تصور کنید دارید در جاده‌ای بکر و زیبا رانندگی میکنید و همزمان در حال پیداکردن آهنگ مورد علاقه‌تان هستید. دارید به این فکر میکنید که در بهترین حالت ممکن هستید و چقدر دنیا زیباست. ناگهان چراغ بنزین ماشین چشمک می‌زند، همه چیز خراب می‌شود و تنها چیزی که در ذهنتان می‌آید خروجی بعدی است تا بتوانید به نزدیک‌ترین پمپ بنزین برسید و باک خودروتان را پر کنید تا به روال قبل برگردید. متأسفانه، بدن انسان چنین شاخصی ندارد. وقتی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری کم شوند، هیچ چراغی وجود ندارد که چشمک بزند. در عوض آنچه بدن در این مواقع انجام می‌دهد، کاهش میزان مواد مغذی مو و ناخن‌ها است – چراکه حفظ وضعیت ایده‌آل آن‌ها در مقایسه با مغز، قلب و سایر اندام‌ها اهمیت کمتری دارد. زینک یکی از مواد معدنی حیاتی برای بدن است. زینک برای سلامت کل بدن و به ویژه برای رشد موهای سالم ضروری است. ریزش مو از مهمترین عوارض کمبود زینک محسوب می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفیدطب درباره ارتباط کمبود زینک و ریزش مو صحبت می‌کنیم، اما بهتر است قبل از آن، بیایید نگاه کوتاه و کلی به زینک بیندازیم. با ما همراه باشید.
زینک چیست؟
بیشتر ما در مورد زینک چیزهایی شنیده‌ایم – این ماده معدنی برای بدن ضروری است. ضروری یعنی بدن ما آن را تولید نمی‌کند، بنابراین باید آن را از رژیم غذایی خود دریافت کنیم. شیوع کمبود زینک رو به افزایش است. تنها مردم کشورهای فقیر نیستند که از کمبود زینک رنج می‌برند؛ حتی بسیاری از کسانی که در کشورهایی با وضعیت اقتصادی خوب زندگی می‌کنند هم به کمبود زینک دچار هستند.
کمبود زینک در افراد گیاهخوار بیشتر دیده می‌شود. ریسک ابتلا به کمبود زینک در افراد با مشکل جذب هم بالاتر است. همچنین افراد با بیماری‌های مزمن از جمله دیابت نیز ممکن است به کمبود زینک دچار باشند.
چرا باید به کمبود زینک اهمیت داد؟
شما به این فلز براق خاکستری مایل به آبی، برای تقسیم و رشد هر سلول در بدن (از جمله سلولهای مو) نیاز دارید. زینک همچنین برای داشتن سیستم ایمنی سالم ضروری است؛ افرادی که با کمبود زینک مواجه هستند بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند و دیرتر بهبود پیدا می‌کنند. در این افراد، همچنین زمان مورد نیاز برای ترمیم زخم طولانی‌تر است، چرا که زینک در ترمیم و بهبود آسیب‌ها نقش دارد.
علاوه بر این‌ها، وجود زینک برای تولید DNA، فعالیت بیش از ۳۰۰ نوع آنزیم، عملکرد بهتر تیروئید و… لازم است. البته نقش‌های زینک در فرآیندهای سلولی بدن انسان به این موارد محدود نمی‌شود، اما طرح همه آن‌ها در حوصله این متن نیست.
ریزش مو یکی از نشانه‌های اصلی کمبود زینک است.
سایر نشانه‌های رایج کمبود زینک
- طولانی شدن زمان بهبود زخم‌ها
- عفونت‌های مکرر و سرماخوردگی
- بیماری‌های پوستی مانند آکنه و اگزما
- احساس بیحالی
- کاهش قدرت تمرکز
- کاهش حس چشایی و بویایی
- اسهال
اگر دچار ریزش مو شدید و ناگهانی شده‌اید و یا مدتی است که حس میکنید موهایتان رشد نمی‌کند، به خواندن این مقاله ادامه دهید، چرا که ممکن است رابطه بین کمبود زینک و ریزش مو خود را پیدا کنید.
کمبود زینک و ریزش مو چه ربطی به یکدیگر دارند؟
سلولهای مو جزو سریع الرشد ترین سلولهای بدن ما هستند و به همین دلیل به مقدار زیادی مواد مغذی و انرژی نیاز دارند.
نقش زینک آن‌قدرها هم ساده نیست که با وصل شدن به فولیکولهای مو، جلوی ریزش مو را بگیرد و باعث رشد مو شود. از آنجا که زینک نقش‌های متنوعی از جمله کمک به رشد و تقسیم هر سلول، ایجاد DNA، سنتز پروتئین و همچنین هورمون تیروئید را ایفا میکند، اختلال در هر یک از این فرایندهای مهم میتواند منجر به ریزش مو شود.
نقش زینک در سلامت مو
- زینک یک آنتی‌اکسیدان قوی است. اکثر مردم ویتامین C، A و E را به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های قوی می شناسند و با اثر آنتی اکسیدانی زینک ناآشنا هستند، اما واقعیت این است که زینک با خنثی کردن رادیکال های آزاد اکسیژن، فولیکولهای موی ما را از اثر این عوامل مخرب نجات می‌دهد!
- علاوه بر این، زینک به تولید سبوم، چربی طبیعی مو کمک میکند. سبوم پوست سر را مرطوب نگه می دارد. این چربی همچنین پوست سر را از دو عامل مهم ریزش مو، یعنی پوسته ریزی و نفوذ میکرب‌ها محافظت میکند.
شواهد تاثیر زینک بر ریزش مو
مکانیسم اثر دقیق زینک در بهبود ریزش مو مشخص نیست، اما شواهدی به نفع تاثیر مثبت زینک در این مورد وجود دارد:
- مشاهدات نشان می‌دهد سطح زینک بدن بیماران دچار آلوپسی آره آتا (کچلی موضعی) بسیار کمتر از افراد سالم است. مطابق مطالعات تجویز مکمل زینک میتواند به عنوان یک درمان کمکی برای این بیماری در نظر گرفته شود.
- مطالعات بر روی افراد دچار کچلی با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) نشان می دهد که این نوع کچلی نیز با کمبود زینک در ارتباط است. بعلاوه، زینک میتواند آنزیم آلفا ردوکتاز را مهار کند و از این طریق سبب کاهش فعالیت مخرب تستوسترون در فولیکولهای مو شود.
- در زنانی که به کیست تخمدان و کم کاری تیروئید مبتلا هستند و از ریزش مو رنج می‌برند، زینک میتواند نجات‌دهنده باشد. تحقیقات نشان داده است که ریزش موی زنان دچار کم‌کاری تیروئید، با مصرف مکمل زینک بهبود چشمگیری می یابد.
همانطور که خواندید، کمبود زینک و ریزش مو با انواع مختلف، به یکدیگر مرتبط هستند.
چه کسانی به کمبود زینک مبتلا می‌شوند؟
تخمین زده می‌شود که حدود ۲۵% از جمعیت جهان (۲ میلیارد نفر) به کمبود زینک مبتلا باشند. دلیل آن هم این است که به علت کشاورزی و استفاده از سموم، مواد ضروری موجود در خاک از جمله زینک در حال اتمام است. این موضوع سبب کاهش محتوای زینک موجود در محصولات کشاورزی و دامی می‌شود.
افرادی که به دلیل مشکلات گوارشی نمی‌توانند زینک را به خوبی از دستگاه گوارششان جذب کنند، بیشتر در معرض خطر کمبود زینک هستند. همچنین افراد مسن یا مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، سرطان و بیماری‌های کلیوی ممکن است با کمبود زینک روبه‌رو باشند.
به علاوه، مصرف مکمل‌های زینک به گیاهخواران، ورزشکاران، زنان باردار توصیه می‌شود.
چگونه زینک را از رژیم غذایی دریافت کنیم؟
برای تامین زینک مورد نیاز بدن باید از غذاهایی که سرشار از زینک هستند استفاده کنیم. از آنجا که زینک در بدن ما ذخیره نمی‌شود، باید همیشه منابع غذایی زینک را در رژیم غذاییمان بگنجانیم. یکی از مهمترین منابع زینک گوشت است.
سایر منابع حیوانی زینک عبارتند از:
- زرده تخم مرغ
- گوشت گاو
- گوشت بره
- جوجه
- صدف خوراکی
- خرچنگ دریایی
- شیر و سایر محصولات لبنی
کمبود زینک و ریزش مو ناشی از آن میتواند برای افرادی که گیاهخوار هستند موضوعی آزار دهنده باشد. اما زینک در بسیاری از مواد غذایی گیاهی نیز وجود دارد:
- دانه کدو تنبل
- نخود
- لوبیا
- اسفناج
- قارچ
- محصولات سویا(تخمیر شده)
- پودر کاکائو
- بادام هندی
- بادام‌‌ها
- غلات کامل
اگر زینک در آجیل و لوبیا وجود دارد، چرا گیاهخواران در معرض کمبود زینک و ریزش مو هستند؟
منابع غذایی گیاهخواران حاوی فیتات هاست. فیتات ها موادی هستند که مانع جذب زینک و سایر مواد معدنی می‌شوند. برای کاهش میزان فیتات‌ها و جلوگیری از کمبود زینک و ریزش مو، گیاهخواران باید لوبیا و عدس را قبل از مصرف به مدت حداقل ۱۲ ساعت در آب نم کنند. با این کار فیتات‌ها از حبوبات خارج می‌شوند در نتیجه جذب زینک افزایش می‌یابد.
روزانه چه مقدار زینک باید مصرف کنیم؟
قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم، به این نکته توجه داشته باشید که قرص یا شربت‌ها نمی‌توانند جایگزین خوردن میوه‌های تازه، سبزیجات، عدس، آجیل و سایر”غذاهای واقعی” شوند. اما اگر فکر میکنید که از طریق رژیم غذایی خود زینک کافی برای جلوگیری از ریزش مو و یا بیماری‌های دیگر دریافت نمی‌کنید می‌توانید از مکمل زینک کمک بگیرید. مکمل های زینک در اشکال متفاوتی از جمله قرص، کپسول و شربت موجود هستند.
مقدار زینک مورد نیاز بدن:
- ۱۱ میلی‌گرم در آقایان
- ۸ میلی‌گرم در خانم‌ها
در ساخت مکمل های زینک از ملح های مختلف زینک استفاده می شود، از جمله گلوکونات،سولفات، استات، سیترات و پیکولینات. این ملح ها همگی تاثیر یکسانی دارند و زینک مورد نیاز بدن شما را تامین می کنند.
مکمل زینک را از کجا می‌توان تهیه کرد؟
زینک در قالب مکمل های متنوعی در بازار مکمل های غذایی در ایران موجود است. یکی از بهترین مکمل های حاوی زینک، قرص یونی زینک است. این محصول علاوه بر زینک، حاوی انواع ویتامین ها گروه ب و ویتامین سی بوده و محصولی بسیار محبوب در کمک به حفظ سلامت پوست، مو و ناخن ها و سلامت سیستم ایمنی محسوب می‌شود. اگر به دنبال مکملی می‌گردید که پوست، مو و ناخن‌های شما را زیباتر کند، سیستم دفاعی بدنتان را تقویت کند و همینطور ویتامین‌ها و ریزمغذی‌های مورد نیازتان را به صورت روزانه تامین کند، یونی زینک یک انتخاب عالی است.
شما می‌توانید قرص یونی زینک را به راحتی و از طریق خرید اینترنتی آسان، از داروخانه آنلاین مفیدطب تهیه کنید و در محل مورد نظرتان در سراسر ایران، تحویل بگیرید.
خرید قرص یونی زینک از مفیدطب
عوارض مصرف زیاد زینک
زینک خواص زیادی برای سلامتی دارد، اما مصرف بیش از حد از آن هم میتواند عوارضی داشته باشد.
نکته جالب توجه این است که اگرچه بین کمبود زینک و ریزش مو رابطه قوی وجود دارد، مقدار زیاد زینک نیز میتواند باعث ریزش مو شود. بنابراین از مصرف میزان بیش از حد زینک خودداری کنید.
مصرف دوز بالای زینک عوارض جانبی دیگری نیز به همراه دارد از جمله:
- تهوع
- استفراغ
- اسپاسم گوارشی
- کاهش جذب مس و آهن
مکمل زینک همچنین با انتی بیوتیک ها و داروهای مدر تداخل دارد.
اگر دارو یا مکمل دیگری استفاده میکنید، بهتر است قبل از مصرف زینک با پزشک خود مشورت کنید تا اگر تداخلی بین زینک و داروهای مصرفی شما وجود دارد از این تداخل پیشگیری کنید.
نتیجه پایانی
زینک یک ویتامین ضروری است که بدن ما برای تقسیم و رشد هر سلول در بدن (از جمله سلول مو) به آن نیاز دارد. بسیاری از مطالعات نشان داده است که سطح زینک در افراد مبتلا به ریزش مو یا آلوپسی آره اتا کمتر است. زینک در بسیاری از غذاهای رایج یافت می‌شود. اما اگر به هر دلیلی نتوانستید زینک را از رژیم غذاییتان دریافت کنید، با مصرف قرص و مکمل غذایی می‌توانید از کمبود زینک و ریزش مو جلوگیری کنید.
سوالات متداول
تاثیر زینک در سلامت مو چیست؟
زینک نقشی حیاتی در رشد و ترمیم بافت مو ایفا میکند. به علاوه این عنصر کمک میکند تا غدد چربی اطراف فولیکولهای مو، کار خود را به خوبی انجام دهند. بنابراین زینک در سلامت مو تاثیر مستقیم داشته و کمبود آن میتواند باعث ریزش مو شود.
یک قرص زینک و بیوتین برای ریزش مو کدام است؟
یکی از محبوبترین قرصهای حاوی زینک و ویتامینهای گروه ب از جمله بیوتین، قرص یونی زینک لیبرتی سوئیس است. قرص یونی زینک علاوه ترکیبات گفته شده، حاوی ویتامین سی نیز میباشد. برای آشنایی با این محصول و نیز خرید اینترنتی آن، به داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید.
منبع: www.hairbuddha.net
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفیدطب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتیکه مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
