نفخ یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که اکثر افراد در زندگی خود بارها آن را تجربه می‌کنند. هنگام هضم غذا در دستگاه گوارش مقداری گاز تولید می‌شود که به طور طبیعی از بدن خارج می‌شود. حال اگر این روند طبیعی مختل شود و گاز در دستگاه گوارش تجمع کند نفخ به وجود می‌آید. برای حل این مشکل راهکارهای متعددی وجود دارد. گاهی ممکن است فرد برای درمان نفخ به مصرف دارو نیاز پیدا کند. قرص ضد نفخ فوری از جمله داروهایی است که برای درمان نفخ به کار می‌رود که انواع مختلفی از آن وجود دارد. در این مقاله از مجله‌ی سلامت مفید طب، قصد داریم پس از بررسی نفخ و علل ایجاد آن، به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می‌توان قرص ضد نفخ فوری مناسب شرایط خود را انتخاب کرد و در این زمینه توجه به چه نکاتی لازم است.
نفخ شکم چیست و علائم آن کدام‌اند؟
همان طور که گفته شد به تجمع گاز در دستگاه گوارش نفخ گفته می‌شود. در روده‌ی ما باکتری‌هایی زندگی می‌کنند که با ما همزیستی دارند. این باکتری‌ها فواید زیادی برای انسان دارند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به تولید ویتامین‌ها، تسهیل جذب آهن و متابولیزه کردن برخی مواد سرطان‌زا اشاره کرد. غذای مورد نیاز این باکتری‌ها از محتویات روده تأمین می‌شود و این باکتری ها در نتیجه‌ی تخمیر مواد غذایی، گاز تولید می‌کنند.
همچنین گاز از طریق دهان ،مثلاً هنگام خوردن غذا، بلعیده می‌شود. گازهای وارد شده به دستگاه گوارش از طریق دهان و همچین گازهای تولیدشده در اثر هضم غذا، از طریق دهان یا مقعد از بدن خارج می‌شود. هر عاملی که باعث اختلال در این روند طبیعی خروج گاز از دستگاه گوارش شود و یا میزان گازهای دستگاه گوارش را به طور قابل توجهی افزایش دهد، می‌تواند منجر به نفخ شود.
مهمترین علامت نفخ، احساس پُری و سنگینی در شکم است که موجب ناراحتی فرد می‌شود. علاوه بر این نفخ ممکن است در بعضی افراد باعث دردهای شکمی و همچنین افزایش باد گلو یا باد معده بشود. در بعضی موارد تجمع گاز در دستگاه گوارش باعث ورم و باد کردن شکم هم می‌شود.
علت نفخ چیست؟
همان طور که اشاره شد، عواملی که خروج گاز از دستگاه گوارش را مسدود کرده یا کاهش دهد، و یا میزان گازهای دستگاه گوارش را افزایش دهد؛ نفخ را به وجود می‌آورد.
عوامل ایجاد نفخ اغلب موارد خطرناکی نیستند. اما بعضی اوقات ممکن است دلایل جدی‌تری مانند انسداد روده یا آسیب کلیوی هم باعث نفخ شود که نیاز به پیگیری و رسیدگی دقیق‌تری دارد. در ادامه به بررسی عوامل ایجاد نفخ می‌پردازیم:
سبک زندگی ناسالم
عادات نادرست هنگام غذا خوردن از شایع‌ترین عوامل نفخ است. به عنوان مثال، تند غذا خوردن علاوه بر ورود مقدار بیشتری گاز به دستگاه گوارش، باعث می‌شود غذا به خوبی جویده نشده و زمان بیشتری برای هضم آن لازم باشد که به ایجاد نفخ کمک می‌کند. پرخوری، صحبت کردن موقع غذا خوردن و جویدن آدامس هم مواردی هستند که به ایجاد نفخ کمک می‌کنند.
کم‌تحرکی و فعالیت فیزیکی اندک، شانس ایجاد نفخ را افزایش می‌دهد. افراد مستعد نفخ می‌توانند با ورزش و تحرک بیشتر به حرکات روده و خروج گاز از دستگاه گوارش خود کمک کنند.
سیگار کشیدن علاوه بر اثرات مخرب بر دستگاه تنفس و سلامت عمومی بدن در به وجود آمدن نفخ هم تأثیر دارد. استرس هم از عوامل مؤثر بر نفخ شناخته شده است.
رژیم غذایی
رژیم غذایی همانند نقش اثرگذاری که در بسیاری از جنبه‌های سلامت فردی دارد، در بروز نفخ شکمی هم تأثیر دارد. تعدادی از غذاها به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی کربوهیدرات غیر قابل هضم و یا به دلیل حساسیت‌های غذایی افراد باعث به وجود آمدن نفخ و عوارض ناخوشایند ناشی از آن می‌شوند. از غذاهایی که سبب بروز نفخ می شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حبوبات مانند لوبیا، عدس، نخود و…
- میوه‌هایی مثل آلو و زردآلو
- سبزیجاتی مثل هویج، کلم و کاهو
- لبنیات
- شیرین‌کننده‌های مصنوعی
- نوشابه‌های گازدار
بیماری‌ها
در تعدادی از بیماری‌ها، نفخ از جمله عوارضی است که پس از ابتلا به آن بیماری برای فرد به وجود می‌آید. این بیماری‌ها فقط به دستگاه گوارش محدود نمی‌شوند. در لیست زیر، به مهمترین بیماری‌هایی که باعث به وجود آمدن نفخ می‌شود اشاره شده است:
- انسداد روده
- التهاب روده
- سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
- سنگ کلیه
- آسیب کلیوی
- التهاب صفاق
- افزایش رشد باکتری‌های روده
داروها
- مصرف برخی از داروها می تواند موجب بروز نفخ شود. مهمترین داروهایی که این تاثیر را دارند، آنتی بیوتیک ها هستند. آنتی بیوتیک ها با بر هم زدن تعادل میکربی روده، نفخ را ایجاد می کنند.
درمان نفخ شکم
درمان نفخ به علت ایجاد آن بستگی دارد و بر این اساس متفاوت است. در صورتی که نفخ به صورت عارضه‌ای از یک بیماری به وجود آمده باید ابتدا برای درمان آن بیماری اقدام کرد. اصلاح سبک زندگی مانند فعالیت فیزیکی بیشتر، پرهیز از استعمال دخانیات، اصلاح عادت‌های غذا خوردن و رعایت رژیم غذایی مناسب برای درمان نفخ مؤثر است. همچنین می‌توان از درمان‌های خانگی و داروها نیز برای درمان نفخ کمک گرفت.
قرص ضد نفخ فوری
داروهای درمان نفخ شکم در اشکال مختلف مثل قرص، کپسول، شربت و قطره در بازار موجود است. در میان قرص‌های ضد نفخ بزرگسالان، تعدادی از آن‌ها در عرض چند دقیقه عمل کرده و نقش درمانی خود را ایفا می‌کنند. این محصولات به عنوان قرص ضد نفخ فوری شناخته می‌شوند. مطمئناً هر چه اثرگذاری یک محصول دارویی سریع‌تر باشد کارایی و محبوبیت بیشتری هم بین مصرف‌کنندگان خواهد داشت.
چگونه قرص ضد نفخ فوری مناسب را انتخاب کنیم؟
انواع مختلفی قرص ضد نفخ فوری وجود دارد که در کنار ویژگی مشترک درمان نفخ، هر کدام اثرات و خصوصیات خود را دارد. این مسئله ممکن است انتخاب را برای مصرف‌کننده سخت کند.
برای انتخاب قرص ضد نفخ فوری مناسب باید به چند نکته توجه کرد. یکی از موارد مهم در انتخاب، نیاز بیمار به سرعت رفع نفخ است که بین داروهای مختلف در این زمینه مقداری تفاوت وجود دارد.
همچنین هر دارو علاوه بر اثر ضد نفخ، ممکن است اثرات درمانی دیگری هم به طور همزمان داشته باشد؛ مانند اثر بر اشتها، یبوست، اسپاسم، درد و… . هر شخص با در نظر گرفتن شرایط بیماری و نیاز درمانی خود می‌تواند نسبت به تهیه‌ی قرص ضد نفخ مناسب اقدام کند.
هر دارو دارای عوارض، تداخلات دارویی و موارد منع مصرف خاص خود است که هنگام انتخاب باید به آن توجه کرد. شخص مصرف‌کننده باید قرص ضد نفخ مناسب خود را با توجه به شرایط خود و داروهای دیگری که مصرف می‌کند انتخاب کند. به عنوان مثال مصرف برخی از داروها در دوره‌هایی مثل بارداری یا قاعدگی مناسب نیست.
شکل دارو هم از مواردی است که باید به آن توجه کرد. مثلاً اگر بیمار در عمل بلعیدن مشکل دارد می‌تواند به جای قرص و کپسول ضد نفخ از شربت یا قطره استفاده کند.
ترکیبات و مواد تشکیل‌دهنده‌ی دارو هم اطلاعات مفیدی را در مورد آن در اختیارتان قرار می‌دهد. در ادامه، دو محصول مناسب ضد نفخ را بیشتر بررسی می‌کنیم.
کپسول کربوگل
این قرص برای گاز روده، یک داروی گیاهی است که علاوه بر درمان نفخ اثرات مفید دیگری هم بر دستگاه گوارش دارد. همان طور که گفتیم، در روده‌ی ما باکتری‌های مفیدی زندگی می‌کنند که با انسان همزیستی دارند. تحت شرایطی، ممکن است تعادل در تعداد این باکتری‌ها به هم بخورد و باکتری‌های مضر جایگزین آن‌ها شوند. در چنین شرایطی مشکلات گوارشی مثل نفخ، یبوست، تنبلی روده، سوزش، التهاب و اسپاسم روده و معده به وجود می‌آید.
قرص گیاهی کربوگل حاوی ترکیبات گیاهی مانند نعناع، رازیانه، بابونه، زیره‌ی سیاه و سبز، مرزنجوش، بادرنجبویه و زغال فعال گیاهی است. این ترکیبات به طور مؤثری باکتری‌های مضر معده و روده را از بین برده و سبب بهبود عملکرد سیستم گوارشی می‌شوند.
اصلی‌ترین هدف قرص کربوگل مبارزه با گاز روده و نفخ است اما خواص درمانی متعدد دیگری هم دارد؛ از جمله رفع ورم معده، اسپاسم، یبوست و التهاب دستگاه گوارش، تقویت سیستم گوارش و همچنین کمک به شادابی و تقویت پوست.
عوارض و تداخلات دارویی کپسول کربوگل
تاکنون برای این محصول عوارضی گزارش نشده است. هر چند در موارد محدودی (حساسیت به گیاهان دارویی) ممکن است سبب ایجاد استفراغ، یبوست یا اسهال شود. همچنین مصرف این قرص به دلیل داشتن زغال فعال، سبب تیره شدن مدفوع می‌شود. مصرف کپسول کربوگل در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.
در صورت مصرف همزمان داروی دیگر بهتر است بین مصرف آن‌ها دو ساعت فاصله باشد؛ زیرا زغال فعال گیاهی مانع جذب بسیاری از داروها از روده می‌شود. مصرف طولانی مدت کربوگل به عنوان ضد نفخ، خوب نیست و بهتر است پس از برطرف شدن مشکل، مصرف دارو محدود یا قطع شود. از مصرف این دارو با شیر یا شربت‌های دارویی خودداری کنید.
قطره کارمینت
قطره کارمینت از ترکیباتی مثل نعناع، بادرنجبویه و گشنیز درست شده است. این دارو محصول مناسبی برای بهبود نفخ است. علاوه بر اثر درمانی برای نفخ، قطره کارمینت برای تسکین دل‌درد و اسپاسم، کمک به هضم غذا و افزایش اشتها هم مفید است.
عوارض و تداخلات دارویی قطره کارمینت
کارمینت یک قطره‌ی کاملاً گیاهی است و عوارض و تداخلات دارویی و غذایی تا کنون برای آن گزارش نشده است.
جمع‌بندی
همان طور که اشاره شد، نفخ در اغلب موارد با اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی قابل پیشگیری و درمان است. در صورت نیاز به درمان دارویی می‌توان با توجه به نکات گفته شده نسبت به انتخاب قرص ضد نفخ فوری اقدام کرد.
برای انتخاب داروی ضد نفخ مناسب خود می‌توانید انواع قرص و کپسول ضد نفخ را در داروخانه‌ی آنلاین مفید طب از لیست زیر را مشاهده کنید.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
