سودا یکی از چهار طبعی است که در طب سنتی برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود. غلبه سودا به معنی خارج از کنترل شدن میزان سودا در بدن است که عوارض زیادی ایجاد می‌کند. افرادی که طبع سودایی آن‌ها بر سایر اخلاط غلبه کند، معمولا دچار دردهای موضعی، مشکلات گوارشی و عصبی می‌شوند. از همین رو به این افراد توصیه می‌شود که از داروهای آنتی سودا و یا مواد غذایی و گیاهانی که باعث کنترل سودا می‌شوند، استفاده کنند. این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به معرفی غذاهای ضد سودا قوی و انواع بهترین دمنوش برای غلبه سودا اختصاص یافته است. همچنین دو نمونه از محبوب‌ترین داروهای ضد سودا قوی که از داروخانه آنلاین قابل تهیه هستند، پیشنهاد شده‌اند.
سودا یکی از اخلاط چهارگانه طب سنتی
بر طبق نظریات طب سنتی، خون از چهار جزء دم، صفرا، سودا و بلغم تشکیل شده که به آن‌ها اخلاط چهار گانه گفته می‌شود. تا زمانی که این چهار خلط دارای میزان متعادلی در خون باشند، مشکلی پیش نمی‌آید. اما کم یا زیاد شدن سطح هر یک از این اخلاط، به طوری که تعادل آن‌ها برهم بخورد، موجب ایجاد اختلالاتی در اندام‌های بدن می‌شود. به عنوان مثال طبق نظر طب سنتی، تغییرات در ساختمان بدن، چاقی و لاغری، تغییر رنگ پوست و مو همگی می‌توانند از عدم تعادل یکی از خلط‌های چهارگانه نشأت بگیرند.
خلط سودا از میان این اخلاط، غلیظ‌تر بوده و دارای طبع سرد و خشک میباشد. قسمت اصلی خلط سودا در طحال ذخیره می‌شود و مقدار کمی از آن وارد خون می‌شود تا به اندام‌هایی که برای تغذیه به سودا نیاز دارند، برود. مقدار کم سودا در بدن ضروری است ولی رسوب آن در هر یک از اندام‌های بدن سبب غلبه سردی و بیماری می‌شود. در ادامه مقاله قبل از معرفی غذاها و بهترین دمنوش برای غلبه سودا، شما را با انواع سودا و علائم افزایش آن در بدن آشنا می‌کنیم.
انواع خلط سودا چیست؟
در طب سنتی، خلط سودا به دو دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می‌شود. منظور از سودای طبیعی، بخشی از سودا است که از کبد خارج شده و به سمت طحال می‌رود و بعد از هضم در طحال وارد معده می‌شود. این نوعی از سودا در رسوبات و خون تیره وجود داشته و نسبت به مابقی خون، غلظت بیشتری دارد. در صورت وجود اختلال در طحال یا نبودن آن، سودا در خون زیاد می‌شود که پیامدهایی چون واریس رگ‌های پا، سرطان و تیرگی پوست را به دنبال دارد.
اما نوع دیگری از سودا وجود دارد که نتیجه سوختن، خاکستر شدن و آمیزش سایر اخلاط است و به آن سودای غیر طبیعی گفته می‌شود. به طور مثال سوخته خلط بلغم را سودای بلغمی گفته و سوخته خلط صفرا سودای زردابی نامیده می‌شود. همچنین سوخته خلط دم، سودای دموی و سخته سودای طبیعی، سودای محض نامگذاری شده که هر یک از آن‌ها مزه و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
همانطور که گفتیم وجود مقدار متعادل سودا برای بدن ضروری است. اما اگر به هر دلیلی تولید سودای طبیعی کم شود، میزان سودای غیرطبیعی افزایش می‌یابد و چنانچه میزان سودا در خون بالا برود یا کیفیت آن تغییر کند، علائم غلبه سودا مشاهده می‌گردد. در بخش بعد با نشانه‌های این غلبه سودا آشنا می‌شویم تا به مبحث غذاها و بهترین دمنوش برای غلبه سودا برسیم.
غلبه سودا با چه علائمی خود را نشان می‌دهد؟
عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث غلبه سودا و برهم خوردن میزان سودای طبیعی در بدن شود. اگر شخصی که مستعد غلبه سودا است، غذاهای سودازا مانند سوسیس و کالباس، نوشابه‌ها و پنیر کهنه زیاد مصرف کند و یا در مصرف ترشیجات و مواد غذایی سرد مانند بادمجان، برنج، عدس، گوشت مانده، ماهی شور و گوشت گاو زیاده‌روی کند، احتمال عدم تعادل سودا در این فرد بالا می‌رود. از دیگر مواردی که می‌توانند موجب غبه سودا شوند، اختلال در خواب، فکر و اندیشه بد، هوای ناسالم، ورزش‌های شدید و کارهای سخت را می‌توان نام برد.
شخصی که به سبب هر یک از عوامل گفته شده، دچار غلبه سودا شود، معمولا برخی از علائم زیر را تجربه خواهد کرد:
- خشکی زیاد پوست به همراه چروک
- لکه‌های تیره روی پوست
- وجود افکار منفی، حساس و زودرنج بودن
- کم حرفی و فکر و خیال زیاد
- گرفتگی عضلاتی مانند حلق و حنجره و سایر اعضا
- سوزش سر دل، قولنج معده و روده
- لاغری زیاد
- خواب‌های آشفته و کابوس
- وزوز گوش، آب سیاه و آب مروارید
- خارش شدید بدن
- زردی سفیده چشم
- رشد آهسته مو
- یبوست، سیاهی مدفوع و ادرار تیره
- بی‌نشاطی، خستگی، افسردگی، ناامیدی
- فراموشی، دیرفهمی و عدم تمرکز
داروهای ضد سودا قوی کدامند؟
غلبه سودا می‌تواند مشکلات زیادی برای فرد ایجاد کند و سلامتی عمومی او را به خطر بیندازد. با این حال افرادی که در معرض این مشکل هستند، نباید بدون مشورت با پزشک یا متخصص طب سنتی، از داروهای ضد سودا قوی استفاده کنند. چرا که قبل از هر چیز باید مزاج و طبع این افراد مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین به این افراد توصیه می‌شود که پیش از مصرف هر دارویی، ابتدا رژیم غذایی خود را اصلاح کنند. پرهیز از مصرف غذاهای سودازا، دوری از استرس و افکار منفی، پیاده‌روی، حجامت، رفع یبوست، استفاده از غذاهای ضد سودا قوی و کمک گرفتن از دمنوش‌ها برای غلبه سودا، همگی از جمله راهکارهای خانگی جهت درمان غلبه سودا هستند که در اولویت اول می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید.
در کنار موارد گفته شده فوق، برخی داروهای گیاهی نیز در بازار وجود دارند که بدون ایجاد هیچ عوارضی، موجب دفع سودای اضافی بدن می‌شوند.
به طور مثال شربت سودا فراطب با نام شربت معدل سودا یکی از بهترین داروهای گیاهی آنتی سودا در داروخانه‌ها میباشد. در تهیه این شربت ضد سودا از عصاره سه گیاه مشهور گل گاوزبان، بیدمشک و گل سرخ استفاده شده که تاثیر زیادی روی خنثی کردن اثر سردی سودا دارند. شربت معدل سودا در جهت بهبود گوارش، رفع دردهای سودایی، درمان مشکلات خواب و رفع مشکلات عصبی نیز کاربرد دارد.
شرکت داروسازی فراطب، محصول دیگری نیز با نام شربت نیک سودا تولید کرده که در دفع اخلاط غیرطبیعی شامل سودای غیرطبیعی، سودای محترق از بلغم و سودای حاصل از سوختن صفرا بسیار موثر است. در واقع شربت نیک سودا فراطب دفع‌کننده اخلاط سوخته و سودای غیر طبیعی است که از همین رو به رفع غلظت خون نیز کمک می‌کند.
از دیگر موارد مصرف شربت نیک سودا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پاکسازی بدن از اخلاط سوخته، فاسد و محترقه
- موثر در کارکرد بهتر کبد
- موثر در بهبود مشکل چربی بالای خون
- مناسب برای بهبود مشکلات پوستی مثل اگزما، خارش و تیرگی پوست
- کمک به رفع ریزش موی ناشی از اخلاط فاسد در پوست سر
ترکیبات شربت نیک سودا شامل آلو بخارا، پرسیاوشان، بنفشه، سپستان، عنب الثعلب، شاهتره، ترنجبین، گل گاو زبان، کاسنی، گل سرخ، عناب و شیرخشت است.
بهترین دمنوش برای غلبه سودا
افرادی که دچار غلبه سودا هستند، طبع سردی دارند و از همین رو مصرف غذاها و دمنوش گیاهان با طبع گرم می‌تواند به آن‌ها کمک کند. علاوه بر این سودا مزاجی خشک است که مصرف مایعات بهترین گزینه برای هیدراته نگه داشتن افراد سودایی است. در نتیجه انتخاب یک دمنوش از گیاهان با طبع گرم یکی از روش‌های مناسب برای دفع سودای اضافی میباشد. در ادامه شما را با چند نمونه از بهترین دمنوش برای غلبه سودا آشنا می‌کنیم.
بادرنجبویه بهترین دمنوش برای غلبه سودا
بادرنجبویه طبع گرمی دارد و برای از بین بردن سودای اضافی بسیار مفید است. دمنوش این گیاه می‌تواند علاوه بر دفع سودا، به آرامش اعصاب نیز کمک کند. تاثیر دمنوش بادرنجبویه بر افزایش کیفیت خواب نیز قابل توجه است. برای تهیه این دمنوش، ۱.۵ تا ۴.۵ گرم از برگ‌های خشک بادرنجبویه را در ۱۵۰ میلی‌لیتر آب بجوشانید، سپس آن را صاف کرده و به مقدار نیاز در طول روز بنوشید.
دمنوش رزماری و گل محمدی برای رفع سودا
از آنجایی که سودا، گوارش را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، باعث بروز اختلالات زیادی می‌شود. دمنوش رزماری و گل محمدی به عنوان درمانی کارساز برای بیماری‌های گوارشی شناخته شده است. از همین رو مصرف این دمنوش برای رفع سودا نیز توصیه می‌شود. کاهش سرفه و آرامش اعصاب از دیگر فواید دمنوش رزماری و گل محمدی به شمار می‌روند. برای تهیه این نمونه از بهترین دمنوش برای غلبه سودا، آب را بجوشانید. یک قاشق چای‌خوری از رزماری و گل محمدی را در یک لیوان بریزید. آب جوش را در این لیوان ریخته و به مدت ده دقیقه بگذارید تا دم بکشد.
بابونه یکی از بهترین دمنوش‌ها برای غلبه سودا
دمنوش بابونه نیز یکی از پرطرفدارترین دمنوش‌ها است که خواص زیادی برای بدن دارد. این دمنوش برای دفع سودا بسیار مفید است. بابونه می‌تواند معده را برای مقابله با آسیب‌های سودا تقویت کند. علاوه بر این دمنوش بابونه برای آرامش اعصاب نیز مصرف می‌شود. جهت تهیه این دمنوش، یک قاشق غذاخوری بابونه خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی لیوان را بپوشانید تا دم بکشد. در نهایت آن را صاف کرده و با اضافه کردن مقداری عسل میل کنید.
دو دمنوش ترکیبی برای غلبه سودا
شما می‌توانید ترکیبی از گل گاو زبان، سنبل‌الطیب، زیرفون و به لیمو را با یکدیگر ترکیب کرده و به صورت دمنوش میل کنید. این ترکیب بسیار گرم بوده و خواص زیادی از جمله ایجاد آرامش، کاهش اضطراب و رفع عصبانیت را به همراه دارد که همگی این موارد به کاهش علائم غلبه سودا کمک می‌کنند.
یک دمنوش ترکیبی دیگر نیز که می‌توانیم به عنوان بهترین دمنوش برای غلبه سودا به شما معرفی کنیم، ترکیب گیاهان پرسیاوشان، مرزنجوش و بابونه است. این سه ماده برای غلبه سودا بسیار مفید هستند. همچنین برای از بین بردن مشکلات گوارشی و معده نیز کاربرد دارند. از این دمنوش ترکیبی به عنوان آرامش بخش نیز استفاده می‌شود.
غذاهای ضد سودا قوی
علاوه بر انتخاب بهترین دمنوش برای غلبه سودا، مصرف غذاهای ضد سودا قوی نیز باید جزو اولویت‌های افراد مستعد سودای اضافی باشد. خوراکی‌ها و مواد غذایی گرم مانند بادام زمینی، بادام درختی، گل گاو زبان، گوشت گوسفند و بزغاله، آناناس، انگور، سیب، خربزه، طالبی، شیر گوسفند، گندم و انواع لوبیا گزینه‌های خوبی برای این منظور هستند.
همچنین می‌توانید از غذاهای ضد سودا قوی مانند گوشت پرندگان کوچک، سوپ جو، سوپ گوشت گوسفند، خرما، انجیر، برنج با شوید یا زیره یا زعفران، شیره و عسل طبیعی، روغن زیتون، روغن بادام و روغن ارده کنجد استفاده کنید. اضافه کردن ادویه‌هایی مانند دارچین، زیره، گلپر و زعفران به غذاها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال توجه داشته باشید که زیاده‌روی در مصرف گرمی‌جات هم برای بدن مضر است، لذا داشتن یک رژیم غذایی تحت نظر پزشک بهترین راه حل میباشد.
هر سوال دیگری در مورد روش‌های غلبه بر سودا و داروهای ضد سودا قوی داشتید می‌توانید پایین این مقاله و یا در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت بگذارید، متخصصین داروساز ما به شما پاسخ خواهند داد.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
