چیزی در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکان در بازه سنی ۳ تا ۱۳ سالگی، حداقل یک بار در سال به بیماری موسوم به «گلودرد چرکی» مبتلا می‌شوند. وضعیت ناخوشایندی که با شروع التهاب و درد در نواحی گلو و دو طرف گردن همراه با تب بالا، سرفه‌های کم یا بسیار به ندرت، گرفتگی و آبریزش بینی و خستگی مداوم همراه میشود و عموما بین یک هفته تا ده روز به طول می‌انجامد. اما آیا میتوان هر گلودردی را در این دسته‌بندی جای داد؟ آیا الزام به مصرف شربت چرک خشک کن، همیشه بهترین راه حل برای والدین نگران از سرنوشت کودک خود است؟
اهمیت تشخیص درست گلودرد چرکی در کودکان
برخی از علائم و نشانه‌های گلودرد چرکی مختص به بیماری به‌خصوصی نیستند و تا حدودی بین تمام عفونت‌های تنفسی یا گلودردهای غیرعفونی، مشترک هستند. تشخیص درست در این بزنگاه نقش موثری در سلامت کل جامعه ایفا خواهد کرد. تقریبا غیرممکن است فردی را پیدا کنید که در طول عمر خود یک بار هم به گلو درد مبتلا نشده باشد.
گلودرد از شایع ترین علائم بیماری‌های تنفسی است که میتواند منشاء عفونی و غیرعفونی داشته باشد. همچون گلودردهای ویروسی و باکتریایی که حتی ایزوله‌ترین انسان‌ها و بدوی‌ترین جوامع را از طریق انتقال عوامل ایجادکننده‌ی بیماری، مصون باقی نگذاشته‌اند. گاهی دردهای ناحیه گلو تنها به کم آبی یا اصطلاحا دهیدراته شدن بدن بر می‌گردند. مشکل رفلاکس معده هم میتواند از علت‌های گلودرد باشد. برخی تومورها و بیماری‌های سیستم ایمنی هم میتوانند این پدیده را سبب شوند.
با این حال، همچنان عوامل عفونی شایع‌ترین دلایل شیوع گلو درد در افراد مختلف هستند و در این مقاله تلاش شده با تمرکز بر آسیب‌پذیرترین گروه‌های سنی، یعنی کودکان و نوجوانان، درباره‌ی عفونت‌های تنفسی فوقانی، گلودرد چرکی در کودکان، شربت‌های چرک خشک کن کودکان و راهکارهای عمومی جهت پیشگیری و درمان این مشکل صحبت کنیم.
چرا کودکان به گلودرد چرکی مبتلا می‌شوند؟
کودکان و نوجوانان به دو دلیل عمده: یکی ضعف عمومی سیستم ایمنی و دوم قرارگرفتن در محیط های پرجمعیت به مدت طولانی، مثل مدرسه و زمین‌های بازی، در برابر عوامل بیماری‌زا آسیب‌پذیری بیشتری دارند. آنچه در مراجعه به داروخانهها و پزشک‌ها گاهی به اشتباه “گلودرد چرکی” نامیده میشود، معمولا عفونت و التهاب ناحیه‌ی «حلق» است که به آن «فارنژیت» یا «عفونت فارنکس» هم می‌گویند. بیش از نیمی از دردهای ناحیه‌ی حلق در ارتباط با عوامل ویروسی هستند.
ویروس‌ها در کنار گلو درد به طور معمول باعث خستگی، سرفه‌های زیاد و گرفتگی بینی هم می‌شوند و تب در این آلودگی‌ها به ندرت دیده میشود. در سمت دیگر گلودردهای ناشی از باکتریها با شروع ناگهانی درد گلو، تب بالا و التهاب غدد لنفاوی اطراف گردن که ممکن است در لمس از روی پوست هم دردناک باشند، همراه هستند. درک این تفاوت‌ها در بهبود وضعیت بیمار، اهمیت دوچندانی دارند، زیرا فقط عفونت‌های باکتریایی ممکن است به شربت چرک خشک کن نیاز داشته باشند و مصرف نادرست برای گلودردهای ویروسی میتواند خطرناک باشد.
منظور از «شربت چرک خشک کن» چیست؟
«شربت چرک خشک کن» برگردان عامیانه‌ی «شربت آنتی بیوتیک» است که اصطلاح علمی آن از دو قسمت «آنتی» و «بیوتیک»، به معنی «ضدحیات» تشکیل شده است. آنچنان که پیداست این دسته از داروها در برابر باکتری‌های زنده به‌صورت یک سلاح به کار رفته و حیات آن‌ها را محدود و از بین می‌برند. وقتی از عنوان «شربت چرک خشک کن» استفاده می‌کنیم این گمان می‌رود که محل اثر نهایی دارو، چرک‌های دفع شده از طریق حلق هستند. درحالی‌که چرک در واقع تجمعی از سلول‌های مرده به‌خصوص گلبول‌های سفید بدن، بافتهای تخریب‌شده و باکتری‌هاست. درواقع این چرک، محل اثر دارو نیست، بلکه نشانه‌ای است از درگیری سیستم ایمنی با انواع میکروب‌ها.
آنتی بیوتیک‌های خوراکی یا همان «شربت چرک خشک کن» در دسته داروهای پرعارضه برای بدن انسان قرار می‌گیرند و درصورتی‌که به درستی استفاده نشوند، عوارض جبران‌ناپذیری را برای افراد و اجتماع اطراف آن‌ها به وجود خواهد آورد.
پیشگیری بهتر از درمان
جلوگیری از بیماری‌های مسری میتواند در حفظ سلامتی و پاسخ دهی مناسب به عوامل بیماری‌زا و همچنین پیشگیری از صرف هزینه‌های زیاد درمانی، موثر واقع شود. در کودکان به دلایلی که ذکر شد این موارد اهمیت دوچندانی پیدا خواهند کرد. اقداماتی که پیش از علامت دار شدن میتوان صورت داد شامل:
واکسینه کردن کودکان:
درحال حاضر، هیچ روش و فرآورده‌ی دارویی به اندازه یک دوز واکسن در تقویت سیستم ایمنی موثر نیست و احتمالا هرگز نخواهد بود! واکسن‌ها ابزارهای بسیار مهم و تاثیرگذاری در سلامت عمومی جامعه هستند که میتوانند احتیاج به درمانهای پرعارضه همچون استفاده از شربت‌های چرک خشک کن کودکان را کاهش دهند و به این ترتیب شانس بیماری زایی ویروس‌ها به‌عنوان شایع‌ترین عوامل عفونی را پایین آورند. کودکان بالای ۶ ماه میتوانند در آغاز فصول سرد سال، علیه ویروس‌های تنفسی همچون آنفلوآنزا واکسینه شوند.
شستشوی مرتب دست‌ها:
دست‌ها عامل اصلی انتقال ویروس و باکتری از سطوح آلوده به دهان، بینی و یا چشم‌ها هستند. شستشوی مرتب دست‌ها در پیشگیری بسیار موثر است. همانطور که پرهیز از تماس دست‌های آلوده به چشم‌ها، دهان و بینی در طی شبانه روز اهمیت ویژه‌ای دارد.
استفاده از وسایل شخصی:
لیوان، قاشق و چنگال، حوله و کلیه لوازم شخصی بهتر است به صورت اشتراکی استفاده نشود تا شانس جابجایی میکروب و ویروس به کمترین حد ممکن برسد.
قرنطینه‌سازی یا دوری از افراد بیمار یا علامت‌دار:
بهتر است مدت زمانی که با افراد دارای علائم سپری میشود را به حداقل ممکن رساند یا در نزدیکی ایشان از ماسک استفاده کرد و از دست دادن و بوسیدن زیاد خودداری شود.
بهترین شربت چرک خشک کن کودکان کدام است؟
بگذارید خیالتان را راحت کنم! چیزی تحت عنوان «بهترین شربت چرک خشک کن کودکان» وجود خارجی ندارد!
آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهایی تخصصی هستند که هر کدام طیف به‌خصوصی از باکتریها را از بین می‌برند و بر روی سایر انواع باکتریها تاثیرگذار نیستند. در روش اصولی، بعد از مراجعه بیمار با شکایت گلودرد، پزشک باید یک نمونه از حلق بیمار برداشت کند، این نمونه به آزمایشگاه ارسال شود و پس از چند روز پاسخ آزمایش در اختیار پزشک قرار بگیرد. در نتیجه این آزمایش مشخص میشود که باکتری آلوده‌کننده کودک به کدام آنتی بیوتیک یا «شربت چرک خشک کن کودکان» حساس است و میتوان آن را مصرف نمود.
تصور کنید برای عفونتی که ظرف یک هفته خودبه‌خود بهبود می‌یابد، چهار یا پنج روز زمان تنها صرف تشخیص آزمایشگاهی شود! طبعا این روش کارآمد نیست و پزشکان با تکیه بر «معاینه فیزیکی» و «تجربه‌ی گرفتن شرح حال» از بیماران گوناگون، آنتی‌بیوتیک موثر را انتخاب می‌کنند. در جدول تعدادی از این داروها با شرح مختصری از کاربردها و عوارض شایع ذکر شده است به نحوی که برای اطلاعات عمومی قابل استفاده باشند:
در چه صورت مصرف شربت چرک خشک کن برای کودکان ضروری است؟
اکثر گلودردهای کودکان بدون دخالت خاصی و پس از طی چند روز به طور خودبه‌خود خوب می‌شوند. آن چه اهمیت دارد، استراحت کافی و دادن فرصت به سیستم ایمنی فرد مبتلاست تا خود به مبارزه با عوامل بیماری‌زا پرداخته و پس از طی این مدت، علائم هم رفته رفته بهبود پیدا کنند. اما در مواردی که عامل ایجادکننده‌ی گلودرد “باکتریها” هستند، ملزم به استفاده از «آنتی بیوتیک» یا «شربت چرک خشک کن کودکان» هستیم. علت هم این است که در صورت درمان نشدن گلودرد چرکی یا “فارنژیت باکتریال“، ممکن است عارضه‌ی نادر اما خطرناک «تب روماتیسمی» در فرد بیمار بروز کند و تهدید کنندهی حیات وی باشد.
این موضوع بسیار حائز اهمیت است که دوره درمان کامل یک «آنتی بیوتیک» یا «چرک خشک کن»، برای بیمار تجویز شده و تا انتها به صورت مرتب مصرف شود. تنها در این صورت میتوان از حذف عامل عفونی از بدن مطمئن شد.
کودکان به عنوان جمعیت اصلی مبتلایان به گلودرد چرکی، بیش از همه در معرض این انتخاب قرار دارند که شربت چرک خشک کن کودکان مصرف شود یا نه؟ با چه دوز و چه دوره‌ای؟ نباید از این موضوع غافل بود که تشخیص قطعی چرکی بودن گلو درد یا «فارنژیت باکتریال»، تنها توسط معاینه فیزیکی گذاشته میشود و حضور ترشحات چرکی در حلق، به تنهایی این حدس را تایید نمی‌کند.
اما چه زمانی برای گلودرد نیاز به گرفتن کمک از پزشک داریم یا چه علائمی را باید جدی گرفت؟
چه زمانی برای گلودرد کودکان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر گلودرد کودک شما برای یک هفته یا بیش از آن به طول انجامیده و خوب نشده است، نیاز به راهنمایی پزشک خواهید داشت. داشتن تب بالای ۳۸ درجه میتواند نشانه‌ی «عفونت باکتریال» باشد، هرچند در «آنفلوآنزا» و «کووید» هم می‌توانیم تب بالا داشته باشیم و این علامت به تنهایی برای شروع درمان با شربت چرک خشک کن کودکان کافی نیست.
درد و تورم در دو سمت گلو به طور همزمان، میتواند نشانه‌ی عفونت چرکی باشد و بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه شود. غیر از موارد ذکر شده، علائم زیر را به عنوان نشانه‌های بیماری جدی گرفته و در صورت مشاهده‌ی هرکدام، در اولین فرصت به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- هرگونه اشکال در نفس کشیدن کودک
- اشکال در بلع غذا به دنبال گلودرد
- مشکل در باز کردن دهان یا وجود خون در بزاق
- ورم یا پف کردن در ناحیه گردن یا صورت
- درد گوش
- درد مفاصل و بروز جوش های پوستی
گرچه این موارد همگی هشدار دهنده و جدی هستند، اما عموم گلودردهای کودکان در مراحل اولیه باقی خواهند ماند و پس از پنج روز تا یک هفته میتوان انتظار داشت که کاملا خوب شوند. در طی این دوران بهتر است مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از سرایت به دیگران را هم دستور کار قرار دهید. در ادامه درباره‌ی راهکارهای درمانی خانگی موثر و مفید بحث خواهیم کرد.
چطور با درمانهای خانگی گلودرد کودکان را تسکین دهیم؟
تا اینجا مرور کردیم که اولا منشاء تمام گلودردهای کودکان عوامل عفونی نیستند، هر چند اکثریت به این علت باشد. در بین عوامل ایجادکننده‌ی گلودرد، ویروس‌ها سهم عمده‌ای را شامل می‌شوند و این بدان معناست که درمان سریع و شگفت انگیزی وجود ندارد و استفاده از شربت چرک خشک کن کودکان به محض ظهور علائم گلودرد، انتخاب منطقی و درستی نیست. چرا که شربت چرک خشک کن کودکان، هیچ اثری روی ویروس‌ها و درد و بقیه‌ی علائم ظاهری بیمار نخواهد گذاشت و تنها ریسک مقاومت آنتی بیوتیکی را بالا خواهد برد.
درعین حال، شیوع گلودرد چرکی در کودکان ۳ تا ۱۳ سال بسیار بالاست (حدود ۳۰ تا ۴۰درصد جمعیت این گروه سنی، در سال یکبار به گلو درد چرکی مبتلا می‌شوند). برای کودکان باید بیش از هر گروه دیگری درباره علائم هشداردهنده یا نیازمند به مراجعه حضوری به پزشک، حساس باشیم. اما راهکارهایی که در ادامه خواهید خواند مجموعه‌ای از اقدامات اولیه در برخورد با مقوله‌ی «گلو درد در کودکان» هست که میتوانند برای بزرگسالان هم مفید باشند.
استراحت
کلیدی‌ترین اقدام برای برطرف ساختن ناراحتی‌های گلو، خصوصا پس از سرفه‌های شدید چند روزه و چند ساعته استراحت است. استراحت کافی به بدن فرصت کامل برای بازیابی و ترمیم خواهد داد و استراحت با فعالسازی سیستم ایمنی موجبات مقابله قوی با عوامل عفونی را به همراه خواهد داشت.
مصرف آب به اندازه کافی
بر اثر گرفتگی بینی، کودک به صورت خودکار آغاز به تنفس دهانی به جای بینی خواهد کرد و این یکی از عوامل خشک شدن گلو و خارش و درد همراه آن خواهد بود. مصرف کافی مایعات باعث افزایش سطح آب بدن، افزایش رطوبت گلو و برطرف ساختن علائم ظاهری آن خواهد بود.
مصرف مایعات گرم
مایعات گرم علاوه بر تامین مایعات بدن، میتوانند درد را کم کرده و خاصیت ضدالتهابی داشته باشند. برای کودکان بالای یک سال میتوان به نوشیدنی‌ها عسل هم اضافه کرد. عسل با نرم کردن گلو و خاصیت التیام‌بخش خود بر زخم‌ها و ناراحتی‌های گلو، تاثیر به‌سزایی در بهبود شرایط جسمی بیمار خواهد داشت.
مصرف مایعات سرد
برخلاف تصور رایج، نوشیدن مایعات خنک یا تکه‌های نازک یخ میتواند باعث کاهش التهاب و درد در گلو شده و در مجموع شرایط بیمار را بهبود بخشد.
غرغره آب و نمک
تنها درصورتی‌که کودک از قبل این توانایی را نشان داده است، می‌توانید میزانی آب، در حد یک استکان، با دو یا سه قاشق چایخوری نمک مخلوط کرده و از او بخواهید در محیط حلق خود غرغره کند. کودکان به طور طبیعی بعد از سه یا چهارسالگی این توانایی، یعنی کنترل عضلات دهان و حلق را بدست می‌آورند. با این وجود در این مورد احتیاط لازم را به عمل آورید.
تامین رطوبت کافی برای محیط
خشک بودن هوا باعث خشک شدن راه‌های هوایی و به دنبال آن آسان‌تر شدن انتقال عوامل بیماری زا از مجاری هوایی به ریه ها و حلق میشود. هرچقدر رطوبت هوا بیشتر باشد، مژک های بینی و محیط دهان و حلق بیشتر مرطوب مانده و درد درنهایت کاهش می‌یابد. وجود دستگاه مرطوب کننده یا پرهیز از زیاد کردن شدت بخاری یا شومینه، میتواند به این موضوع کمک شایانی بکند.
خطرات مصرف بی‌رویه شربت چرک خشک کن برای کودکان و بزرگسالان
در شروع مقاله عنوان شد بهترین شربت چرک خشک کن کودکان چیست؟ و شاید تنها سوالی که پاسخی به آن داده نشد همین بود. اما چرا؟!
میتوان داروهای دسته‌ی شربت چرک خشک کن کودکان را در گروه محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین داروهای پدران و مادران جوان ایرانی به حساب آورد. مسئله‌ای که راه خود را به بزرگسالی و کهنسالی افراد مصرف‌کننده هم وارد کرده و هم اکنون در کشور ما، این مصرف کنترل نشده به یک بحران جدی منجر شده است. به نحوی که بسیاری از بیماران در بخش‌های عفونی بیمارستان‌ها، به دلیل عفونت‌های خطرناک و نیازمند درمان فوری، به اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها یا چرک خشک کن‌ها مقاوم شده‌اند. در چنین شرایطی، این خطر وجود دارد که باکتریها به بافت‌ها و به‌تدریج تمام ارگان‌های بدن حمله کرده و تهدید جدی برای سلامت به حساب آیند.
به همین دلیل است که نمیتوان هیچ شربت آنتی‌بیوتیکی را به عنوان بهترین شربت چرک خشک کن معرفی کرد، زیرا بهترینی وجود ندارد و فقط در صورت توصیه پزشک، لازم است این گروه از داروها مصرف شوند.
کنترل تب کودکان در گلودرد چرکی
کنترل تب و پایین آوردن دمای بدن، از مهمترین اقدامات در شروع گلودردهای چرکی است. در کودکان بالای یکسال میتوان از شربت استامینوفن و شربت ایبوپروفن استفاده کرد (با مشورت پزشک یا داروساز). تب در کودکان زیر یکسال با قطره‌ی استامینوفن کنترل میشود. مدت زمان اثر هردوز استامینوفن و پروفن حدود ۶ ساعت است، اما درباره نحوه دوزینگ دقیق دارو، حتما با داروساز یا پزشک معالج مشورت کنید.
مصرف ۴-۶ بار در روز تب‌برها باعث شده دمای بدن در محدوده نرمال قرار گرفته و سیستم ایمنی تضعیف نشود. اگر کودک به تب‌برها جواب ندهد، بایست مجددا به مراکز درمانی مراجعه و معاینه دوباره شوند.
آیا فرآورده‌های گیاهی جایگزین خوبی برای شربت چرک خشک کن کودکان به حساب می‌آیند؟
در نگاه کلی، آنتی بیوتیک‌ها داروهای بدون جایگزینی هستند که اثر به خصوص آن‌ها بر باکتریها توسط هیچ دسته‌ی دیگری از داروها تامین نمی‌شود. اما برای پاسخ دقیق به این سوال لازم است اول به منشاء درگیری دست یافت.
حضور باکتری در حلق کودک، تنها به شربت چرک خشک کن جواب خواهد داد و شربت‌های گیاهی تاثیری بر ازبین بردن آن‌ها ندارند.
اما در سوی دیگر، از آنجا که اکثر گلودردها به واسطه عوامل ویروسی انتقال می‌یابند، مصرف شربت‌های گیاهی مخصوص کودکان میتواند در کاهش علائم بیماری همچون بهبود سرفه، خلط‌آوری در سرفه‌های خشک، کمک به دفع خلط و کاهش التهاب حلق و لوزه‌ها بسیار موثر باشد.
یکی از این نمونه ها شربت آیورا فید کودکان است که بر پایه عصاره برگ گیاه عشقه تولید شده و برای مصرف در کودکان زیر یکسال هم مناسب است. علاوه بر استفاده در سرفه‌های خشک، شربت آیورافید کودکان در کاهش التهابات ناشی از آلرژی و درمان برونشیت نیز نقش دارد.
به طور کلی هرگونه التهاب حاد یا مزمن در دستگاه تنفسی کودکان، به این ترکیبات به خوبی پاسخ خواهد داد و علاوه بر فارنژیت ویروسی در بیماری‌هایی مثل آنفلوآنزا و کرونای کودکان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سوالات متداول
آیا هر گلودردی در کودکان نیاز به شربت چرک خشک کن دارد؟
خیر. گلو درد کودکان میتواند دلایل بسیار متفاوتی داشته باشد و شربت های چرک خشک کن تنها در موارد به خصوصی بر وضعیت کودک تاثیرگذار و مصرفشان ضروریست. تشخیص این ضرورت بر عهده پزشکان متخصص کودکان است و نمیتوان به قطعیت گفت هر گلودردی قابلیت درمان با شربت چرک خشک کن کودکان را دارد.
آیا می‌توانم دوره مصرف شربت چرک خشک کن را زودتر از موعد قطع کنم، در صورتی که حال عمومی کودکم بهتر شده باشد؟
بازهم خیر! مصرف شربت های چرک خشک کن، باید براساس دوز تنظیم شده توسط پزشک و درطی مدت زمان مقرر صورت بگیرد. به صورت کلی بعد از دو یا سه روز از شروع مصرف شربت چرک خشک کن، علائم بیمار بهبود می‌یابد، اما هنوز مبارزه تا حذف کامل عوامل میکروبی صورت نپذیرفته است. درصورت قطع زودتر از موعد، باقی مانده‌ی باکتری ها تولید مثل کرده و مجدد شرایط عفونی برگشت خواهد کرد.
شربت چرک خشک کن چه عوارضی برای کودکان دارد؟
چرک خشک کن ها یا آنتی بیوتیک ها ترکیبات کشنده یا محدود کنندهی باکتریها هستند. این داروها درمسیر حذف باکتری به تمام بافتهای سالم و آسیب دیدهی بدن صدمه میزنند. پارهای از عوارض شایع داروها در جدول بالایی ذکر شد. علاوه بر آسیبی که بافتهای خودی از این فرآیند میبینند، افزایش مصرف شربت چرک خشک کن در کودکان منجر به به وجود آمدن سویههای میکروبی مقاوم به درمان در بدن فرد بیمار میشود. این میکروبهای مقاوم، به درمانهای موجود در بازار دارویی پاسخ نمیدهند و میتوانند زمینهساز مشکلات بسیاری برای فرد و اطرافیان وی در دراز مدت شوند.
آیا درمانهای خانگی میتوانند جایگزین شربت چرک خشک کن کودکان شوند؟
پاسخ سوال باز هم به منشاء بیماری مربوط میشود اما به صورت کلی میتوان گفت استفاده از درمانهای خانگی، قرنطینه یا استراحت کامل در زمان درگیری و تقویت عمومی بدن، پیش از مراجعه به درمانگاه یا داروخانهها میتواند در طی زمانی کمتر از یک هفته منجر به بهبودی کامل شود. درصورتی که در این مدت علائم کودک بدتر شود یا تب بالا به تابلوی علائم اضافه شود، مراجعه به پزشک متخصص اطفال اجتناب ناپذیر خواهد بود.
در صورتی که قصد خرید شربت آیورافید کودکان را دارید می‌توانید از طریق سایت داروخانه آنلاین مفیدطب افدام نمایید. همچنین برای تهیه انواع محصولات گیاهی سرماخوردگی کودکان شامل انواع شربت سرفه کودکان روی لینک دسته‌بندی کلیک کنید:
خوشحال می‌شویم که تجربیات خود را در استفاده از شربت چرک خشک کودکان با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید. هر سوال دیگری در مورد مکمل‌ها و محصولات گیاهی ما داشتید می‌توانید در انتهای این مقاله و یا در صفحه محصول در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت بگذارید، متخصصین داروساز ما به شما پاسخ خواهند داد.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
