سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مجاری ادراری است که بیماران مبتلا به این بیماری علاوه بر درد زیادی که متحمل می‌شوند، ناچارند هزینه‌های سنگینی نیز برای درمان پرداخت کنند. گاهی برای خارج کردن سنگ کلیه احتیاج به جراحی و شکستن سنگ وجود دارد، که این مسئله برای بیماران سنگ کلیه معضل بزرگی است. لذا تشخیص و درمان زودرس بیماری سنگ کلیه می‌تواند از بزرگ شدن سنگ و عوارض جانبی آن جلوگیری کند. یکی از روش‌های درمان سنگ کلیه که در طب سنتی به آن توجه زیادی شده است، استفاده از گیاه سیاه دانه است. در این مقاله علت ایجاد سنگ کلیه و روش‌های درمان آن را بیان کرده و همچنین با هم بررسی خواهیم کرد که تاثیر سیاه دانه برای سنگ کلیه چطور است.
سنگ کلیه و علائم آن
سنگ کلیه رسوبات سختی است که معمولا به دلیل بالا رفتن غلظت املاح و نمک در ادرار به وجود می‌آیند. البته علل ایجاد این سنگ‌ها متنوع است و در هر جایی از دستگاه ادراری مانند کلیه، مثانه و… دیده می‌شوند. درد ناشی از حرکت سنگ‌های کلیوی بسیار زیاد است ولی در صورت تشخیص به موقع، باعث آسیب دائمی به بدن نمی‌شود.
می‌توان گفت تا زمانی که سنگ کلیه حرکت نکند و ثابت باشد، علائم خاصی ندارد. مشکل از وقتی شروع می‌شود که سنگ در کلیه جابه‌جا شود و به سمت میزنای به راه بیفتد. در این حالت ممکن است برخی از علائم زیر در بیمار دیده شود:
- درد شدید و متناوب در پهلو و پشت
- سوزش ادرار
- تغییر رنگ ادرار (صورتی، قرمز یا قهوه‌ای)
- تهوع و استفراغ
- افزایش تعداد نوبت‌های دفع ادرار
- تب و لرز در صورت وجود عفونت
در صورت بروز علائم سنگ کلیه لازم است به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایش خون، آزمایش ادرار، سونوگرافی و یا رادیوگرافی را برای تشخیص شدت بیماری درخواست نماید.
درمان سنگ کلیه
بیماری سنگ کلیه جزو بیماری‌هایی است که افراد زیادی را درگیر خود می‌کند، به همین علت محققان همواره به دنبال روش‌های درمانی جدید و موثر برای این بیماری هستند. در طب سنتی نیز شیوه‌های گوناگونی برای درمان سنگ کلیه توصیه می‌شود. پزشک معالج شما بر اساس اندازه سنگ کلیه و شدت بیماری، روش درمانی مناسب را انتخاب می‌کند.
سنگ‌های کلیوی ریز نیازی به درمان تهاجمی مانند سنگ شکن ندارند و معمولا از طریق کارهای زیر دفع می‌شوند:
- نوشیدن آب فراوان (روزانه دو تا سه لیتر)
- داروهای مسکن
- داروهای شل‌کننده عضلات میزنای (لوله‌ای که هر کلیه را به مثانه وصل می‌کند)
اما درمورد سنگ‌های کلیوی درشت که از روش‌های بالا دفع نمی‌شوند و یا با خونریزی و عفونت دستگاه‌های ادراری همراه هستند، روش‌های درمانی زیر کمک کننده خواهند بود:
- سنگ شکنی از طریق امواج صوتی
- جراحی کلیه و برداشتن سنگ
- استفاده از آندوسکوپی
- جراحی غده پاراتیروئید
درمان خانگی سنگ کلیه
مهم‌ترین و اصلی‌ترین نوع درمان سنگ کلیه و جلوگیری از ایجاد آن، اصلاح سبک زندگی است. روش‌های درمان خانگی سنگ کلیه از دستورالعمل‌های بسیار ساده‌ای تشکیل شده که با رعایت آن‌ها در طولانی مدت می‌توانید اختلالات ایجاد شده در کلیه را بهبود دهید.
- به مقدار کافی آب بنوشید.
- شیرینی جات و قند زیاد نخورید.
- روزانه حداقل نیم ساعت فعالیت بدنی داشته باشید.
- مصرف نمک و فرآورده‌های شور شده را کاهش دهید.
- سالاد و سبزیجات را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
- مصرف فست فود و غذاهای فرآوری شده را کنار بگذارید.
- از گیاهان مؤثر برای درمان سنگ کلیه و دمنوش آن‌ها استفاده کنید.
- از خواص شربت لیمو و انواع مرکبات برای جلوگیری از سنگ کلیه بهره ببرید.
- میان وعده‌های سالم را جایگزین کیک‌ها، شیرینی‌ها و اسنک‌های آماده کنید.
درمان گیاهی سنگ کلیه
از قرن‌ها پیش در دستور العمل‌های درمان سنگ کلیه در طب سنتی، استفاده از برخی گیاهان بسیار توصیه شده است. اما بسیاری از افراد اطمینانی به اثر قطعی این گیاهان نداشتند. خوشبختانه پیشرفت علم در قرن اخیر اثر این گیاهان در درمان سنگ کلیه را به اثبات رسانده است.
تحقیقات انجام شده روی این گیاهان نشان داده است که این گیاهان نه تنها اثر سنگ شکنی قوی دارند، بلکه عوارض بسیار کمتری نسبت به داروهای شیمیایی ایجاد می‌کنند.
از جمله تاثیرگذارترین این گیاهان دارویی می‌توان به گزنه (اورتیکا)، خارخاسک، کاسنی، رازیانه، کرفس و سیاه دانه اشاره کرد که در این مقاله به بررسی تاثیر سیاه دانه برای سنگ کلیه می‌پردازیم.
سیاه دانه و خواص بی نظیر آن
سیاه دانه یا (Nigella Sativa) که گاهی به آن تخمه سیاه نیز می‌گویند، از قدیم الایام به عنوان یک چاشنی و همچنین داروی طبیعی برای بسیاری از اختلالات مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در کشورهای عربی و همچنین هند این دانه گیاهی به عنوان درمان‌کننده سرفه، مشکلات گوارشی (درد شکم و نفخ) و… کاربرد فراوانی دارد.
سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان است و می‌تواند تاثیر قدرتمندی بر سلامت و درمان بیماری‌ها داشته باشد. همچنین برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های سیاه دانه به کاهش قابل توجه کلسترول خون منجر خواهد شد. این دانه گیاهی می‌تواند به مهار رشد باکتری‌ها نیز کمک کند و همچنین به عنوان یک سم‌زدا در محافظت از کبد موثر باشد.
علاوه بر این خواص سیاه دانه برای مو، چشم و لاغری نیز به خوبی ثابت شده است. اما یکی از موارد کاربرد سیاه دانه، درمان سنگ کلیه است که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم.
تاثیر سیاه دانه برای سنگ کلیه
تحقیقات انجام گرفته بر روی سیاه دانه نشان می‌دهد که تخم این گیاه از مواد مفید و موثری تشکیل شده است و دارای خواص ضد درد، ضد التهاب است. همچنین مواردی مانند کاهش چربی‌های سرم, تغییر فعالیت برخی از آنزیم‌ها، افزایش گلوتاتیون در بافت کلیه و نیز بهبود و ترمیم بافتی، پس از ایجاد سمیت کلیوی نیز برای این گیاه گزارش شده است.
پژوهش‌ها حاکی از آن است که عصاره الکلی سیاهدانه در جلوگیری از تجمع کریستال‌های اگزالات کلسیم و در خرد کردن سنگ کلیه موثر میباشد. اگر چه مکانیسم این اثرات معلوم نیست اما شاید بتوان این اثرات را به خواص ضد چربی و ضد التهابی سیاه دانه و دخالت در فرایند تخریب سلولی آن مرتبط دانست.
در واقع استفاده اصولی از سیاه دانه باعث جلوگیری از تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم در بین افرادی که کلیه سنگ ساز دارند می‌شود. همچنین سنگ‌های کلیوی این افراد را با مصرف مداوم و برنامه‌ریزی‌شده سیاه دانه می‌توان کنترل کرد.
خواص سیاه دانه و عسل برای سنگ کلیه
ترکیب سیاه دانه و عسل که به آن “دوسین” گفته می‌شود، فواید درمانی بسیاری دارد و جزو توصیه‌های طب سنتی محسوب می‌شود. از جمله خواص سیاه دانه با عسل می‌توان به تاثیر این ترکیب شگفت انگیز در درمان تب‌های بلغمی و سوداوی و درمان عفونت ادراری به کمک خاصیت ادرار آوری این ترکیب اشاره کرد. درمان سردرد، درمان جوش‌های بلغمی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، رفع انگل روده، پیشگیری و درمان زخم معده، درمان سنگ کلیه و مثانه، کاهش عوارض داروهای شیمی درمانی بر کلیه، از بین رفتن افسردگی، افزایش میل جنسی، افزایش تعداد اسپرم و درمان ناباروری حاصل از کمبود تعداد اسپرم در بدن، درمان حساسیت و آلرژی به دلیل داشتن آنتی هیستامین و درمان اضطراب و تپش‌های قلب و تنظیم ضربان قلب از جمله خواص سیاه دانه با عسل هستند.
بله این ترکیب معجزه‌آسا که کاربردهای درمانی بسیار زیادی دارد، فقط با ترکیب سیاه دانه و عسل به دست می‌آید. اما توجه داشته باشید که میزان و نحوه مصرف این ترکیب به شدت بیماری شما بستگی داشته و لازم است تحت نظر پزشک انجام شود.
طرز تهیه عسل و سیاه دانه برای سنگ کلیه
برای تهیه معجون سیاه دانه و عسل کافی است ۳ واحد عسل طبیعی را با ۱ واحد سیاه دانه نیم‌کوب شده به خوبی مخلوط کنید.
نکته: مواد موثره موجود در سیاه دانه به سادگی در برابر اکسیژن هوا اکسید می‌شود و خواص خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل بهتر است دقیقا پس از کوبیدن، آن را با عسل مخلوط کنید. پس از مخلوط شدن با عسل تا چندین ماه خواص خود را حفظ خواهد کرد.
آیا سیاه دانه برای کلیه مضر است؟
مصرف سیاه دانه برای سنگ کلیه یکی از بهترین روش‌های درمان این بیماری است، البته در صورتی که طبق نظر پزشک از آن استفاده شود. مطالعات انجام گرفته تاکنون اثر منفی ناشی از مصرف سیاه دانه بر روی سلامت کلیه را نشان نداده‌اند، با این حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند سلامتی فرد را به خطر بیندازد.
برخی از پزشکان طب سنتی، استفاده از سیاه دانه و مقدار مصرف آن را وابسته به طبع فرد می‌دانند. به طور مثال طبق نظر برخی پزشکان مصرف زیاد سیاهدانه برای کلیه‌ها مفید نیست و باید با عسل مخلوط شود، همچنین افراد گرم‌مزاج، باید خیلی کم از سیاهدانه استفاده کنند.
در صورتی که از سیاه دانه بیش از حد مجاز استفاده شود، ممکن است باعث افت شدید فشار خون شود. همچنین اگر از داروهای ادرار آور یا داروی ضد فشارخون استفاده می‌کنید، برای مصرف سیاه دانه لازم است با پزشک معالج خود مشورت کنید. توجه داشته باشید که استفاده از سیاه دانه برای خانم‌های باردار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
جمع بندی
همانطور که در طول مقاله اشاره شد، یکی از روش‌های درمان سنگ‌های کلیوی ریز استفاده از گیاهان دارویی مانند سیاه دانه است. درمورد تاثیر سیاه دانه برای سنگ کلیه به طور مفصل در این مطلب صحبت کردیم و خواص و مضرات آن را بررسی نمودیم. با این حال باز هم لازم است تاکید کنیم که استفاده از سیاه دانه یا هر داروی دیگری برای درمان سنگ کلیه حتما باید تحت نظر پزشک معالج شما باشد. در غیر این صورت ممکن است مصرف نادرست یک دارو سلامت شما را به خطر بیندازد.
شما می‌توانید جهت مشاهده لیست کاملی از انواع محصولات گیاهی برای درمان مشکلات مجاری ادراری از جمله قویترین قرص دفع سنگ کلیه به لینک دسته‌بندی زیر مراجعه کنید.
هر سوال دیگری در مورد داروهای گیاهی سنگ کلیه و نحوه مصرف آن‌ها داشتید می‌توانید پایین این مقاله و یا در صفحه محصول در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت بگذارید، متخصصین داروساز ما به شما پاسخ خواهند داد.
سوالات متداول
بهتر است این معجون را هر بار به صورت تازه درست کرده و مصرف کنید. بهترین زمان مصرف سیاه دانه و عسل، به صورت ناشتا است. مصرف این ترکیب تا سه بار در روز مشکلی ندارد ولی بهتر است قبل از وعده غذایی باشد.
افرادی که مستعد آلرژی هستند، زنان باردار و بیمارانی که شیمی درمانی می‌شوند، نباید سیاه دانه مصرف کنند. همچنین مصرف زیاد سیاه دانه ممکن است سبب افت شدید فشار خون شود. افرادی که طبع گرم دارند نیز بهتر است در مصرف سیاه دانه زیاده روی نکنند.
بهترین راهکار برای سرعت بخشیدن به روند دفع سنگ کلیه، نوشیدن آب فراوان است. مصرف زیاد مایعات ادرار را افزایش داده و به حرکت سنگ کمک می‌کند. مرکبات نیز به علت دارا بودن سیترات، می‌توانند از شکل‌گیری سنگ‌های کلیه جلوگیری کنند. بهترین زمان مصرف دمنوش سیاه دانه و عسل چه زمانی است؟
چه کسانی نباید سیاه دانه بخورند؟
دفع سریع سنگ کلیه چگونه ممکن است؟
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
