اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که ساعت‌ها در رختخواب خود غلت می‌زنید، اما نمی‌توانید بخوابید و یا به طور کلی خواب راحت و باکیفیتی ندارید، احتمالاً نام قرص ملاتونین به گوشتان خورده است. مکملی که بسیاری از افراد، آن را ناجی شب‌های بیخوابی می‌دانند. اما جدا از اثرات ثابت‌شده ملاتونین، دوز مناسب، زمان‌بندی دقیق و طریقه مصرف قرص ملاتونین، نیز نقش بسیار مهمی در اثربخشی و بی‌خطر بودن این مکمل دارند. به طوری‌که مصرف نادرست نه تنها نتیجه‌ای نخواهد داشت، بلکه ممکن است با عوارض جانبی یا اختلال در چرخه طبیعی خواب همراه شود. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به شما خواهیم گفت که ملاتونین دقیقاً چگونه عمل می‌کند، چه مقدار از آن برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان مناسب است، و در چه شرایطی باید با احتیاط بیشتری مصرف شود. اگر به دنبال خوابی آرام، طبیعی و بدون وابستگی به داروهای خواب‌آور هستید، این راهنما دقیقاً برای شما نوشته شده است.
نقش ملاتونین در رفع اختلالات خواب
ملاتونین هورمونی است که به‌طور طبیعی در غده صنوبری مغز (pineal gland) تولید میشود و نقش مهمی در تنظیم چرخه خواب و بیداری دارد. تولید ملاتونین وابسته به میزان نوری است که اطراف شما وجود دارد. به این معنی که سطح ملاتونین معمولاً بعد از غروب خورشید شروع به افزایش می‌کند و بدن برای خواب آماده میشود. به همین صورت، در ساعات ابتدایی صبح و افزایش نور، تولید ملاتونین کاهش می‌یابد و باعث میشود شما از خواب بیدار شوید.
این ویژگی — یعنی بالا رفتن در شب و ناپدید شدن در روز — باعث شده که ملاتونین لقب «دراکولای هورمون‌ها» را بگیرد!
شاید برایتان جالب باشد که میلیون‌ها آمریکایی برای خواب بهتر ملاتونین مصرف می‌کنند و این ماده یکی از پرمصرف‌ترین مکمل‌ها در ایالات متحده است. با توجه به نقش ملاتونین در تنظیم خواب، مکمل‌های آن می‌توانند به رفع اختلالات خواب در شرایط زیر کمک کنند:
-
بیخوابی موقتی (short-term insomnia)
-
جت لگ (اختلال خواب ناشی از سفر بین مناطق زمانی متفاوت)
-
اختلال تأخیر در خواب (Delayed Sleep Phase Disorder)
-
اختلالات خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم یا ADHD
-
مشکلات خواب در کارگران شیفت شب
-
افراد نابینا که ساعت زیستی بدنشان با نور طبیعی هماهنگ نمیشود
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که قرص ملاتونین، یک خواب آور قوی مانند داروهای آرام‌بخش نیست؛ بلکه این مکمل با تأمین هورمون ملاتونین سیگنال طبیعی خواب را به بدن می‌دهد. فراموش نکنید که میزان تأثیر ملاتونین بستگی زیادی به نحوه استفاده صحیح دارد، نه فقط مقدار آن. اما نگران نباشید، ما اینجا هستیم تا طریقه مصرف قرص ملاتونین را به صورت دقیق به شما آموزش دهیم.
طریقه مصرف قرص ملاتونین
بهتر است ملاتونین را همراه با غذا مصرف کنید. توصیه می‌کنیم جهت اطلاع دقیق از طریقه مصرف قرص ملاتونین، با پزشک متخصص یا دکتر داروساز مشورت کنید. در غیر این صورت، حتماً دستورالعمل‌هایی را که همراه دارو ارائه شده دنبال کنید.
اگر از قرصهای آهسته‌رهش استفاده می‌کنید، آن‌ها را کامل ببلعید و از خرد کردن یا شکستن آن‌ها خودداری کنید.
باید تأکید کنیم که برای مشاهده تأثیر ملاتونین، نیاز به دوز بالایی ندارید. یعنی مصرف بیشتر باعث نمیشود ملاتونین سریعتر یا بهتر عمل کند.
-
پس با دوز پایین شروع کنید. اگر به نتیجه مطلوب نرسیدید، به‌تدریج و تحت نظر پزشک، مقدار را افزایش دهید.
برای خرید انواع قرص ملاتونین در دوزهای مختلف و از معتبرترین برندها، میتوانید روی لینک زیر کلیک کنید:
دوز مناسب مصرف قرص ملاتونین
مقدار مناسب ملاتونین به عواملی همچون سن، مشکل خواب، شرایط جسمی و هدف مصرف بستگی دارد. در ادامه طریقه مصرف قرص ملاتونین و دوز مناسب برای گروه‌های مختلف آورده شده است:
برای مشکلات خواب موقت در بزرگسالان
- دوز معمول: یک قرص آهسته‌رهش ۲ میلیگرمی، ۱ تا ۲ ساعت قبل از زمان خواب مصرف میشود.
- گاهی پزشک ممکن است توصیه کند که ابتدا فقط ۲ یا ۳ بار در هفته ملاتونین مصرف کنید تا ببینید آیا خواب شما بهبود پیدا می‌کند یا خیر.
- ملاتونین باید حداکثر به مدت ۱۳ هفته برای درمان مشکلات خواب کوتاه‌مدت در بزرگسالان مصرف شود، مگر اینکه پزشک متخصص دوره طولانی‌تری را توصیه کند.
برای مشکلات خواب مزمن در بزرگسالان
برخی شرایط خاص مانند بیش‌فعالی (ADHD)، فلج مغزی (CP) و سندروم خستگی مزمن (CFS) ممکن است باعث اختلال در خواب شوند. در این موارد، پزشک متخصص ممکن است ملاتونین را برای مصرف بلندمدت تجویز کند.
- دوز شروع معمول: یک قرص آهسته‌رهش ۲ میلیگرمی، ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت قبل از خواب.
- در برخی موارد، بسته به اثربخشی دارو و وجود یا عدم وجود عوارض جانبی، ممکن است دوز به تدریج افزایش یابد تا به ۲ یا ۳ قرص قبل از خواب برسد.
- حداکثر دوز مصرفی: ۱۰ میلی‌گرم در روز.
برای درمان جت لگ در بزرگسالان
- دوز معمول برای جت لگ: یک قرص استاندارد ۳ میلیگرمی، یک‌بار در روز و حداکثر برای ۵ روز.
- پس از رسیدن به مقصد، نخستین دوز باید در زمان خواب محلی مصرف شود. این زمان نباید قبل از ساعت ۸ شب یا بعد از ساعت ۴ صبح باشد.
- اگر نیاز به مصرف بیشتر داشتید، سعی کنید در زمان‌های مشابه مصرف را ادامه دهید. دوز قابل افزایش تا دو قرص ۳ میلیگرمی (۶ میلی‌گرم) در روز میباشد.
- نباید بیش از ۱۶ دوره درمانی در سال برای جت لگ استفاده شود.
برای مشکلات خواب مزمن کودکان و نوجوانان
ملاتونین ممکن است به کودکانی که مبتلا به شرایطی مانند اوتیسم یا بیش‌فعالی (ADHD) هستند کمک کند تا بهتر بخوابند، اما این تصمیمی است که باید توسط متخصص کودکان تأیید شود.
- دوز شروع معمول: ۲ میلی‌گرم آهسته‌رهش، ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت قبل از خواب.
-
بسته به میزان اثربخشی و بروز عوارض جانبی، دوز ممکن است با صلاح‌دید پزشک، به تدریج افزایش یابد (تا حداکثر ۱۰ میلی‌گرم در روز).
- مدت مصرف: فقط تحت نظر پزشک متخصص اطفال. به‌نظر می‌رسد که ملاتونین برای استفاده کوتاه‌مدت در کودکان نسبتاً ایمن باشد، اما دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی درباره تأثیرات بلندمدت ملاتونین بر کودکان ندارند.
********
در برخی موارد خاص مانند اختلالات عصبی یا روانی شدید، ممکن است پزشک دوزهای بالاتر (۵ تا ۱۰ میلی‌گرم) را توصیه کند. اما افزایش دوز بدون مشورت پزشکی می‌تواند موجب برخی عوارض جانبی از جمله خواب‌آلودگی در روز، سردرد، تحریک‌پذیری، سرگیجه و یا اختلال در ساعت زیستی بدن شود.
قرص ملاتونین رازک یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های ملاتونین ایرانی است که به با قیمت مناسب به عنوان یک داروی رفع بیخوابی و اختلالات خواب، مورد استقبال قرار گرفته است.
ساعت مصرف قرص ملاتونین
باید بدانید که زمان و ساعت مصرف قرص ملاتونین حتی از میزان مصرف آن هم مهم‌تر است. زمان‌بندی صحیح بسته به مشکل خواب شما متفاوت است:
-
برای جت لگ:
زمانی ملاتونین مصرف کنید که در مقصد رسیده‌اید و می‌خواهید به رختخواب بروید.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ملاتونین تا ۳ روز پیش از سفر می‌تواند به کاهش علائم جت لگ کمک کند.
توجه داشته باشید که ملاتونین بیشتر برای سفرهای رو به شرق مفید است. هیچ شواهدی وجود ندارد که در سفرهای به سمت غرب کمک کند. -
اگر شیفت شب کار می‌کنید:
ملاتونین را در پایان روز کاری خود مصرف کنید، اما هرگز قبل از رانندگی به خانه، آن را مصرف نکنید.
اگر مصرف ملاتونین را فراموش کردید
اگر فراموش کردید که ملاتونین را در زمان خواب مصرف کنید، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و از شب بعد دوباره طریقه مصرف قرص ملاتونین را طبق روال قبل ادامه دهید.
-
هرگز دو دوز را به‌طور هم‌زمان مصرف نکنید.
-
هرگز برای جبران دوز فراموش‌شده، دوز اضافه مصرف نکنید.
اگر زیاد پیش می‌آید که مصرف دوزها را فراموش می‌کنید، ممکن است تنظیم یک هشدار (آلارم) برای یادآوری به شما کمک کند.
تاثیر قرص ملاتونین چند ساعت است؟
مدت اثر قرص ملاتونین بسته به نوع قرص (آهسته‌رهش یا معمولی)، دوز مصرفی، وضعیت بدنی فرد و هدف مصرف متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان گفت:
ملاتونین معمولاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف شروع به اثرگذاری می‌کند. به همین دلیل، توصیه میشود حدود ۱ ساعت قبل از خواب مصرف گردد.
مدت زمان ماندگاری اثر قرصهای معمولی ملاتونین، حدود ۴ تا ۶ ساعت است. اما قرصهای آهسته رهش از آنجا که به تدریج در طول شب آزاد میشوند، اثر طولانی‌تری حدود ۶ تا ۸ ساعت دارند.
قرص ملاتونین واناتونین یک قرص زیر زبانی ملاتونین است که اثرگذاری سریعتری نسبت به قرصهای آهسته رهش و معمولی دارد. جهت خرید روی لینک زیر کلیک کنید:
چطور بهترین نتیجه را از ملاتونین بگیریم؟
تا این بخش از مقاله به طور دقیق با طریقه مصرف قرص ملاتونین، دوزهای مناسب و زمان‌بندی صحیح مصرف آن آشنا شدیم. اما در کنار مصرف صحیح ملاتونین، برخی نکات کوچک، می‌تواند به اثرگذاری بهتر این مکمل کمک کند.
همانطور که گفتیم نور، کلیدی است که مغز شما را برای ساخت ملاتونین کنترل می‌کند. وقتی مکمل ملاتونین مصرف می‌کنید، مراقب باشید اثر آن را با نور مصنوعی مختل نکنید:
- از تلفن همراه و دستگاه‌های الکترونیکی که نور زیاد دارند در ساعات قبل از خواب دوری کنید.
- چراغ‌های سقفی را در شب خاموش یا کم کنید.
- نور روشن صبحگاهی می‌تواند سیگنالی برای بدن شما باشد که وقت بیدار شدن است.
عوارض قرص ملاتونین چیست؟
اگر ملاتونین را در زمان نامناسبی مصرف کنید، ممکن است ساعت درونی بدن شما را به‌هم بزند.
به طور کلی اگر طریقه مصرف قرص ملاتونین را به درستی رعایت کنید، میتوانید آن را یک قرص خواب بدون عوارض در نظر بگیرید. اما همانند هر مکمل دیگری، برخی افراد پس از مصرف ملاتونین دچار عوارض جانبی میشوند، مانند:
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
- خواب‌آلودگی
- تحریک‌پذیری یا زودرنجی
گاهی ممکن است وسوسه شوید دوز بیشتری از ملاتونین مصرف کنید تا خواب بهتری داشته باشید، اما دوز بالا نیز می‌تواند همین عوارض را تشدید کند و حتی خواب شما را بیشتر دچار اختلال کند. بنابراین، بیش از مقدار مورد نیاز، ملاتونین مصرف نکنید.
چه کسانی نباید ملاتونین مصرف کنند؟
افراد زیر نباید از ملاتونین استفاده کنند:
- زنان باردار
- زنان شیرده
- افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی
- افراد مبتلا به اختلالات تشنجی (صرع)
- افراد مبتلا به افسردگی
تداخل دارویی ملاتونین با سایر داروها
اگر از بیماری خاصی دارید و یا از داروی خاصی استفاده می‌کنید، لازم است پیش از مصرف ملاتونین با پزشک خود مشورت کنید. چرا که ملاتونین می‌تواند بر نحوه عملکرد برخی داروها تأثیر بگذارد، از جمله:
- داروها و مکمل‌های رقیق‌کننده خون (ضد انعقاد یا ضد پلاکت)
- برخی داروهای ضدافسردگی
- برخی داروهای ضدتشنج
- داروهای فشار خون
- داروهای دیابت
- قرصهای ضدبارداری
- داروهای ضد سیستم عصبی مرکزی (CNS depressants)
- دیازپام (والیوم)
جدول راهنمای طریقه مصرف قرص ملاتونین
از آنجا که دوز مصرف ملاتونین و زمان مصرف آن بسته به سن، نوع اختلال خواب و شرایط جسمی افراد متفاوت است، داشتن یک جدول خلاصه و دقیق از طریقه مصرف قرص ملاتونین می‌تواند کمک‌کننده باشد.
سوالات متداول
طریقه مصرف قرص ملاتونین رازک ۳ چگونه است؟
قرص ملاتونین ۳ میلیگرمی برند رازک معمولاً برای تنظیم خواب در بزرگسالان بهویژه در موارد بیخوابی یا اختلالات خواب استفاده میشود. توصیه میشود این قرص را حدود ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب مصرف کنید. شما میتوانید روزانه ۱ عدد قرص ملاتونین رازک ۳ مصرف نمایید.
طریقه مصرف قرص ملاتونین ۵ چگونه است؟
قرص ملاتونین ۵ میلیگرمی برای افرادی که به دوزهای پایینتر پاسخ مناسبی ندادهاند، تجویز میشود. دوز مصرف این قرص به درجه اختلال خواب بستگی دارد. مقدار معمول مصرف این قرص، شبی یک عدد ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب و بعد از غذا توصیه میشود.
طریقه مصرف قرص ملاتونین زیر زبانی چگونه است؟
قرصهای زیر زبانی ملاتونین بهسرعت از طریق بافت دهان جذب میشوند و نسبت به قرصهای معمولی، سریعتر اثر میگذارند. معمولاً ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت قبل از خواب در زیر زبان گذاشته میشود تا حل شود و نباید جویده یا بلعیده شود. این نوع برای کسانی که نیاز به خواب سریعتری دارند یا دچار تأخیر در بهخوابرفتن هستند، مناسبتر است.
طریقه مصرف قرص ملاتونین ۱۰ چگونه است؟
قرص ملاتونین ۱۰ میلیگرمی دوز بالایی دارد و فقط باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود. این دوز برای شرایط خاص مانند اختلالات خواب مقاوم یا برخی بیماریهای عصبی ممکن است تجویز شود. زمان مناسب مصرف معمولاً ۱ تا ۲ ساعت پیش از خواب است. استفاده بلندمدت یا بدون تجویز این دوز بالا، بههیچوجه توصیه نمیشود.
نحوه مصرف قرص ملاتونین ویتاول چگونه است؟
قرص ملاتونین برند ویتاول معمولاً در دوزهای ۳ یا ۵ میلیگرمی ارائه میشود و جهت بهبود کیفیت خواب، تنظیم ریتم شبانهروزی و کاهش اثرات پرواززدگی کاربرد دارد. پیشنهاد میشود این قرص را یک ساعت قبل از خواب یا هنگام خواب مصرف کنید. این قرص را بر روی زبان قرار داده و اجازه دهید کاملا حل شود.
- منبع مقاله: WebMD
جهت خرید قرص ملاتونین، یکی از کم‌عارضه‌ترین داروهای خواب آور میتوانید به سایت داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید. در این فروشگاه اینترنتی میتوانید انواع قرص و شربت خواب آور گیاهی قوی از برندهای پرفروش و معتبر را تنها با چند کلیک تهیه کنید.
هر سوال دیگری در مورد قرص ملاتونین و سایر محصولات داشتید میتوانید در انتهای این مقاله و یا در صفحه محصول در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت بگذارید، متخصصین داروساز ما به شما پاسخ خواهند داد.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
