خشکی واژن یکی از مشکلات شایع در زنان است که به دلیل کاهش سطح استروژن، زایمان، عفونتها، یائسگی یا استفاده از برخی داروها ایجاد میشود. این عارضه باعث ناراحتی، سوزش و کاهش رضایت جنسی میشود و نیاز به درمان دارد. پمادهای موضعی، شامل انواع شیمیایی و گیاهی، یکی از راهکارهای موثر برای بازگرداندن رطوبت و بهبود علائم خشکی واژن هستند. علاوه بر آن، استفاده از مرطوبکنندهها، روانکنندهها و تغییر سبک زندگی نیز میتواند علائم این عارضه را کاهش دهد.
برای تهیه انواع محصولات ضد عفونت و التهاب واژن شامل قویترین داروی ضد قارچ واژن به لینک زیر مراجعه نمایید:
خرید قویترین داروی ضد قارچ واژن
علت ایجاد خشکی واژن در بانوان
در بسیاری از زنان، خشکی واژن به دلیل کاهش سطح استروژن است که به طور طبیعی با افزایش سن یا ورود به دوران یائسگی رخ میدهد. کاهش استروژن موجب نازک شدن و کاهش انعطاف پذیری بافتهای ولو و واژن میشود و در نهایت میتواند به خشکی واژن منجر گردد.
به نقل از مجله clevelandclinic، برخی بیماریها یا درمانهای مرتبط با آنها نیز موجب خشکی واژن میشوند. از جمله؛
- مصرف قرصهای ضدبارداری یا هر نوع روش هورمونی جلوگیری از بارداری
- شیردهی و زایمان
- درمانهای سرطان، از جمله شیمیدرمانی و درمانهای هورمونی
- مصرف برخی داروها؛ داروهای ضد استروژن، برخی داروهای ضدافسردگی و آنتیهیستامینها
- عدم تحریک جنسی
- برداشتن تخمدانها (اووفورکتومی)
- بیماری خودایمنی سندرم شوگرن
- استفاده از شویندههای معطر در اطراف یا داخل واژن
- دیابت
درمان خشکی و سوزش واژن
درمان خشکی واژن به دو روش هورمونی و غیر هورمونی انجام میشود:
روش هورمونی: رایجترین روش درمانی برای خشکی واژن که در نتیجه کاهش استروژن بروز میکند، استفاده از استروژن موضعی است. این شیوه با جایگزینی بخشی از هورمونهای از دست رفته، موجب کاهش نشانههای مرتبط با خشکی واژن میشود. این درمان به اشکال مختلفی انجام میشود
- حلقههای واژینال استروژندار مانند Estring و Femring
- شیافهای واژینال بر پایه اسید هیالورونیک
- قرص واژینال استروژندار (Vagifem و Osphena)
- کرمهای حاوی استروژن (Estrace, Estradiol, Premarin)
درمان غیر هورمونی: این رویکرد درمانی شامل روشهای زیر است:
- روانکنندههای پایه آب: این روانکنندهها را باید قبل از رابطه جنسی در واژن و محل تماس با شریک خود استفاده کنید تا درد یا ناراحتی کاهش یابد؛ مانند Astroglide یا K-Y.
- مرطوبکنندههای واژینال: استفاده از مرطوبکننده مخصوص واژن هر چند روز یکبار میتواند علائم خشکی واژن را تسکین دهد. میتوانید چند بار در هفته قبل از خواب از مرطوبکننده استفاده کنید.
- تمرینات عضلات کف لگن: تمرینهایی مانند کگل (Kegel) با شل کردن عضلات سفت، تقویت عضلات ضعیف و افزایش جریان خون به واژن، علائم خشکی این ناحیه را تسکین میدهند.
- فعالیت جنسی منظم: داشتن تحریک جنسی با افزایش جریان خون و ترشحات واژن، خشکی این ناحیه را تسکین میدهد.
- گشادکنندههای واژن: این ابزارها به کشش و فعال کردن عضلات واژن کمک میکنند. در صورتی که علائم خشکی واژن شما شدید باشد، میتوانید از آنها در فیزیوتراپی استفاده کنید.
درمان با قرص پروبیوتیک
پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای زندهای هستند که با حمایت از باکتریهای مفید بدن و حفظ تعادل میکروبی آن، سلامت بدن را تضمین میکنند.
مصرف این قرصها از طریق دو مکانیزم میتواند در کاهش علائم خشکی وازن موثر باشد (health):
- بازگرداندن باکتریهای خوب: از جمله این باکتریها میتوان به “لاکتوباسیلوس” اشاره کرد. این میکروارگانیسم رایجترین باکتری موجود در واژن است و به رطوبت و اسیدیته بافت کمک میکند. حفظ مقدار ثابتی از باکتریهای لاکتوباسیلوس برای سلامت ایدهآل واژن ضروری است.
- کمک به حفظ سطح استروژن: این هورمون نقش موثری در نگهداری باکتریهای خوب واژن دارد. با کاهش سطح استروژن، مصرف پروبیوتیک ممکن است به حفظ سطح طبیعی استروژن کمک کند.
پروبیوتیکها را میتوانید:
- به صورت مکمل خوراکی مصرف کنید.
- به شکل شیاف مستقیما در واژن قرار دهید.
- از طریق مصرف منابع غذایی غنی از پروبیوتیک دریافت کنید؛ مانند غذاهای تخمیری (ماست)
برای درمان خشکی واژن از چه پمادی استفاده کنیم؟
پمادهای تسکیندهنده خشکی و ناراحتی واژن محصولاتی حاوی نرمکننده و مرطوبکننده هستند که با بهبود رطوبت ناحیه تناسلی، علائم خشکی و تحریکات آن را کاهش میدهند.
برای درمان این عارضه محصولات متنوعی در بازار یافت میشود. در ادامه به بررسی ویژگیهای بهترین پماد برای درمان خشکی واژن را میپردازیم:
|
ویژگیهای بهترین پماد برای درمان خشکی واژن |
||
|
انواع پماد |
نرم کنندهها (Emollients) | ترکیباتی که باعث نرمی سطح پوست شده و احساس لطافت ایجاد میکنند. |
| عاملهای پوشاننده (Occlusive agents) | ترکیباتی که یک لایه محافظ روی پوست ایجاد میکنند تا تبخیر آب کاهش یابد و رطوبت حفظ شود. | |
| جاذبهای رطوبت (Humectants) | ترکیباتی مثل گلیسیرین و هیالورونیک اسید که آب را از محیط یا لایههای زیرین پوست جذب میکنند و باعث افزایش رطوبت داخلی پوست میشوند. | |
|
ترکیبات مفید در پماد |
سرامیدها | به بازسازی سد محافظتی پوست کمک میکنند. |
| اسید سالیسیلیک | در ترکیب با سرامیدها علائم خشکی و پوسته پوسته شدن را کاهش میدهد. | |
| اسید هیالورونیک | رطوبت پوست را فراهم میکند. | |
|
ترکیبات غیر مفید پماد |
عطرها، رنگها و آلرژنهای رایج | تحریک پوست را افزایش میدهند. |
| الکل | پوست را خشک میکنند. | |
| فرمولاسیون چرب | باعث فولیکولیت در برخی افراد میشود. | |
ژل کرم های موضعی شیمیایی
ژل کرمهای موضعی شیمیایی گروهی از محصولات مناسب برای افزایش رطوبت و لغزندگی بافتهای واژن هستند. این ژلها را میتوانید روی دیوارههای واژن مورد استفاده قرار دهید.
این محصولات معمولا شامل مرطوبکنندهها، مواد نرمکننده و گاهی استروژن موضعی هستند و با کاهش تبخیر آب و تقویت لایههای داخلی بافت واژن، خشکی و تحریک ناشی از کاهش استروژن یا عوامل دیگر را کاهش میدهند.
ژل لوبریکانت
لوبریکانت یا روانکننده، مایع یا ژلی است که برای کاهش اصطکاک ناخواسته در حین رابطه جنسی استفاده میشود. این محصول خشکی واژن و ناراحتی هنگام رابطه جنسی را کاهش میدهد و تسکین کوتاه مدتی از خشکی واژن حین رابطه فراهم کنند. ژل روان کننده لوبریکانت را میتوانید روی بخش خارجی (فرج) و داخل واژن استعمال کنید. با توجه به ویژگیهایی چون:
“مرطوبکنندگی، افزایش آبرسانی بافت و بهینهسازی محیط موضعی”
میتوان آن را به عنوان بهترین پماد درمان خشکی واژن معرفی کرد.
ژل کلوتریمازول
کلوتریمازول یکی از قویترین داروی ضد قارچ واژن موضعی به شکل ژل یا کرم است که معمولا برای درمان عفونتهای قارچی واژن (کاندیدیازیس) استفاده میشود. این ژل با کنترل رشد قارچهای مضر، عفونت و التهابات مرتبط با واژن را رفع و محیط واژن را برای باکتریهای مفید مناسبتر میکند.
کلوتریمازول با کاهش عفونت و التهاب در ناحیه واژن، تحریک و خشکی این ناحیه را کاهش میدهد و به بهبود سلامت بافت واژن و راحتی در رابطه جنسی کمک میکند.
پماد ویتامین A
جهت انتخاب بهترین پماد برای درمان خشکی واژن، میتوانید از پماد ویتامین A هم استفاده کنید؛ به ویژه در شرایطی که این عارضه در نتیجه التهاب و عفونتهای مزمن ایجاد شده باشد.
ویتامین A در فرمولاسیون این محصول، به ترمیم بافتهای آسیب دیده کمک میکند و شرایط بافت ملتهب یا آسیب دیده واژن را بهبود میدهد.
پماد های گیاهی درمان خشکی واژن
این پمادها فرمولاسیونی از ترکیبات طبیعی مانند عصاره آلوئهورا، روغن نارگیل، روغن بادام و هیالورونیک اسید گیاهی دارند و فاقد مواد شیمیایی مصنوعی، الکل و پارابن هستند. پمادهای گیاهی به دلیل ترکیبات طبیعی، عوارض جانبی کمتری دارند و برای استفاده طولانی مدت یا افراد حساس به مواد شیمیایی مناسبتر هستند.
ژل ری نرم
ژل ری نرم یک مرطوبکننده غیر هورمونی است که با ایجاد لایهای مرطوب، لغزنده و محافظ بر سطح مخاط واژن، علائم خشکی این ناحیه را کاهش میدهد. این محصول فرمولاسیونی از ترکیبات زیر دارد:
- روغنهای معدنی
- آب دیونیزه
- گلیسیرین
- کربومر (برای ایجاد قوام و پایداری ژل)
این ترکیبات ژل ری نرم با ایجاد یک لایه چسبنده روی مخاط داخلی واژن قرار میگیرند و به مدت ۱ تا ۳ روز با دیوارههای واژن در تماس میمانند، رطوبت را حفظ کرده و علائم خشکی را کاهش میدهند.
ژل واژیهیل
ژل واژیهیل یکی دیگر از مرطوبکنندههای طبیعی برای واژن است. این پماد دارای ترکیباتی مانند ویتامین E و عصاره رازک است؛ به بهبود آثار حاصل از آتروفی واژن (خشکی یا التهاب جدارههای واژن به دلیل کمبود استروژن) کمک میکند. واژیهیل باریج را میتوان بهترین پماد درمان خشکی واژن در دوران یائسگی و سوزش و درد ناشی از این عارضه معرفی کرد.
یائسگی و مشکلات خشکی واژن
در دوران یائسگی، به دلیل کاهش سطح استروژن، بافتهای واژن نازکتر شده و حساستر میشوند. این وضعیت زمینه را برای خشکی واژن یا همان آتروفی واژن (vaginal atrophy) فراهمی میکند. در این شرایط، آمیزش جنسی با درد همراه میشود. رویکردهای درمانی، که در قسمتهای قبل به انها اشاره کردیم، میتواند تا حد زیادی به تسکین علائم درد و کاهش خشکی واژن کمک کند.
تاثیر خشکی واژن بر روابط جنسی
خشکی واژن میتواند کیفیت زندگی جنسی را تحت تاثیر قرار دهد؛ این عارضه رابطه جنسی را دردناک میکند که به آن “dyspareunia” گفته میشود. خشکی واژن این زوایا از رابطه جنسی را هم تحت تاثیر قرار میدهد:
- کاهش صمیمیت و میل جنسی
- آسیبهای جسمی مانند خونریزی و آسیب بافتی
- اختلال روانی و ایجاد اضطراب
- کاهش لذت و رضایت جنسی
عوارض استفاده از پمادهای خشکی واژن
حتی اگر بهترین پماد برای درمان خشکی واژن را استفاده میکنید، لازم است اصول صحیح والبته توصیههای پزشک درباره نحوه استفاده را رعایت نمایید. استفاده نادرست یا بیش از حد از محصولات تسکین دهنده خشکی واژن می تواند عوارضی همراه داشته باشد؛
- کبودی پوست
- قرمزی پوست
- خارش و سوزش
- کهیر
- جوش یا التهاب پوستی
برخی پمادها ممکن است باعث سوزش، آلرژی یا تغییر فلور طبیعی واژن شوند و باید با احتیاط استفاده شوند.
نحوه مصرف پماد خشکی واژن
معمولا توصیه میشود کرم را یک بار در روز داخل واژن اعمال کنید. با توجه به نیاز شخصی خود میتوانید دفعات استفاده را تنظیم کنید و پس از بهبود علائم، دفعات استفاده از پماد برای سوزش واژن یا خشکی را کاهش دهید.
سایر نکات نحوه مصرف:
- پماد خشکی واژن را قبل از خواب استفاده کنید.
- هنگام استفاده از این محصول از پوشک کوچک (پد بهداشتی) استفاده کنید.
سوالات متداول
چه زمانی برای درمان خشکی واژن به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت اختلال در فعالیتهای روزمره یا زندگی جنسی، عدم بهبود عارضه در نتیجه درمانهای بدون نسخه و یا مشاهده خونریزی شدید واژینال حتما به پزشک مراجعه کنید.
بهترین پمادها برای درمان خشکی واژن کدامند؟
بهترین پمادهای برای درمان خشکی واژن محصولاتی حاوی استروژن یا مرطوبکنندههایی بر پایه آب هستند.
