در همه‌گیری ویروس کرونا، بسیار می‌شنویم که تزریق واکسن اهمیت بالایی دارد. لازم است بدانیم تزریق دو دوز واکسن کووید ۱۹ محافظت خیلی خوبی علیه این بیماری، بخصوص نوع شدید آن ایجاد می‌کند؛ اما دوز سوم واکسن کرونا و دوز بوستر چطور؟ در این مقاله مجله سلامت مفیدطب با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که دوز بوستر چگونه باعث می‌شود این محافظت قوی تر و طولانی‌تر شود. در ادامه به تمامی سوالات متداول در این رابطه پاسخ خواهیم داد.
دوز بوستر واکسن کرونا چیست؟
دوز بوستر واکسن کرونا دوزی از واکسن است که برای تقویت محافظت ایجاد شده توسط دو دوز اول واکسن تزریق می‌شود. این واکسن زمانی تزریق می‌شود که پاسخ ایمنی بدن در برابر دوزهای اول شروع به افت می‌کند. دوز بوستر کمک می‌کند تا افراد برای مدت بیشتری نسبت به کرونا ایمن بمانند.
جالب است بدانید در حقیقت اصطلاح “دوز سوم واکسن کرونا” و “دوز بوستر واکسن کرونا” مفاهیم متفاوتی دارند.
دوز سوم واکسن یعنی تزریق یک دوز اضافه به بیماران دارای نقص ایمنی؛ افرادی که نقص یا ضعف سیستم ایمنی دارند، باید ۸ هفته بعد از دوز دوم، دوز سومی از واکسن را نیز تزریق کنند تا پاسخ ایمنی ایجاد شود. این در واقع بخشی از برنامه واکسیناسیون اولیه این افراد است، پس بوستر (تقویتی) محسوب نمی‌شود.
در حالیکه دوز بوستر یعنی تزریق دوز اضافه برای تمامی افراد بالغ، چرا که ایمنی ناشی از واکسن در طی زمان افت می‌کند و بهترین محافظت علیه واریانت امیکرون هدف ماست.
در اکثر موارد این دو اصطلاح به جای هم به کار می‌روند؛ ما هم در این متن از عبارت دوز سوم استفاده می‌کنیم.
چه کسانی باید دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کنند؟
طبق آخرین ابلاغ وزارت بهداشت، در حال حاضر کلیه افراد بالای ۱۸ سال که ۳ ماه از دومین دوز واکسنشان گذشته باشد، باید برای دریافت دوز سوم اقدام کنند.
بخصوص افرادی که از واکسن‌های حاوی ویروس غیرفعال شده دریافت کرده‌اند باید بدانند ایمنی کامل با این واکسن‌ها به معنی دریافت ۳ دوز واکسن است.
چرا نیاز به تزریق دوز سوم داریم؟
کروناویروس عامل کووید ۱۹ یک ویروس با جهش پذیری بالاست و مدام سویه‌های جدیدی از آن به وجود می‌آید. با ورود سویه‌های جدید ویروس کرونا، لازم است ایمنی بالایی در جامعه وجود داشته باشد تا پیک ابتلا اتفاق نیافتد.
از طرفی مطالعات نشان داده است ایمنی حاصل از تمام انواع واکسن، حتی واکسن‌های mRNA، بخصوص علیه نوع خفیف تا متوسط بیماری، بعد از ۳ تا ۶ ماه از دومین دوز، افت می‌کند و لذا تزریق دوز جدید ضروری است.
این به این معنی نیست که واکسن‌ها بعد از ۳ تا ۶ ماه از کار می‌افتند. واکسن کرونا تاثیر بسیار خوبی دارد و در مقایسه با خیلی از واکسن‌های بیماری‌های دیگر، در طی سه ماه اول بعد از تزریق محافظت بیشتری ایجاد می‌کند. افت تاثیر واکسن به معنی بی تاثیر شدن واکسن نیست. در واقع دوز سوم کمک می‌کند افت تاثیر واکسن جبران شود.
تاثیر دوز سوم واکسن کرونا
آیا فرمولاسیون سومین دوز یک برند واکسن با دوزهای قبلی یکی است؟
به جز واکسن پاستوکووک پلاس که دوز سوم متفاوتی دارد، بقیه واکسن‌ها فرمولاسیون یکسانی برای هر سه دوز دارند.
چه مدت طول می‌کشد تا دوز سوم ایمنی ایجاد کند؟
احتمالا یک تا دو هفته بعد از تزریق دوز سوم پاسخ ایمنی خیلی خوبی ایجاد می‌شود، اما هنوز مطالعات در این زمینه کامل نشده است و نیاز به برسی‌های بیشتر وجود دارد.
آیا بعد از تزریق دوز سوم احتمال ابتلا به کووید ۱۹ وجود ندارد؟
با تزریق دوز سوم واکسن کرونا احتمال ابتلا به کووید، نوع شدید بیماری، بستری در بیمارستان و مرگ کاهش چشمگیری می‌یابد، اما همچنان ممکن است به کووید ۱۹ مبتلا شویم. بنابراین بعد از تزریق دوز سوم هم مانند دوزهای قبلی باید ماسک بزنیم و از حضور در مکان‌های شلوغ خودداری کنیم.
آیا دوز سوم علیه واریانت دلتا ویروس کرونا موثر است؟
بله، مطالعات نشان داده است تزریق دوز بوستر تاثیر چشمگیری در پیشگیری از ابتلا به واریانت دلتا دارد.
آیا دوز سوم واکسن علیه واریانت امیکرون ویروس کرونا موثر است؟
بله، شواهد نشان می‌دهد نسبت به دوز اول و دوم، دوز سوم می‌تواند محافظت خیلی بیشتری علیه واریانت امیکرون ایجاد کند.
دریافت دوز سوم واکسن کرونا بهترین کاری است که می‌توان برای ارتقای ایمنی علیه واریانت امیکرون انجام داد.
دوز سوم واکسن کرونا برای چه مدت موثر است؟ آیا دوز چهارمی هم در راه است؟!
از آنجا که مدت زیادی نیست که تزریق دوز سوم واکسن کرونا در دنیا انجام گرفته است، هنوز نمی‌دانیم ایمنی ایجاد شده توسط آن تا چه مدت ادامه دارد. ممکن است در آینده، مثل واکسن آنفلونزا، نیاز به تزریق منظم دوزهای یادآور واکسن کرونا داشته باشیم. محققان در حال بررسی این موضوع هستند.
برای دریافت دوز سوم واکسن کرونا باید چکار کنم؟
برای دریافت دوز سوم واکسن کرونا کافی است با در دست داشتن کارت ملی و کارت واکسن خود به نزدیک‌ترین مرکز واکسیناسیون کووید محل زندگی خود مراجعه کنید.
آیا لازم است برند دوز سوم واکسن کرونا با دوزهای قبلی یکی باشد؟
خیر، شما می‌توانید برند متفاوتی را برای دوز سوم استفاده کنید. در بسیاری از مطالعات با تزریق دوز سوم از واکسنی متفاوت، پاسخ ایمنی بهتری ایجاد شده است.
به عنوان دوز بوستر چه واکسنی بزنیم؟
با توجه به اینکه پاسخ ایمنی حاصل از واکسن‌های حاوی ویروس غیر فعال شده ضعیف‌تر است و زودتر افت می‌کند، به افرادی که از این واکسن‌ها دریافت کرده‌اند پیشنهاد می‌شود واکسن دیگری را برای دوز سوم یا دوز بوستر دریافت کنند.
در حال حاضر واکسن برکت، پاستوکووک پلاس، سینوفارم و آسترازنکا در مراکز واکسیناسیون موجود است.
- کسانی که در دوزهای قبلی واکسن سینوفارم، برکت یا بهارات دریافت کرده‌اند می‌توانند برای دوز سوم مشابه واکسن دریافت شده در دوزهای قبلی، یا واکسن آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس دریافت کنند.
- افرادی که در دوزهای قبلی واکسن اسپوتنیک یا آسترازنکا زده‌اند می توانند آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس دریافت کنند.
- کسانی که دوزهای اول و دوم پاستوکووک زده‌اند باید پاستوکووک پلاس دریافت کنند.
اگر علائم کرونا داشته باشم می‌توانم دوز سوم را دریافت کنم؟
اگر علائم کرونا را دارید نباید برای دوز سوم واکسن بروید؛ بلکه باید تست بدهید و تا دریافت نتیجه خودتان را قرنطینه کنید.
اگر تست شما مثبت است، باید ۲۸ روز صبر کنید و بعد دوز سوم را بگیرید.
اگر تست شما منفی است و احساس بهبودی دارید، می‌توانید برای دریافت دوز سوم اقدام کنید.
اگر تست شما منفی است ولی احساس بیماری و علائم سرماخوردگی مانند سرفه و عطسه دارید، بهتر است دریافت دوز سوم را به تاخیر بیاندازید.
برای مشاهده انواع دارو و شربت گیاهی ضد سرفه و تهیه آن‌ها به صورت اینترنتی، روی دکمه زیر بزنید و وارد داروخانه آنلاین مفیدطب شوید:
خرید داروی گیاهی ضد سرفه و سرماخوردگی
آیا بعد از تزریق دوز سوم واکسن کرونا نیاز به پایش دارم؟
اگرچه مطالعات نشان داده است ریسک واکنش‌های حساسیتی به واکسن‌ها پایین است، بهتر است تا ۱۵ دقیقه بعد از تزریق واکسن در مرکز واکسیناسیون بمانید تا اگر بدن شما واکنش حساسیتی نشان داد امکانات درمانی در دسترس باشد.
عوارض و تداخل دوز سوم واکسن کرونا
عوارض دوز سوم واکسن کرونا چیست؟
بعد از تزریق دوز سوم واکسن کرونا هم مانند دوزهای قبلی ممکن است عوارضی شامل درد و تورم در محل تزریق، تب و لرز، سردرد، بدن درد، خستگی و تورم غدد لنفاوی را تجربه کنید. بروز این علائم به این معنی نیست که شما بیمار هستید، بلکه نشان دهنده این است که سیستم ایمنی شما به واکسن پاسخ داده است و پاسخ ایمنی مناسب علیه ویروس کرونا در حال شکل گیری است.
برای بهبود عوارض ناشی از تزریق دوز سوم واکسن کرونا، می‌توانید از قرص یا کپسول استامینوفن استفاده کنید.
اگر بعد از تزریق دوز سوم، تب شما بیشتر از دو یا سه روز طول کشید، یا سایر علائم کووید را داشتید، تست بدهید و قرنطینه شوید.
آیا می‌توانم بعد از دریافت واکسن کووید واکسن آنفولانزا نیز بزنم؟
بله. پیشنهاد می‌شود حتما برای تزریق واکسن آنفولانزا نیز اقدام کنید؛ با توجه به اینکه سال گذشته آمار ابتلا به آنفولانزا کم بوده است، ایمنی جمعی افت کرده است و احتمالا امسال موارد ابتلا زیاد خواهد بود.
شاید علاقه‌مند باشید درباره درمان آنفولانزا و علائم آن بیشتر بدانید (روی لینک بزنید).
مطابق نتایج مطالعات، واکسن کرونا و واکسن آنفلونزا تداخلی ندارند؛ با این حال، با توجه به اینکه واکسن‌های محتوی ویروس غیر فعال شده به اندازه کافی در این زمینه مطالعه نشده‌اند، پیشنهاد می‌کنیم چند روزی بین دو واکسن فاصله بیاندازید.
آیا دوز سوم واکسن کرونا با آزمایش خون تداخل دارد؟
مطابق نتایج مطالعات، واکسن کرونا تداخلی با آزمایش خون ندارد؛ با این حال، با توجه به اینکه واکسن‌های محتوی ویروس غیر فعال شده به اندازه کافی در این زمینه مطالعه نشده‌اند، پیشنهاد می کنیم چند روزی بین این دو پروسه فاصله بیاندازید.
جمع بندی
در این مقاله درباره تعریف دوز بوستر واکسن کرونا که به اصطلاح با دوز سوم واکسن کرونا یاد می‌شود، صحبت کردیم. همچنین مهمترین و متدوالترین سوالاتی را که در این رابطه پرسیده می‌شود، مورد بررسی قرار دادیم.
همانطور که گفته شد، با دریافت دوز سوم ایمنی بیشتری در برابر ویروس کرونا پیدا خواهید کرد، اما این به این معنی نیست که به کووید مبتلا نمی‌شوید. بنابراین لازم است به ماسک زدن ادامه داده و از حضور در مکان‌های شلوغ خودداری کنید.
شما می‌توانید انواع مکمل، شربت و قرص تقویت سیستم ایمنی بدن را به صورت اینترنتی از داروخانه آنلاین مفیدطب به آسانی خریداری کنید:
خرید مکمل های تقویت سیستم ایمنی
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
