعیت علمی چیز دیگری است.
واقعیت این است که قطره خواب آور در دوزهای درمانی، قادر به القای خواب و آرامش است، نه بیهوشی. نتیجه یک مطالعه منتشر شده در پایگاه داده PubMed نشان می‌دهد که:
“عصاره والرین (سنبل‌الطیب) در دوزهای درمانی، اثرات آرامبخش کوتاه مدتی دارد، اما هیچ‌گونه اثر بیهوشی در بدن انسان ایجاد نمی‌کند.”
توصیف واژه بیهوشی به مفاهیمی چون بیهوشی کامل، عدم پاسخ به محرک‌های دردناک و نیاز به حمایت دستگاهی برای تهویه اشاره می‌کند که معمولاً به داروهای بیهوشی خاص یا ترکیب‌های دارویی با دوزها و مسیر تجویز متفاوت نیاز دارد.
خطر واقعی وقتی ایجاد می‌شود که:
- قطره خواب‌آور را در مقدار بسیار زیاد مصرف کنید.
- آنها را همزمان با الکل، اپیوئیدها یا داروهای آرامبخش مصرف نمایید.
قطرههای خواب آور چگونه باعث خواب میشوند؟
بسیاری از قطرههای گیاهی، عصاره‌های رقیق شده گیاهانی چون گل ساعتی، بابونه، رازک، سنبل‌الطیب و …. هستند. ترکیبات موثره این قطرهها مانند والرنیک اسیدها، گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA )، آپیژنین و فلاونوئیدها، عمدتا با افزایش اثرات مهاری سیستم عصبی مرکزی، آرامبخشی و خواب را القا می‌کنند.
به این نکته توجه کنید که اثرات دقیق، کمیت و سرعت عمل این داروهای خواب آور به کیفیت عصاره، روش استخراج، دوز مصرف و فرمولاسیون آنها بستگی دارد. بنابراین، نمی‌توان انتظار داشت که دو محصول با برچسب یکسان اثربخشی مشابهی داشته باشند.
در موارد استثنایی ممکن است یک قطره گیاهی یا شیمیایی وضعیتی شبیه قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی ایجاد کند که البته، با مصرف صحیح و رعایت دوز درمانی و مجاز فرآورده دارویی، این تاثیر شدید به طور معمول رخ نمی‌دهد. این موارد عبارتند از:
- زمانی که یک محصول کم‌کیفیت باشد.
- یا به طور غیر قانونی با مواد دارویی قوی‌تر آلوده یا غنی‌سازی شده باشد.
انواع قطرههای خواب آور
قطرههای خواب‌آور موجود در بازار دو نوع گیاهی و شیمیایی هستند. مصرف هر یک از این اشکال دارویی در شرایط طبیعی و دوز درمانی مجاز عموما باعث بیهوشی نمی‌شود؛ اما از آنجا که ممکن است به عللی چون تداخلات دارویی، کیفیت و استانداردسازی محصولات گیاهی یا تنوع تاثیرگذاری قطره در هر فرد، محصول مصرفی شما به صورت قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی عمل کند، مصرف هر دو نوع باید تحت نظر و نسخه پزشک باشد.
قطره خواب آور گیاهی
قطرههای گیاهی خواب آور عصاره‌های استخراج شده از گیاهانی مانند سنبل‌الطیب، بابونه، رازک، گل ساعتی، گل گاوزبان و … هستند که با هدف کاهش اضطراب و تسهیل به خواب رفتن به صورت قطره فرموله میشوند.
ویژگی‌های این نوع از قطرههای خواب اور عبارت است از:
- با تأثیر بر مسیرهای مهاری عصبی عمل می‌کنند.
- معمولاً اثری خفیف تا متوسط در القای خواب و کاهش اضطراب دارند.
- کیفیت و اثر واقعی آنها بین محصولات مختلف بسیار متغیر است؛ به عبارتی، بسته به کیفیت و غلظت عصاره، روش استخراج و فرمولاسیون اثربخشی متفاوتی دارند.
قطره خواب آور پاسی پی
قطره پاسی پی یکی از قطرههای خواب آور گیاهی برای کمک به کاهش استرس، بهبود بیقراری قبل از خواب و آرامش اعصاب است و به عنوان یک قطره خواب آور قوی برای بزرگسالان محسوب می‌شود. این محصول از عصاره گیاه گل ساعتی تهیه شده و به واسطه داشتن انتی‌اکسیدان‌های قوی مانند آلکالوئیدها و فلاونوئیدها تاثیر آرامبخشی خود را اعمال می‌کند.
قطره خوراکی رازک
قطره خوراکی رازک یکی دیگر از قطرههای خوراکی گیاهی است که به برطرف شدن بی‌خوابی و استرس حاصل از آن کمک می‌کند. این محصول هم به عنوان قطره خواب آور قوی برای بزرگسالان با مشکلات خواب و اضطراب توصیه می‌شود. تأثیرات آرامبخش و خواب آور این قطره به اسیدهای تلخ و ترکیب فرار ۲-متیل-۳-بوتن-۲-ال مربوط می‌شود که به تنظیم خواب و کاهش اضطراب کمک می‌کند.
قطره خواب آور شیمیایی
قطرههای شیمیایی خواب آور، فرم‌های مایع داروهای آرامبخش یا ضد حساسیت جهت درمان بی‌خوابی هستند که برای ایجاد خواب آلودگی و القای آرامش مصرف میشوند. از نمونه‌های رایج این اشکال دارویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرمولاسیون‌های مایع بنزودیازپین‌ها
- محلول میدازولام
- قطره ملداکس ملاتونین
- آنتی‌هیستامین‌های خواب‌آور در قالب مایع مانند دیفن هیدرامین یا دوکسایلامین
قطرههای خواب اور شیمیایی ویژگی‌های زیر را دارند:
- معمولاً اثربخشی سریع‌تر، قوی‌تر و پیش‌بینی‌پذیرتر نسبت به اغلب عصاره‌های گیاهی دارند.
- در مقایسه با محصولات گیاهی از ریسک‌های بالاتری مانند سرکوب تنفسی، خواب‌آلودگی شدید و وابستگی برخوردارند.
- در دوزهای بالا می‌توانند وضعیتی شبیه به قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی ایجاد کنند که نیاز به تداخل پزشکی دارد.
واقعیت درباره قطره خواب آور؛ خواب آرام، نه بیهوشی
قطرههای خواب‌آور عمدتاً با ایجاد آرامش و القای خواب طبیعی عمل می‌کنند و در دوزهای درمانی معمول فاقد عملکرد بیهوشی هستند؛ اصطلاح قطره خواب آور قوی در حد بیهوشی تنها در شرایط خاصی مانند مصرف بیش از حد، تداخلات دارویی، ترکیب با داروهای سرکوب کنندهٔ CNS یا تاثیرگذاری متفاوت قطره به دلیل ویژگی‌های فردی دیده می‌شود. قطرههای گیاهی اثرشان متغیر ولی معمولاً ایمن است و برای افرادی که به دنبال خواب ملایم و کاهش اضطراب هستند توصیه می‌شود. در حالی که قطرههای شیمیایی با ویژگی اثربخشی سریع‌تر، برای بی‌خوابی کوتاه مدت یا اضطراب شدید مناسب‌تر هستند، اما خطر وابستگی و سرکوب تنفسی دارند. برای جلوگیری از بروز عوارض جدی، مصرف هر نوع این قطرهها باید تحت نظر پزشک باشد تا دوز مناسب، تداخلات دارویی و شرایط فردی کنترل شود.
سوالات متداول
آیا قطره خواب آور نوزاد یا کودک خطر دارد؟
استفاده از قطرههای خواب آور برای نوزادان و کودکان باید با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. در غیر اینصورت میتواند عوارض جانبی مانند خواب آلودگی مفرط، مشکلات تنفسی، تشنج، اختلالات گوارشی، واکنشهای آلرژیک داشته باشد
میتوانم همزمان قطره خواب آور و الکل مصرف کنم؟
خیر، مصرف همزمان قطره خواب آور و الکل میتواند اثرات سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) را تشدید کند و باعث ایجاد عوارض جانبی خطرناکی مانند خواب آلودگی شدید، افت فشار خون، مشکل تنفس و حتی کما یا مرگ شود.
مصرف قطره خواب آور قبل از جراحی روی بیهوشی و عمل تاثیرگذار است؟
بله، مصرف قطرههای خواب آور قبل از جراحی، حتی اگر گیاهی باشد، میتواند اثر داروهای بیهوشی را تقویت یا غیر قابل پیشبینی کند. این قطرهها به دلیل تداخل با داروهای سرکوبکننده سیستم عصبی مرکزی، مانند داروهای بیهوشی و آرامبخش داخل وریدی، باعث ایجاد مشکلاتی چون خواب آلودگی بیش از حد، کاهش تنفس یا افت فشار خون میشوند.
شما می‌توانید برای خرید انواع داروهای خواب آور قوی گیاهی به داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید. خرید اینترنتی محصولات مورد نظرتان از مرکز معتبری مانند مفیدطب اقدامی سریع، آسان و مطمئن است.
مشاهده و خرید انواع داروی خواب آور قوی
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
