همه چیز درباره هماتینیک و طریقه مصرف آن

هماتینیک عموماً به ترکیب آهن، ویتامین B12، فولیک اسید و بعضاً ترکیبات دیگری گفته می‌شود که در واقع شامل ریز مغذی‌های لازم برای درمان انواع کم خونی هستند. در ایران نیز برخی از شرکت‌ها، ترکیب هماتینیک را تولید می‌کنند. در این مقاله با مجله سلامت مفید طب و دکتر ضحا مرتضوی همراه باشید تا شما را با قرص هماتینیک، این داروی بی‌نظیر برای درمان کم خونی آشنا کرده و هشدارهای مصرفی آن را به اطلاعتان برسانیم.

شما می‌توانید این مقاله را که درباره جنبه‌های مختلف هماتینیک است (از جمله بهترین زمان برای خوردن کپسول هماتینیک) به صورت صوتی از اینجا بشنوید:

ترکیبات موجود در قرص هماتینیک و فواید آن

فروس فومارات اولین جزئی هستند که به میزان ۳۵۰ میلی گرم در ترکیبات هماتینیک وجود دارند. فومارات بیشتر از دیگر انواع املاح آهن، حاوی آهن عنصری بوده که البته این۳۵۰ میلی گرم مقدار فروس فومارات است. از آنجایی که ملح فومارات حاوی ۳۳ درصد آهن عنصری است، در نتیجه میزان آهن در هر یک از کپسول‌های هماتینیک تقریباً حدود ۱۱۵ میلی گرم می‌باشد.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این میزان آهن برای همه افراد قابل استفاده می‌باشد؟ یک مرد سالم که مشکل خاصی ندارد، روزانه حدوداً به ۸ میلی گرم آهن و یک خانم سالم به ۱۸ میلی گرم آهن نیاز دارد. در دوران بارداری نیز که میزان نیاز به آهن بیشتر می‌شود، ۲۷ میلی گرم و در دوران شیردهی ۱۱ میلی گرم آهن در روز باید مصرف شود. از آنجایی که مصرف کپسول یا قرص‌های که دارای ترکیباتی حاوی بالای ۴۵ میلی گرم آهن هستند برای افراد سالم توصیه نمی‌شود.

با توجه به اینکه هر کپسول هماتینیک حاوی مقداری زیادی آهن می‌باشد، افرادی که به انواع کم خونی مبتلا هستند می‌توانند از این دارو استفاده کنند. به عبارت دیگر کم خونی فقر آهن باعث می‌شود که این افراد به این میزان بالا از مکمل آهن نیاز داشته باشند. وجود B12 و فولیک اسید نیز در این دارو می‌تواند به درمان برخی انواع دیگری از کم خونی که ناشی از کمبود این ریز مغذی‌ها هستند، کمک کند.

استفاده از هماتینیک برای همه انواع کم خونی‌ها توصیه می‌شود؟

خیر! به غیر از کم خونی‌هایی که در بالا به آن ها اشاره نمودیم، استفاده از هماتینک برای موارد دیگری مانند کم خونی آپلاستیک، کم خونی ناشی از بیماری‌های مزمن همچون بیماری‌های کلیوی، کم‌خونی ناشی از بیماری‌های موثر نمی‌باشد و بایستی این نوع کم خونی‌ها تحت نظر پزشک درمان شود.

چه افرادی به کم خونی مبتلا هستند؟

برخی از افراد از جمله زنان باردار و شیرده، اطفالی که به سرطان و بیماری یا نارسایی قلبی مبتلا هستند، کسانی که زخم‌های گوارشی یا بیماری‌های گوارشی دارند و یا جراحی گوارشی انجام داده‌اند و همچنین کسانی که مدام خون اهدا می‌کنند، بالذات در معرض خطر کم خونی بخصوص فقر آهن هستند.

علائم و نشانه‌های کم خونی چیست؟

کم خونی، بخصوص کم خونی فقر آهن با علائمی همچون خستگی، احساس کرخی، سردرد، سرگیجه، سردی دست و پا، بعضی اوقات ریزش مو و کاهش اشتها همراه است که بایستی برای درمان آن‌ها اقدام نمود چرا که ممکن است در طولانی مدت صدمات زیادی به ما وارد کند. بسیاری از افراد از ریزش مو یا کاهش اشتها و بی‌میلی نسبت به مصرف غذا و وزن کم خود شاکی هستند، این علائم ممکن است به دلیل کم‌ خونی آن‌ها باشد و بهتر است مکمل‌هایی مانند هماتینیک را تحت نظر پزشک برای درمان کم خونی مصرف کنند.

طریقه مصرف داروی هماتینیک

از آنجایی که جذب آهن با غذا کاهش می‌یابد، بهترین جذب زمانی است که معده شما خالی باشد. با توجه به این نکته، می‌توانید هماتینیک را بین وعده‌های غذایی خود مصرف کنید. اما با توجه به زیاد بودن میزان آهن عنصری در هماتینیک، در صورت مصرف این قرص با معده خالی، به احتمال زیاد (به خصوص در اوایل مصرف)، دچار عوارض گوارشی شوید. در این صورت می‌توانید هماتینیک را بعد از وعده غذایی (حداقل موقتا)، به‌عنوان مثال بعد از شام یا قبل از خواب مصرف نمایید.

دستور مصرف دقیق این دارو را پزشک برای شما مشخص می‌کند، با این حال دستور مصرف معمول آن روزی یک عدد بوده و در برخی از اوقات بیشتر از یکی در روز تجویز می‌شود. البته لازم به ذکر است که میزان دقیق این دارو بر اساس آزمایش‌های لازم که برای مشخص شدن فاکتورهایی همچون میزان کمبود آهن به شما توصیه شده است، تعیین می‌گردد.

گاهی اوقات برای کاهش عوارض، دوز هماتینیک را به صورت تدریجی بالا می‌برند و یا تجویز برخی رژیم‌هایی که در آن یک روز در میان به صورت تک دوز و یک جا هماتینیک مصرف می‌شود می‌تواند تحمل عوارض گوارشی هماتینیک راحت‌تر سازند.

تداخل دارویی کپسول هماتینیک

در مصرف قرص هماتینیک، تداخلات دارویی زیر را در نظر داشته باشید:

• با توجه به اینکه وجود بالای ۲۵ میلی گرم آهن در یک فراورده می‌تواند با زینک تداخل داشته باشد، از آنجایی که میزان آهن در هماتینک زیاد است بهتر است دو ساعت میان مصرف آن با زینک فاصله بیاندازید.
• برای مصرف هماتینیک با داروی لووتیروکسین بهتر است ۴ ساعت میان مصرف آن‌ها فاصله داشته باشد.
• مصرف داروهای مهارکننده اسید معده مانند امپرازول با پنتوپرازول در افرادی که مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند، ممکن است باعث کاهش جذب آهن شوند. گرچه این داروها در افرادی که کم خونی آهن ندارند در جذب آهن اثر مشهودی ندارند.
• برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، پنی سیلامین، ویتامین E، ممکن است با آهن تداخل داشته باشند.
• تداخل هماتینیک با داروهای متیل دوپا و لوودوپا بهتر است توسط پزشک یا داروساز بررسی و کنترل شود.
• آنتاگونیست‌های فولیک اسید نیز مانند متاتروکسات به دلیل داشتن مقداری فولیک اسید ممکن است با هماتینیک تداخل داشته باشند.
• یک ساعت قبل از مصرف آهن و دو ساعت بعد از مصرف آهن بهتر است کلسیم و یا مکمل‌های کلسیم و لبنیات مصرف نشود.
• برخی از غلات، تخم مرغ، قهوه و چای می‌توانند در جذب آهن اختلال ایجاد نمایند. هر چند ویتامین c موجود در کپسول‌های هماتینیک می‌تواند تا حدی این میزان کاهش جذب آهن را بر اثر فاکتورهای مختلف جبران کرده و جذب آهن را افزایش دهد.

هشدارها و احتیاط‌های مصرفی هماتینیک

افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی و همچنین افراد مبتلا به سیروز کبدی، اختلالات گوارشی، ازدیاد آهن، هماسیپروزیس و هماکروماتوزیس بهتر است در مصرف هماتینیک احتیاط کرده و با پزشک مشورت کنند. مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی با وجود اینکه در این دوران مصرف آهن ضروری است، بهتر است که تحت نظر پزشک از هماتینیک استفاده کرده و پزشک میزان آهن و نوع مکمل آهنی مورد نیاز را برای شما مشخص نماید.

عوارض قرص هماتینیک

همانطور که گفته شد عوارض گوارشی از عوارض هماتینیک بوده می‌توان آن را طی زمان مصرف و طی دوره مصرف کنترل نمود. البته بعضی از املاح موجود در هماتینیک مانند فروس فومارات عارضه گوارشی چندانی ندارند، اما به همان میزان ممکن است که جذب آن‌ها کمتر باشد و دورتر از محل جذب خود در بدن به اصطلاح باز شده و اثر گذارند. برای همین منظور گاهی اوقات ممکن است پزشک به ناچار هماتینیک را برای شما تجویز کند چرا که میزان آهن بالا و میزان جذب بالایی دارد.

یکی دیگر از عوارض مصرف هماتینیک تیرگی مدفوع است که به لحاظ بالینی عارضه خاصی محسوب نمی‌شود، با این وجود، افرادی که می‌خواهند تست گایاک و یا تست خون مخفی در مدفوع بدهند بهتر است سه روز و یا بیشتر قبل از انجام تست مصرف هماتینیک را قطع کنند.

ویدئوی معرفی قرص هماتینیک

در ویدئوی زیر، توضیحات خانم دکتر ضحا مرتضوی را درباره قرص هماتینیک مشاهده می‌کنید:

سخن پایانی

هماتینیک به دلیل داشتن ترکیباتی همچون آهن، ویتامین B12، فولیک اسید، یکی از داروهای مفید برای درمان کم خونی است که پزشکان با توجه به نتایج آزمایش بیمار این دارو را برای او تجویز می‌کنند. شما می‌توانید سوالات خود را در مورد این دارو و نحوه مصرف آن در صفحه کپسول هماتینیک در سایت داروخانه مفید طب (داروخانه آنلاین مشهد) با ما در میان گذاشته تا به آن‌ها پاسخ دهیم.

برای خرید قرص هماتینیک اینجا کلیک کنید

توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.

بیشتر بخوانید

• قرص هماتینیک برای چیست؟ با مکمل آهن ایرانی بیشتر آشنا شوید.