کمر درد و دردهای مفصلی دیگر مانند درد زانو، می‌توانند بسیار آزاردهنده بوده و حتی اختلال اساسی در زندگی روزمره ما ایجاد کنند. روش‌های مختلفی برای تسکین یا درمان این دردهای مفصلی استفاده می‌شود که یک دسته از راه‌های آن مربوط به طب سنتی است. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب درمورد انواع دردهای مفصلی از جمله زانو درد و کمر درد در طب سنتی صحبت خواهیم کرد. توصیه‌ها و روش‌های سبک زندگی و غذایی رایج در مورد درمان دردهای مفصلی بیان می‌شود. در ادامه به نسخ رایج درمان دردهای کمری در طب سنتی می‌پردازیم.
درد مفاصل از نظر طب سنتی
درد یا وجع یکی از حالات غیرطبیعی است که برای بدن انسان رخ می‌دهد و ممکن است دو علت داشته باشد:
تغییر مزاج ناگهانی یا گسستگی و آسیب مفصل.
در مورد درد مفصلی ابتدا لازم است به این نکته اشاره کرد که در منابع طب سنتی ایران، هر دردی که در بندگاه (مفصل) اتفاق می‌افتد، به طورکلی درد مفصلی یا وجع المفاصل نامیده می‌شود. درعین حال برخی از این دردها به طور خاص، به این صورت نیز نامگذاری می‌گردند: فقط درد مفاصل دست و پا، درد مفصلی نامیده شده و درد در مفاصل دیگر، هر یک نامی جدا دارند. (مثلاً درد مفصل ورک را وجع الورک می‌نامند.)
شاید علاقمند باشید در مورد طریقه مصرف قرص زردچوبه برای درد مفاصل بیشتر بخوانید.
انواع درد مفصلی
دردهای مفصلی از جمله کمر درد در طب سنتی را می‌توان ازنظر وجود ورم یا عدم ورم در آنها به دو دسته تقسیم کرد: دردهای ساده و مادی.
دردهای ساده، بدون ورم هستند و دردهای مادی، در آنها ورم وجود دارد.
دردهای مفصلی در نوع ساده صرفاً غلبه سردی، گرمی و یا خشکی منجر به ایجاد درد مفصلی می‌گردد و دیگر ماده بیماری‌زا (اخلاط چهارگانه) در ایجاد بیماری دخالتی ندارد. نوع ساده با توجه به کیفیت غالب به زیرگروه‌های زیر تقسیم می‌شوند: سرد، گرم و خشک.
- در سوء مزاج گرم، غلبه گرمی در مفصل با علل مختلف منجر به گرمی و التهاب مفصل و درنتیجه ایجاد درد می‌شود.
- سوء مزاج سرد، با غلبه سردی در مفصل موجب جمود و خشکی مفصل شده و باعث ایجاد درد می‌شود.
- در سوء مزاج خشک، خشکی موجب انقباض و جمع شدگی بافت مفصلی شده و ایجاد درد می‌کند. در این حالت به علت انقباضی که در بافت مفصلی ایجاد می‌شود بین این بافت و بافت اطراف، گسستگی (تفرق اتصال) رخ می‌دهد.
باید گفت در نوع سرد و گرم نیز نوعی گسستگی مفصل ایجاد می‌شود که موجب تشدید درد می‌گردد، در نوع سرد، این گسستگی در خود بافت مفصلی به واسطه التهاب و در نوع گرم در بین مفصل و بافت اطراف، گسستگی رخ می‌دهد.
برای مشاهده لیستی از انواع داروی گیاهی ضد التهاب مفاصل می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید و با مطالعه بروشور هر محصول اقدام به خرید کنید:
احتمال مادی بودن دردها بیشتر از ساده بودن آن‌هاست و ماده مطرح شده در این دردها در گوشت اطراف مفصل وجود دارد که گاهی به سمت رباط‌ها نیز نفوذ پیدا می‌کند اما به اعصاب و زردپی‌ها نمی‌رسد.
با توجه به این توضیحات، قبل از درمان درد مفصلی مثل کمر درد، زانو درد، لگن و… لازم است که علت درد مشخص شده و براساس آن، تدابیر لازم تجویز شود.
توصیه‌های کاهش درد مفاصل
توصیه‌های غیر دارویی
یکی از بهترین روش‌های کنترل دردهای کمری به خصوص وقتی که طبق نظر پزشک مشکل خاصی شما را تهدید نمی‌کند استفاده از کاهش وزن و ورزش است که در طولانی‌مدت فشار وارد به ستون فقرات را به اندازه قابل توجهی می‌کاهد.
- بهتر است زیر نظر مربی ورزش کنید، خیالتان راحت است که مهره‌ها مشکلی ندارند.
- در آب راه بروید.
- از ماساژ بهره بگیرید.
- روغن مالی و ماساژ در باز کردن عضلات بسیار کمک‌کننده هستند.
- می‌توانید از کمربندهای طبی نیز استفاده کنید. به تدریج عضلات شما قوی شده از گرفتگی کاسته می‌شود.
- البته ماساژ توسط یک فرد آموزش‌دیده نیز در حین تغییر سبک زندگی و روال کاهش وزن، پیش‌برد درمان را سرعت می‌بخشد.
- اطراف فقرات بادکش به کنترل درد کمک می‌کند.
- ماساژ و طب سوزنی در مراکز دانشگاهی زیر نظر فردی متخصص با توجه به ام.آر.آی شما نیز کاربردی است.
شما می‌توانید برای ماساژ از کرم هفت گیاه ویشکا کمک بگیرید. کرم ماساژ بدن ویشگافید، حاوی عصاره هفت گیاه بوده و برای تسکین دردهای روماتیسمی و دردهای عضلانی به کار می رود.
توصیه‌های غذایی
تدابیر تغذیه می‌تواند براساس نوع و علت درد متفاوت باشد اما به طور کلی موارد زیر به عنوان پرهیزهای غذایی در موارد ابتلا به کمر درد در طب سنتی ذکر می‌شوند:
بادنجان، هندوانه، هلو، خیار، گوجه فرنگی، مواد غذایی مانده و فریزری، مواد غذایی کنسروی، آماده و کارخانه‌ای، یخ، قهوه، نسکافه، کاکائو، گوشت شتر، گاو، گوساله و…
همچنین توصیه می‌شود اگر از درد مفصلی رنج می‌برید، موارد زیر را رعایت بفرمایید:
- مواد غذایی، میوه‌ها و سبزیجات تازه که مزاج معتدل یا گرم دارند (مثلا سیب شیرین، گلابی، انگور شیرین، ریحان، شوید و…) میل کنید.
- استفاده از گوشت شتر مرغ به جای گوشت‌های دیگر.
- تنقلات و شیرینی‌های طبیعی: مویز (۲۰-۱۵ عدد)، انجیر خشک (۵ عدد)، بادام پوست کنده (۱۰ عدد یا به صورت حریره بادام یا شیربادام)، عسل ۳-۲ قاشق مرباخوری
- نان برشته با عسل طبیعی یا مربای سیب، بالنگ و به یا رب سیب و رب به در وعده صبحانه.
- اضافه کردن ادویه‌جات گرم مانند زیره، رازیانه، انیسون، دارچین، زعفران و سیزیجاتی از قبیل شنبلیله، شوید، جعفری، ماش و مارچوبه به غذاها.
- چلوگوشت شتر مرغ
- شربت آب و عسل و زعفران به جای آب.
- شیره انگور با نان سنگک به جای وعده شام یا در وعده صبحانه.
- حلوای ماش و بادام روزی ۲ قاشق غذاخوری
- دم کرده بابونه، بادرنجبویه و زنجبیل روزی ۳-۲ استکان.
انواع مسکن کمر درد در طب سنتی
مسکن‌های درد مفاصل از جمله کمر درد در طب سنتی به دو دسته مسکن‌های حقیقی و داروهای مخدر تقسیم می‌شوند:
هر گاه داروهای مسکن باعث از بین رفتن قطعی و کامل علت بیماری شود و ماده و عامل بیماری را کامل از بین ببرد. و باعث برقراری مجدد تعادل مزاج شود، جزو داروهای مسکن حقیقی طبقه‌بندی می‌شوند. در حقیقت داروهای مسکن حقیقی باعث درمان قطعی درد می‌گردند.
ولی گاهی اوقات با توجه بـه شدت درد که ممکن است باعث تحلیل قوای بیمار شود، طبیب مجبور است که درد را هر چه سریعتر تخفیف دهد، حتی اگر نتواند به طور کامل سبب درد را از بین ببرد. بنابراین از داروهایی بـا مکانیسم‌های سکرآور و مرطب عضو و یا مخدر استفاده می‌کند که تسکین موقّت درد را به همراه دارد در حالی که علت اصلی بیماری هنوز بر جای خود باقیمانده است.
مسکن‌های حقیقی می‌توانند دارای طبیعت سرد یا گرم باشند در حالی که داروهای مخدر لزوما دارای طبیعت سرد بوده و باعث تسکین درد می‌گردند.
شما می‌توانید انواع قرص، پماد و اسپری ضد درد گیاهی را از طریق لینک زیر مشاهده کنید و به مشخصات و نحوه خرید هر یک دسترسی داشته باشید:
درمان کمر درد در طب سنتی
برخی از درمان‌های طب سنتی برای درد مفاصل و کمر را در ادامه می‌توانید مطالعه بکنید. لازم به ذکر است که تشخیص اینکه کدام درمان برای شما مناسب است، با پزشک متخصص طب سنتی است.
- از روغن سیاه‌دانه یا زیتون مقداری در شیشه بریزید و ۴-۳ قطره روی موضع درد بمالید. این روغن می‌تواند درد را ساکت کند. می‌توان از روغن سیاه‌دانه آماده نیز استفاده کرد.
جهت تهیه روغن سیاه دانه برای کمر درد به صورت آماده و فرآوری‌شده می‌توانید از طریق لینک زیر این محصول را به راحتی خرید کنید:
- در مغز هسته سنجد ترکیبات ضد درد وجود دارد. سنجد را با هسته آسیاب کرده و روزی ۲ قاشق غذاخوری میل کنید.
- حدود نیم کیلو شنبلیله را در ۱/۵ لیتر آب بجوشانید و صاف کنید. این جوشانده را در یخچال بگذارید و در طول روز مصرف کنید. این جوشانده می‌تواند درد مفاصل و پاها را کاهش دهد.
- خوردن آبگوشت شترمرغ با نخود روزی یک وعده تا حداقل ۴۰ روز
- شیر با عسل، گلاب و پودر سنجد (در یک لیوان شیر، یک قاشق مرباخوری عسل)
- ماساژ و روغن مالی مفاصل با روغن زیتون، شترمرغ و بابونه می‌تواند موثر باشد. بهتر است که ابتدا مفصل دردناک را با پارچه‌ای نسبتا زبر کمی گرم کرده و سپس روغن مالی را انجام دهید.
- بادکش گرم و ماساژ یک روز در میان، محل دردناک را با پارچه‌ای نسبتا زبر کمی مالش دهید تا ضرب دیدگی و کشیدگی عضلات کمتر شود.
برخی از نسخه‌های کمر درد در طب سنتی
مرهم دنبه و خرما
خرما و دنبه را باهم چرخ و مخلوط کنید تا به شکل حلوا شود که نه خرما پیدا باشد نه دنبه. می‌توانید شب تا صبح روی موضع گرفتگی عضلات از این مرهم استفاده کنید.
ضماد کشمش کولی
۱۰۰ گرم کشمش کولی (دبق) را در ۴ لیوان آب در ظرفی آرام بپزید و وقتی نرم شد با گوشت‌کوب بمالید تا به قوام بیاید.
سپس با الک صاف کنید و دوباره حرارت دهید (در این حین هم بزنید تا غلیظ و مثل قیر مذاب شود). پارچه‌ای به اندازه محل درد تهیه کنید و در سینی پهن کنید. مایه تهیه شده را با کاردک روی پارچه بمالید. سپس پارچه را روی کمر بچسبانید. ضماد ۴ روز می‌چسبد و روز پنجم جدا می‌شود. در صورت نیاز در حمام جدا کنید. ۲۴ ساعت آزاد باشید اگر دوباره درد داشتید یک بار دیگر ضماد تهیه کنید و به کمر بچسبانید. مایه باید چسبناک باشد و اگر نچسبد یا قطره‌ای از آن جدا شود باید یک بار دیگر تهیه شود.
ضماد بیخ حلیمون
بیخ حلیمون ۵۰ گرم، چله داغی ۵۰ گرم، هواچوبه ۵۰ گرم. این مواد را باهم مخلوط کرده، بکوبید و از الک آردی صاف کنید. هر شب مقداری از آن با زرده تخم‌مرغ خام خمیر کنید و با چنگال هم بزنید تا خمیر کش‌داری حاصل شود. خمیر را روی پارچه پهن کنید و روی کمر یا ناحیه سیاتیک ضماد کنید.
جمع بندی
همانطور که در طول متن مقاله مطالعه کردید، این مبحث به روش‌های رایج درمان کمر درد در طب سنتی پرداخته و می‌تواند برای افرادی که از این دردها رنج می‌برند بسیار کمک‌کننده باشد. با این حال بهتر است قبل از استفاده از هر روش با پزشک طب سنتی مشورت کنید.
برای خرید راحت و سریع هرکدام از محصولات معرفی شده در مقاله، کافی است به اپلیکیشن یا وبسایت داروخانه آنلاین مفیدطب بروید. در مفیدطب می‌توانید محصول مورد نظر خود را در کمتر از یک دقیقه سفارش دهید و آن را در کوتاه‌ترین زمان ممکن درب منزل تحویل بگیرید.
اگر درباره هرکدام از این محصولات نظر یا سوالی دارید، آن را با ما در میان بگذارید. ما سؤالات شما را با نظر دکتر داروساز پاسخ خواهیم داد.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی و نیز توسط متخصصین ما تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
